Luân canh “tôm – lúa” thích ứng xâm nhập mặn

Chưa có đánh giá về bài viết

Mô hình nuôi 1 vụ tôm vào mùa khô (nước lợ), rồi trồng 1 vụ lúa vào mùa mưa (nước ngọt) có nhiều ưu điểm như rủi ro dịch bệnh thấp, tạo ra sản phẩm sạch, hiệu quả kinh tế khá cao và ổn định, nhất là khả năng thích ứng tốt với những vùng gần biển có nước lợ, ngọt đan xen nhau.

trung tâm khuyến nông quốc gia

Hiệu quả cao

Hàng chục năm trước đây, luân canh tôm – lúa đã manh nha hình thành khi nông dân thấy tôm sú tự nhiên phát triển tốt trong thời điểm nước lợ trên ruộng không trồng lúa được. Tuy nhiên, mô hình này dần bị lãng quên do giống lúa chất lượng kém, dễ sâu bệnh, năng suất thấp, hiệu quả kinh tế không cao, trong khi nuôi tôm được coi là nghề “siêu lợi nhuận”. Qua nhiều năm giữ nước lợ nuôi tôm thâm canh liên tục, ao tôm bị thoái hóa, mầm bệnh ngày càng nhiều, nghề nuôi tôm bộc lộ nhiều rủi ro thì một số nông dân lại nghĩ đến việc đưa cây lúa trở lại luân canh với nuôi tôm. Lúc này, hiệu quả mang lại thật bất ngờ vì môi trường ao nuôi tôm được cải thiện, mô hình tôm – lúa mang lại hiệu quả khá cao và  điều quan trọng là bền vững.

Ông Nguyễn Văn Trí, nông dân có đầm nuôi luân canh tôm – lúa hơn 2 ha ở xã Phú Tân, huyện Tân Phú Đông cho biết, đầu năm 2015, ông thả 200.000 con tôm sú giống; sau khi thu hoạch tôm xong, ông tiến hành cải tạo đầm nuôi tiếp tục gieo sạ 250 kg lúa giống. Kết thúc vụ sản xuất năm 2015, ông thu 900 kg tôm sú (giá bán bình quân khoảng 120.000 đồng/kg) cùng 8 tấn lúa (giá 5.000 đồng/kg) và 900 kg tôm, cua, cá tự nhiên (giá bình quân 60.000 đồng/kg). Sau khi trừ tất cả chi phí, ông còn lãi hơn 120 triệu đồng.

Theo Chi cục Thủy sản Tiền Giang, các hộ nuôi tôm luân canh tôm – lúa ở xã Phú Tân, Phú Đông (huyện Tân Phú Đông) thả tôm giống với mật độ 10 con/m2, kích cỡ tôm giống trung bình là PL15 với giá khoảng 29 đồng/con. Tôm giống chủ yếu có nguồn gốc từ Vũng Tàu, miền Trung, các tỉnh vùng ĐBSCL và trại tôm giống ở địa phương. Đến nay, diện tích tôm – lúa trên địa bàn huyện Tân Phú Đông khoảng 568 ha, chủ yếu ở 2 xã Phú Đông 48,6 ha với 38 hộ, và Phú Tân 520 ha với 362 hộ.

luân canh tôm lúa thích ứng xâm nhập mặn

Luân canh “tôm – lúa”, người nuôi có thể đạt lợi nhuận trên 60 triệu đồng/ha – Ảnh: Trí Quang  

Trong mô hình luân canh tôm – lúa ở huyện Tân Phú Đông, thời gian thả tôm giống tháng 11 – 12 hay từ tháng 2 – 3 (âm lịch) do thời điểm này nước lợ, còn thời gian xuống giống lúa từ giữa tháng 6 đến cuối tháng 7 âm lịch. Thông thường tôm thả với mật độ 3 – 7 con/m2, năng suất 350 – 500 kg/ha, cỡ tôm thu hoạch 20 – 40 con/kg với giá bán 140.000 – 250.000 đồng/kg. Còn đối với canh tác lúa, giống lúa canh tác chủ yếu là các loại OM 4900, OM 6162, Hai bông… với năng suất 3,5 – 4 tấn/ha. Sau khi trừ hết chi phí, nông dân có thể đạt lợi nhuận chung trên 60 triệu đồng/ha.

 

Mô hình “thông minh”

Thực tế sản xuất của nông dân trên địa bàn huyện Tân Phú Đông cho thấy, việc trồng lúa trên đất nuôi tôm không không xảy ra sự xung đột nào về nhu cầu sử dụng nguồn nước lợ, ngọt trong quá trình sản xuất mà còn là mô hình sản xuất rất “thông minh”. Vào mùa khô, nước ngoài sông rạch mặn thì lấy vào nuôi tôm, đến khi mưa xuống, nước ngọt từ thượng nguồn đẩy nước lợ ra biển thì nông dân lại lấy nước ngọt vào trồng lúa.

Mặt khác, một lợi ích không kém phần quan trọng đó là canh tác tôm – lúa giúp hạn chế sử dụng hóa chất, sử dụng tài nguyên nước hợp lý theo từng thời điểm và mùa trong năm, thích ứng với điều kiện tự nhiên, thời tiết khí tượng thủy văn, tạo ra những sản phẩm sạch, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm phù hợp với sản xuất nông nghiệp tốt (GAP); từ đó, giúp nâng cao giá trị hàng hóa cho cả tôm và lúa. Mô hình luân canh tôm – lúa cũng giải quyết vấn đề ô nhiễm nguồn nước, thoái hóa vùng nuôi tôm, giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, từ đó giúp nghề nuôi tôm phát triển bền vững.

Để mô hình luân canh tôm – lúa tiếp tục phát triển trong thời gian tới, theo một số chuyên gia ngành nông nghiệp, cần quy hoạch hợp lý các vùng luân canh tôm – lúa để có các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng phù hợp và chính sách tín dụng hỗ trợ cho sản xuất, khuyến khích sản xuất theo hướng hợp tác…

Theo Sở NN&PTNT Tiền Giang, trước tình hình mặn xâm nhập sâu vào nội đồng như hiện nay, giải pháp đối phó với tình hình xâm nhập mặn được đưa ra là cần thực hiện rà soát quy hoạch chi tiết phát triển nuôi tôm nước lợ trên địa bàn tỉnh theo hướng thích nghi với xâm nhập mặn, ưu tiên phát triển mô hình tôm – lúa.

>> Hiện, nuôi luân canh tôm – lúa chủ yếu được sản xuất theo phương thức luân canh 1 vụ tôm từ tháng 3 – 8 âm lịch, tiếp theo là 1 vụ lúa. Năng suất bình quân 300 – 500 kg/ha. Chi phí sản xuất 30 – 35 triệu đồng/ha, lãi suất trung bình 35 – 50 triệu đồng/ha/năm (tính cả tôm và lúa).

Thành Công

Bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Hãy là người đầu tiên bình luận trong bài
error: Content is protected !!