Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng: Xử lý vi phạm theo quy định, không loại trừ một ai

Sau khi chỉ đạo bằng văn bản, sáng ngày 24/4, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng dẫn đầu đoàn công tác Trung ương phối hợp UBND tỉnh Hà Tĩnh đã xuống thăm hỏi, động viên hộ nuôi trồng Nguyễn Quang Sâm và Nguyễn Khắc Bắc, thôn Tây Hà, xã Kỳ Hà (thị xã Kỳ Anh).

Phó Thủ tướng kết luận tại cuộc họp khẩn ở Thị xã Kỳ Anh

Tại đây Phó Thủ tướng nói rằng, vụ việc cá chết bất thường đã gây thiệt hại cho ngư dân, Chính phủ rất chia sẻ. Tuy nhiên, bà con cũng cần bình tĩnh, không hoang mang trước sự việc.

Báo cáo với Phó Thủ tướng, anh Bắc cho biết, tối 6/4 khi nước thủy triều dâng lên được khoảng 2 tiếng đồng hồ thì toàn bộ cá trong lồng bắt đầu chết. Chỉ trong 4 tiếng đồng hồ hàng nghìn con cá hồng mỹ trong lồng chết sạch. Thiệt hại hơn 100 triệu đồng.

“Sau khi cá chết gia đình tôi vớt cá lên bờ bỏ vào tủ lạnh. Đồng thời báo cáo các cơ quan chức năng. Sau khi nhận được khuyến cáo của cấp trên không được sử dụng cá này làm thức ăn thì chúng tôi chuyển cho các hộ dân khác làm thức ăn cho lợn”, anh Bắc nói.

Anh Bắc cũng cho biết, do chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác gây nên hiện tượng cá chết nên cách đây 10 ngày anh tiếp tục thả cá giống, đến thời điểm này chưa thấy lứa cá mới thả xảy ra bất thường gì.

Trả lời câu hỏi của PV về chỉ đạo của Chính phủ xung quan vụ việc này? Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nói: Trước hết phải xác định được sớm nguyên nhân tình trạng cá chết bất thường. Trách nhiệm này thuộc Bộ TN-MT phối với Bộ NN&PTNT, các cơ quan quản lý về môi trường và phải làm khẩn trương nhưng phải thận trọng và khoa học.

Thứ trưởng Bộ TN-MT cho biết từ 2 – 5 ngày nữa sẽ có kết quả một số thông số xét nghiệm ban đầu

Nếu chưa đủ khả năng thì phải tập trung thuê chuyên gia nước ngoài, những người có kinh nghiệm, khả năng để có kết luận chính xác. Yêu cầu tất cả các doanh nghiệp và người dân sản xuất ở vùng cá chết phải tự kiểm tra, tự khai báo xem mình có sử dụng những sản phẩm thải ra môi trường làm ô nhiễm ảnh hưởng đến thủy sản ở khu vực biển hiện nay.

Hiện nay, nhiều thông tin cho rằng độc tố gây chết cá có thể xuất phát từ đường ống xả thải của Công ty Formosa. Về vấn đề này, ý kiến Phó Thủ tướng như thế nào?- PV hỏi.

Phó Thủ tướng nói: Như đã nói ở trên, quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng là yêu cầu tìm rõ nguyên nhân, thận trọng, khoa học nhưng phải nhanh. Ai vi phạm luật bảo vệ môi trường, vi phạm những vấn đề ảnh hưởng đến SX, đời sống người dân phải xử lý đúng theo quy định pháp luật, không loại trừ một ai hết.

Đoàn công tác Chính phủ, tỉnh Hà Tĩnh thăm hỏi, động viên hộ nuôi cá anh Nguyễn Khắc Bắc, thôn Tây Hà, xã Kỳ Hà (thị xã Kỳ Anh)

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Đặng Ngọc Sơn báo cáo tình hình thiệt hại tại Hà Tĩnh. Theo đó, tổng thiệt hại của Hà Tĩnh đến nay ước khoảng 2.100 kg, cá tôm, ngao; cá tự nhiên chết dạt vào bờ ước khoảng 15 tấn.

