Lựa chọn tôm giống: Mấu chốt vẫn là chất lượng

Dễ – khó do giống

Dù mang thân phân sinh vật ngoại lai, nhưng một vài năm trở lại đây, tôm thẻ ngày càng được ưu ai, đặc biệt từ cuối năm 2013, trong khi diện tích thả giống tôm sú giảm thì diện tích thả giống tôm thẻ chân trắng tăng và sản lượng vượt trội. Thế mạnh của TTCT về thời gian nuôi ngắn, năng suất cao, môi trường ao nuôi dễ kiểm soát đã lôi cuốn người dân đầu tư ồ ạt nuôi đối tượng này.Cùng đó, theo các chuyên gia thủy sản, chi phí sản xuất TTCT nguyên liệu thường chỉ bằng 40 – 50% chi phí sản xuất tôm sú.

Tuy nhiên, vấn đề hiện nay là chất lượng giống TTCT ngày càng có xu hướng giảm, trong khi diện tích phát triển ồ ạt, không theo quy hoạch, dẫn tới dịch bệnh, thua lỗ. Chưa kể ở Việt Nam, một số doanh nghiệp tự gia hóa tôm bố mẹ từ thế hệ con của đàn bố mẹ nhập rồi cho sinh sản tôm giống, dẫn tới tình trạng phân ly tính trạng, giao phối cận huyết, không sạch bệnh, làm cho tôm còi cọc, chậm lớn. Bên cạnh đó, sự thiếu ổn định về giá cả khiến người nuôi TTCT luôn trong cảnh lo lắng tình trạng “được mùa, mất giá”…

Chất lượng tôm giống phụ thuộc nhiều vào ý thức doanh nghiệp – Ảnh: Vũ Mưa

Nhu cầu tôm giống (gồm tôm sú và TTCT) của cả nước40 – 60 tỷ con/năm. Tuy nhiên, theo mùa vụ, việc cung ứng con giống thường tập trung từng thời điểm; hoạt động sản xuất và cung ứng con giống hiện nay cũng còn nhiều tồn tại, do năng lực đầu tư và trình độ công nghệ của các cơ sở sản xuất con giống còn hạn chế; đạo đức, thương hiệu doanh nghiệp và mục tiêu lợi nhuận của doanh nghiệp là những yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng con giống và giá bán giống tôm. Theo ông Đào Văn Trí – quyền Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản III, khi nhu cầu thị trường lớn, lợi nhuận đặt ra nặng nề, đạo đức, thương hiệu doanh nghiệp nhẹ đi thì các yếu tố chất lượng con giống và giá bán con giống sẽ có vấn đề.

Việc cần làm gấp

Nâng cao chất lượng tôm giống là kỳ vọng cho việc phát triển bền vững ngành tôm hiện nay. Việc nghiên cứu và đưa vào sản xuất những giống tôm có chất lượng là cấp thiết. Vừa qua, Cà Mau đã sản xuất thành công tôm sú giống hạn chế bệnh còi, dự án do Chi cục Nuôi trồng Thủy sản Cà Mau phối hợp một số đơn vị sản xuất giống thực hiện. Theo đó, trước đây tỷ lệ nhiễm bệnh còi (MBV) trên tôm sú giống chiếm 60 – 65%, thì kết quả dự án đã giảm xuống dưới mức 30%. Quy trình sản xuất tôm giống này được triển khai thí điểm tại ba trại sản xuất giống thủy sản tai 2 huyện Năm Căn, Ngọc Hiển. Ngoài việc giảm được tỷ lệ nhiễm bệnh MBV, năng suất trung bình còn tăng 20 – 40% so với phương pháp truyền thống, tôm giống khỏe mạnh, đồng đều về kích cỡ, kiểm dịch đạt chất lượng trước khi bán.

Theo đánh giá của ngành chuyên môn, trong quy trình sản xuất giống hạn chế dịch bệnh đã kiểm soát chất lượng nước, chất lượng tôm bố mẹ, không sử dụng hóa chất, kháng sinh nên chất lượng tôm giống đạt chất lượng, hạn chế rủi ro cho người nuôi. Mới đây, Chi cục Nuôi trồng Thủy sản Cà Mau tổ chức hội thảo triển khai Đề án nâng cao chất lượng tôm giống trên địa bàn tỉnh về “Nhân rộng mô hình sản xuất tôm sú giống hạn chế nhiễm bệnh còi”. Việc triển khai mô hình này nhằm giúp các cơ sở sản xuất ra con giống đảm bảo chất lượng, hạn chế rủi ro.