Lúng túng trong quản lý vùng nuôi tôm

Rất nhiều lồng, bè nuôi thủy sản ở huyện Vạn Ninh là của người dân tỉnh khác xâm chiếm.

Các hộ ngoài tỉnh bám trụ

Những ngày giữa tháng ba, theo chân các ngư dân ra thăm bè nuôi tôm hùm ở xã Vạn Thạnh (Vạn Ninh, Khánh Hòa), hiện ra trước mắt chúng tôi là cả một vùng nuôi tôm, cá rộng lớn, lồng bè san sát. Ghé thăm bè tôm của ông Nguyễn Bợm, chúng tôi được ông cho biết: “Tôi quê ở huyện Tuy An (Phú Yên). Gia đình có gần 10 năm nuôi tôm hùm ở vịnh Xuân Đài thuộc thị xã Sông Cầu (Phú Yên), nhưng do khu vực này thường xuyên bị nước ngọt đổ ra nên thua lỗ nhiều. Thấy vùng nuôi tôm ở Vạn Ninh khá thuận lợi nên quyết định chuyển vào đây đóng bè thả nuôi. Sau gần hai năm, năm nào gia đình cũng thắng lợi, trả hết khoản nợ hơn một tỷ đồng và có dư chút ít để đầu tư thêm. Từ 40 lồng, hiện tôi đã phát triển lên gần 100 lồng, thả nuôi gần 10.000 con tôm hùm sao. Ban đầu tới nuôi cũng bị người dân địa phương xua đuổi, nhưng rồi cũng quen”.

Cách đó khoảng 30m là bè tôm của ông Nguyễn Đông cũng quê ở Phú Yên. Trong đợt bão số 12 cuối năm 2017, nhiều người kéo nhau vào Vạn Ninh lặn bắt tôm hùm do bão đánh sổ lồng, qua đó thấy vùng nuôi ở đây khá thuận lợi nên gia đình ông đã mua lại một số lồng, bè của người dân địa phương bị bão đánh gãy rồi gia cố lại và thả nuôi từ đó đến nay.

Theo ông Lê Hồng Phương, Chủ tịch UBND xã Vạn Thạnh: Hiện nay, trên địa bàn xã có 867 hộ nuôi thủy sản với hơn 28.400 lồng, bè, trong đó hơn 200 hộ ngoài tỉnh với 13.000 lồng, bè. Sau bão số 12 cuối năm 2017, các hộ ngoài tỉnh ồ ạt kéo vào đây xâm chiếm vùng mặt nước để nuôi tôm… 

Nhiều hệ lụy

Hiện nay, UBND tỉnh Khánh Hòa đã phê duyệt quy hoạch vùng nuôi thủy sản ở Vạn Ninh gồm 6 vùng nuôi với tổng diện tích hơn 550ha. Thời gian qua, chính quyền địa phương tập trung vận động, yêu cầu người dân địa phương di dời lồng bè vào vùng quy hoạch. Tuy nhiên, hiện có nhiều vùng quy hoạch đã bị người dân ngoài tỉnh chiếm nuôi, khiến người dân địa phương muốn di dời lồng, bè từ ngoài vào cũng không còn chỗ. Ông Lê Văn Nuôi ở thôn Đầm Môn, xã Vạn Thạnh nói: “Hiện nay, khu vực phía nam Hòn Ông được quy hoạch với diện tích hơn 100ha. Vừa rồi, gia đình tôi kéo lồng bè vào theo yêu cầu của địa phương nhưng không còn chỗ nên đành phải kéo ra. Là dân địa phương, nhưng lại không được vào vùng nuôi chính mà phải nuôi ngoài vùng quy hoạch. Các ngành chức năng, chính quyền địa phương cần xem xét giải quyết, trả lại vùng nuôi trồng cho người dân địa phương theo đúng quy định”.

Tiếp xúc với chúng tôi, nhiều người dân địa phương cũng không bằng lòng với cách nuôi của người dân tỉnh khác đến, nhất là ý thức bảo vệ môi trường, ảnh hưởng lớn đến chất lượng nuôi trồng thủy sản. Bên cạnh đó, tình trạng trộm cắp thủy sản, cắt lưới lồng nuôi cũng thường xảy ra, khiến tình hình an ninh trật tự trong khu vực có phần bất ổn. Về tổ chức chăn nuôi, những hộ dân ngoài tỉnh chủ yếu chỉ đầu tư nuôi tôm hùm xanh. Đây là loại tôm lợi nhuận thấp nhưng dễ nuôi, có sức đề kháng cao, trái ngược với người dân địa phương nuôi tôm hùm bông, sức đề kháng kém. 

Địa phương lúng túng

Trước vấn đề trách nhiệm quản lý mặt nước nuôi trồng thủy sản ở địa phương, ông Lê Hồng Phương cho biết: “Mặc dù người dân liên tục kiến nghị cần di dời lồng, bè của các hộ dân ngoài tỉnh đi nơi khác để họ đưa lồng, bè vào vùng quy hoạch, thế nhưng hiện nay tỉnh, huyện cũng chưa có quy định nào cấm người ngoài tỉnh vào nuôi, khiến chúng tôi rất lúng túng”.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Dũng, Phó trưởng phòng Kinh tế huyện Vạn Ninh cho biết: “Toàn huyện quy hoạch có 6 vùng nuôi với quy mô 11.500 lồng, bè; nhưng hiện trên địa bàn đã có gần 30.000 lồng, bè. Hiện nay, không chỉ cấp xã lúng túng trong xử lý những hộ ngoài tỉnh vào xâm chiếm vùng nuôi mà ngay cả huyện cũng chưa biết phải giải quyết như thế nào. Bởi vì, chưa có bất kỳ quy định nào cấm người dân ngoài tỉnh đến nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, nếu không sớm có biện pháp giải quyết vấn đề thì rất dễ phát sinh nhiều hệ lụy”.

Theo ông Võ Lục Phẩm, Phó chủ tịch UBND huyện Vạn Ninh: Luật Thủy sản năm 2017 có hiệu lực từ ngày 1-1-2019 nhưng đến nay chưa có nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành nên địa phương vẫn chưa có hướng xử lý cụ thể đối với những hộ ngoài tỉnh vào xâm chiếm vùng nuôi. Trước mắt, huyện sẽ tăng cường quản lý không cho phát sinh hộ mới hay mở rộng quy mô lồng bè. Về lâu dài sẽ xin ý kiến UBND tỉnh và các ngành chức năng để có hướng di dời những hộ này về đúng địa phương, trả lại vùng nuôi cho người dân bản địa. Cùng với đó là tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức và xử lý nghiêm đối với những hộ không chấp hành việc thu gom rác thải, bảo vệ môi trường vùng biển.

Mai Đông – Văn Giang

Theo Báo QĐND