Hiện tại nếu thực hiện theo chính sách 142 của Chính phủ, tổng thiệt hại theo chính sách ước hơn 500 triệu đồng. Tuy nhiên, thiệt hại thực tế lớn hơn rất nhiều, nhất là ngư dân khai thác vùng lộng vì người tiêu dùng quay lại với cá, kể cả hoạt động dịch vụ, du lịch. Vì vậy, rất mong Chính phủ có chính sách riêng hỗ trợ cho ngư dân các tỉnh Bắc Trung bộ trong sự việc lần này.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám cho rằng: Hiện tượng cá chết những ngày qua tại các tỉnh Bắc Trung bộ rất bất thường và đột ngột. Theo thống kê chưa đầy đủ từ các địa phương thì tổng lượng cá tự nhiên chết dạt vào bờ của 4 tỉnh Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế ước khoảng 30 – 50 tấn, còn số chìm thì chưa đánh giá được.

Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo các địa phương hướng dẫn thu gom, tránh ô nhiễm môi trường; hướng dân người tiêu dùng phân biệt cá chết khai thác từ biển vào và cá chết chưa rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, tâm lý của người tiêu dùng vẫn e ngại sử dụng thủy hải sản.

Về truy tìm nguyên nhân, Bộ NN&PTNT nguyên nhân cá chết đã loại trừ do dịch bệnh nguy hiểm gây ra; các yếu tố môi trường nước liên quan đến vùng nuôi qua xét nghiệm cũng đều nằm trong ngưỡng cho phép, trừ 3 mẫu ở Thừa Thiên Huế vượt ngưỡng cho phép nhưng mang tính cục bộ. Như vậy, nguyên nhân nằm ở các độc tố (sinh học và hóa học). Độc tố sinh học là trách nhiệm của Bộ NN&PTNT, hiện các đoàn của Bộ đã lấy mẫu đang gửi xét nghiệm, khi có kết quả sẽ chuyển Bộ TN-MT công bố.

Phó thủ tướng và lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh kiểm tra lứa cá vừa được thả cách đây 10 ngày ở xã Kỳ Hà, thị xã Kỳ Anh

Ông Nguyễn Quốc Hà, Chủ tịch UBND thị xã Kỳ Anh cho hay, tính từ ngày 6 – 15/4 thị xã Kỳ Anh đã vớt được khoảng 10 tấn cá biển chết trôi vào bờ. Hiện nay vấn đề thị xã lo lắng là có hơn 2.000 ngư dân/564 tàu thuyền (trong đó, đánh bắt gần bờ 377 tàu). Hiện các tàu gần bờ từ ngày xảy ra sự cố đang phải ở nhà, chưa đi đánh bắt, tàu lớn vẫn đi biển bình thường. Ngư dân không đi do khi cập bến cá không bán được.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng hỏi Bộ TN-MT: Chất thải độc hại nếu xác định được họ đưa ra ngoài, mình bắt được quả tang thì là rõ rồi. Nhưng bây giờ làm thế nào xác định được trong nước biển có độc tố liên quan đến đơn vị A, B, C hay thậm chí có kẻ phá hoại. Vấn đề này Bộ TN-MT làm được không, hay cần phải thuê chuyên gia nước ngoài? Thứ hai, quan trắc của các nhà máy, cơ sở sản xuất của 4 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Huế đã đầy đủ chưa, chính xác chưa, đã kiểm tra thường xuyên, đã nối mạng để cơ quan nhà nước quản lý, cung cấp chúng ta số liệu chính xác chưa?

