Vụ án “đại gia thủy sản Tòng Thiên Mã”: Luật sư kiến nghị làm rõ tiền “chiếm đoạt”

Ông Tòng Thiên Mã tại cơ quan công an Ảnh: Ngọc Duyên

Dấu hiệu gian dối

Công ty TNHH XNK Thủy sản Thiên Mã có nhiều vùng nuôi cá tra và nhà máy chế biến xuất khẩu. Từ ngày thành lập doanh nghiệp đến khi bắt tạm giam, ông Tòng Thiên Mã vay vốn nhiều ngân hàng trên 2.000 tỷ đồng. Quá trình sản xuất kinh doanh, ban đầu lãi nhưng về sau thua lỗ, nợ quá hạn. Ông đã cùng các ngân hàng xử lý nợ quá hạn bằng cách bán tài sản và Cơ quan CSĐT Bộ Công an xác định việc làm này đúng pháp luật, loại trừ trách nhiệm hình sự cho ông.

Còn 147.334.793.373 đồng không trả được cho VDB Cần Thơ, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đề nghị truy tố ông về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Đây là nợ gốc trong khoản tín dụng xuất khẩu, Công ty Thiên Mã vay của VDB Cần Thơ. Tính đến ngày 31/3/2016, ông Tòng Thiên Mã bị bắt, cùng với nợ gốc còn nợ lãi nữa nên tổng nợ quá hạn của Công ty Thiên Mã tại VDB Cần Thơ là gần 367 tỷ đồng.

Làm rõ số tiền “chiếm đoạt”

Luật sư Nguyễn Trường Thành, Trưởng Văn phòng luật sư Vạn Lý – Cần Thơ, cho rằng: “Ông Phan Bá Tòng có dấu hiệu gian dối khi vay vốn ngân hàng như kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT Bộ Công an, nhưng ông không có mục đích chiếm đoạt mà toàn bộ tiền vay đều phục vụ cho quá trình kinh doanh trả nợ vay và lãi ngân hàng, trả lương và các khoản khác cho công nhân. Cũng như kinh doanh thua lỗ, ông không bỏ trốn và chấp nhận đối mặt với khó khăn do lãi suất tăng cao và các vụ kiện bán phá giá về cá da trơn đối với Việt Nam từ Mỹ”.

Để làm rõ hành vi của ông Tòng có mục đích chiếm đoạt hay không, theo luật sư Thành, cần thực hiện một số việc. Đó là giám định tư pháp tài chính để xác định Công ty Thiên Mã kinh doanh lời lỗ ra sao, lỗ thì bao nhiêu? Trong quá trình hoạt động kinh doanh, Công ty Thiên Mã đã trả lãi bao nhiêu tiền cho VDB Cần Thơ. “Thông tin mà luật sư có được, từ năm 2011 đến 2015, ông Phan Bá Tòng đã đóng lãi cho VDB Cần Thơ gần 100 tỷ đồng theo các hợp đồng tín dụng”, kiến nghị của luật sư Thành viết.

Kết luận điều tra xác nhận “phần lớn số tiền vay sử dụng sai mục đích chủ yếu vay sau trả vốn và lãi vay trước”, nên luật sư Thành cho rằng: “Nếu đúng hành vi đó thì việc kết tội bị can chiếm đoạt tài sản là chưa vững chắc”. Với số nợ gốc hơn 147 tỷ đồng, theo luật sư Thành, cần làm rõ sử dụng trái mục đích bao nhiêu, còn lại bao nhiêu ông Tòng sử dụng cho cá nhân và sử dụng vào việc gì.