Cung vượt cầu, người nuôi nghêu “tiến thoái lưỡng nan”

Ông Trần Văn Vinh, người có vùng nuôi nghêu 60 ha ở ấp Cầu Muống (Tân Thành, Gò Công Đông) cho biết, hiện nay nghêu thịt các tỉnh phía Bắc như: Hà Nội, Nam Định, Thanh Hoá, Hải Phòng… đang ồ ạt bán vào các tỉnh, thành phía Nam với giá tại điểm đến như: Chợ đầu mối thủy sản Bình Điền, các nhà máy chế biến nghêu phía Nam… chỉ từ 13.000 – 14.000 đồng/kg, thậm chí giá nghêu từ miền Bắc vận chuyển về tới bãi biển Tân Thành vẫn rẻ hơn giá thành nghêu nuôi tại chỗ nhưng nghêu sạch, mập hơn so với nghêu các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.

Nông dân đang cào nghêu ở bãi biển Tân Thành, huyện Gò Công Đông.

Theo ông Vinh, nguyên nhân khiến giá nghêu giảm mạnh trong gần nửa tháng nay là do nghêu nuôi ở các tỉnh phía Bắc chủ yếu xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc nhưng hiện nay thị trường này đã ngừng tiêu thụ nghêu thịt. Bên cạnh đó, các thị trường khác tiêu thụ nghêu Việt Nam cũng giảm mạnh nhập khẩu nghêu do mùa tiêu thụ đầu năm mới đã qua. Điều này dẫn đến nghêu nuôi trong cả nước chủ yếu chỉ được tiêu thụ tại thị trường nội địa, dẫn đến cung vượt cầu nên giá liên tục giảm mạnh.

Theo nhiều nông dân nuôi nghêu ở biển Tân Thành, giá nghêu ở khu vực này những tháng cuối năm ngoái vẫn còn ở mức khá cao 27.000 – 28.000 đồng/kg dù đã bị ảnh hưởng ít nhiều bởi giá nghêu rẻ từ các tỉnh phía Bắc. Đến những ngày cuối năm 2012, đầu năm 2013, giá nghêu đã giảm từ 10.000 – 12.000 đồng/kg và hiện nay lại giảm tiếp từ 3.000 – 4.000 đồng/kg với mức giá hiện tại chỉ từ 14.000 – 17.000 đồng/kg do đã “đụng” trực tiếp nghêu từ các tỉnh phía Bắc bán vào. Tuy nhiên, nghêu nuôi ở địa phương này không cạnh tranh được do nghêu năm nay ốm, không trắng và sạch cát bằng nghêu miền Bắc.

“Thời gian gần đây, những người bán nghêu thịt cho du khách ở Khu du lịch biển Tân Thành không thèm mua nghêu tại các đại lý nghêu ở địa phương như thường lệ mà lên tận Chợ đầu mối thủy sản Bình Điền (TP. Hồ Chính Minh) mua nghêu về bán. Thậm chí, vừa qua có một cơ sở bán nghêu lẻ đã chở cả 1 xe nghêu 10 tấn từ Hà Nội về biển Tân Thành trong 2 ngày đổ vào bãi nghêu ở khu vực này để chuẩn bị bán cho khách du lịch trong những ngày Tết. Trước nay, chỉ có nghêu miền Tây bán ra Bắc nay thì ngược lại, đúng là “đem củi chở về rừng”  – một nông dân nuôi nghêu gần Khu du lịch biển Tân Thành chua xót nói.

Với giá nghêu hiện tại, nếu người nuôi nghêu thu hoạch thì họ chỉ hòa vốn, thậm chí lỗ vì giá bán hiện tại chỉ bằng gần phân nửa giá nghêu thời điểm này năm ngoái (từ 32.000 – 35.000 đồng/kg), trong khi chi phí đầu vào như con giống, nhân công… liên tục tăng. Ông Trần Quốc Cường, ấp Cầu Muống (Tân Thành, Gò Công Đông) cho biết, giá nghêu bán tại bãi nuôi phải trên 20.000 đồng/kg thì người nuôi mới có lãi để tái sản xuất.

Ngoài ra, nghêu nuôi ở huyện Cần Giờ (TP. Hồ Chí Minh) đang có hiện tượng chết bất thường nên mấy ngày gần đây các hộ nuôi nghêu nơi này đã tranh thủ thu hoạch dẫn đến sản lượng nghêu trên thị trường tăng đột biến. Khó khăn hơn, một số hộ nuôi nghêu kinh nghiệm ở vùng biển Tân Thành nhận định rằng, nhiều khả năng chỉ chừng 1 tháng nửa nghêu chết sẽ lan qua cả vùng nuôi nghêu biển Tân Thành.

Giá nghêu thịt giảm mạnh thì giá nghêu giống cũng giảm theo do nhu cầu thả nuôi chắc chắn sẽ giảm, trong khi nghêu giống Trung Quốc năm ngoái bán vào Việt Nam chỉ từ 3-4 đồng/con (giá giống trong nước từ 16 – 18 đồng/con). Trước tình hình này, nhiều người nuôi nghêu than “mới đầu năm mà nghề sản xuất giống và nuôi nghêu thịt quá ảm đạm”.

Theo Chi cục Thủy sản Tiền Giang, năm 2012 hoạt động nuôi nghêu thịt trên địa bàn tỉnh có nhiều thuận lợi như: nghêu không chết bất thường hàng loạt, hiệu quả nuôi cao, giá nghêu giống rẻ nên người nuôi tập trung thả giống nhiều với tổng diện tích bãi nghêu đang thả nuôi hiện nay lên tới 1.200 ha, sản lượng nghêu năm 2013 ước khoảng 18.000 tấn, cỡ 40 – 60 con/kg.

Bên cạnh đó, tỉnh có 5 trại sản xuất nghêu giống với diện tích khoảng 5,1 ha cung cấp khoảng 1,6 tấn nghêu giống; 80 hộ ương nghêu giống với diện tích khoảng 11 ha, cung cấp khoảng 11 tấn nghêu giống (kích cỡ 500 – 800 ngàn con/kg).