Thứ trưởng Bộ TN-MT Võ Tuấn Nhân nói: Việc xác định độc tố trên biển Bộ đã làm việc với chuyên gia. Nhưng giờ diện chịu ảnh hưởng rộng đến 4 tỉnh nên việc xác định là rất khó. Chiều 25/4, Bộ TN-MT sẽ tổ chức cuộc họp mời các chuyên gia chuyên sâu để khẳng định có xác định được rõ hay không.

Về hệ thống quan trắc, mỗi tỉnh có một trạm nhưng để đủ điều kiện để xác định hết thì thực sự rất khó. Nếu sắp tới không xác định được, Bộ sẽ phối hợp mạng lưới môi trường biển Quốc tế để tìm nguyên nhân.

Phó Thủ tướng Chính Phủ Trịnh Đình Dũng kết luận, vụ việc cá chết bất thường diện rộng gây ra sự bất ổn trong sản xuất, nuôi trồng và khai thác của ngư dân. Đặc biệt gây tâm lý hoang mang cho người dân trong việc tiếp tục sản xuất cũng như sử dụng sản phẩm hải sản ở khu vực này. Ngay khi xuất hiện tình trạng cá chết, các cơ quan chức năng địa phương đã vào cuộc kịp thời.

Đoàn công tác Chính phủ, tỉnh Hà Tĩnh thăm hỏi, động viên các hộ nuôi cá

Chính phủ đã có những chỉ đạo cụ thể bằng điện thoại, công điện. Thủ tướng cũng rất quyết liệt, yêu cầu đoàn công tác làm đến nơi đến chốn. Nói như vậy để thấy rằng Chính phủ đặc biệt quan tâm đến đời sống người dân.

Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên xảy ra một hiện tượng cá chết bất thường, diện rộng, không phải thời gian dài. Chính vì thế, việc tập trung nghiên cứu nguyên nhân, khắc phục của các cơ quan chuyên môn rất bị động, lúng túng. Trong khi đó, khả năng nghiên cứu, trang thiết bị chúng ta rất hạn ché; hệ thống quan trắc thiếu, mà cũng nhiều chỗ để một cách hình thức.

Việc kiểm soát môi trường từng cơ sở sản xuất cũng khó, chưa nói nối mạng để cơ quan nhà nước kiểm soát bất cứ lúc nào hiện tượng ô nhiễm môi trường của các cơ sở sản xuất.

Trong khi chờ xác định nguyên nhân, đề nghị Bộ NN-PTNT trên tình hình thực tế và trách nhiệm chuyên môn hướng dẫn các địa phương sớm phục hồi sản xuất, kinh doanh. Trong đó, có cả nuôi trồng, khai thác và dịch vụ du lịch. Tránh kích động, gây thiệt hại đến kinh tế của bà con.

Chủ tịch UBND thị xã Kỳ Anh kiến nghị tỉnh, Chính phủ cần sớm có chính sách hỗ trợ ngư dân

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng yêu cầu UBND các tỉnh thống kê đúng, đầy đủ thiệt hại của các hộ sản xuất. Đồng thời, chủ động, kịp thời thăm hỏi bà con, hỗ trợ những gia đình khó khăn, hộ nghèo, thiệt hại nặng, không sản xuất được để bà con ổn định cuộc sống. Hộ nào vay vốn ngân hàng đầu tư nhưng thiệt hại, không có khả năng thanh toàn thì cần hỗ trợ trước cho bà con.

Các địa phương tiếp tục phối hợp Bộ ngành Trung ương tìm nguyên nhân, xác định thời điểm nào an toàn hướng dẫn bà con tiếp tục sản xuất, khai thác…

Ông Đặng Quốc Khánh, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh khẳng định, Hà Tĩnh tiếp thu nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng, sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ ngành liên quan tìm hiểu nguyên nhân, khuyến cáo người dân chủ động sản suất, khai thác. Đồng thời, xem xét, xây dựng chính sách theo chỉ đạo sớm hỗ trợ cho người dân.