Nghề khai thác cá ngừ Indonesia tìm kiếm chứng nhận bền vững

Chính phủ Indonesia kể từ năm 2014 đã đưa ra một loạt các biện pháp cứng rắn – từ bắt giữ và đánh chìm các tàu cá nước ngoài bất hợp pháp đến cấm các hành vi phá hoại như sử dụng lưới kéo để thúc đẩy cải cách ngành đánh bắt thủy sản của một trong những nước sản xuất thủy sản lớn nhất thế giới. Những nỗ lực này đã thúc đẩy sự phục hồi mạnh mẽ của các nguồn lợi thủy sản trong vài năm qua, và trọng tâm bây giờ là đạt được chứng nhận quốc tế để hưởng lợi từ nhu cầu ngày càng tăng đối với thủy sản đánh bắt bền vững.

Zulficar Mochtar thuộc Bộ Thủy sản và Các vấn đề về biển Indonesia cho biết: Chúng tôi muốn ngành thủy sản thay đổi từ “bất hợp pháp, không được báo cáo và không theo quy định thành hợp pháp, có báo cáo vào theo quy định”.

Zulficar cho biết: Lợi thế lớn nhất đối với các cộng đồng đánh cá và các nhà khai thác thương mại được chứng nhận bền vững là họ có thể bán sản phẩm của mình với giá cao hơn ít nhất 16% so với các sản phẩm thủy sản không được chứng nhận.

Các kế hoạch khác nhau để chứng nhận các nguồn lợi thủy sản là bền vững, tác động môi trường được giảm thiểu, quyền lao động được tôn trọng, tính minh bạch của chuỗi cung ứng và truy xuất nguồn gốc được thực hiện, và việc quản lý được điều chỉnh bởi các thông lệ tốt nhất. Những gì được chứng nhận theo các chương trình như của Hội đồng quản lý Biển (MSC) là ngư trường, tàu thuyền, thiết bị và các loài cá, với những người khai thác là chủ sở hữu chứng chỉ.

Tháng 11 năm ngoái, nghề đánh bắt cá ngừ bằng câu cần ở tỉnh West Papua đã trở thành nghề cá đầu tiên ở Indonesia được chứng nhận bởi MSC về đánh bắt cá bền vững. Một nghề cá khác hiện đang được đánh giá bởi hội đồng, trong khi ít nhất một chục nghề cá khác đang chuẩn bị trải qua quá trình chứng nhận.

Ông Patrick Patrick Caleo, Giám đốc châu Á-Thái Bình Dương tại MSC, nói với Mongabay: “Tôi nghĩ rằng sự quan tâm đến chứng nhận mà chúng ta đang thấy ở Indonesia là một phần của xu hướng toàn cầu, được kích thích bởi sự phát triển của thị trường hải sản bền vững được chứng nhận trên toàn thế giới”.

Ông cho biết các thị trường xuất khẩu chính của thủy sản Indonesia, bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ, đang thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ đối với chương trình MSC. Tôi tin rằng xu hướng phát triển này đối với các sản phẩm bền vững được chứng nhận mang đến cơ hội lớn cho ngành thủy sản Indonesia.

Nghề cá ngừ ở Sorong, Tây Papua, do PT Citraraja Ampat Canning (CRAC) điều hành, là công ty thứ hai ở Đông Nam Á được chứng nhận MSC. Công ty này vận hành 35 tàu đánh cá bằng câu cần và sử dụng 750 ngư dân địa phương. Công ty hiện đang xuất khẩu sang Singapore, Malaysia và châu Âu.

Ali Wibisono, Giám đốc điều hành của công ty, cho biết trong một tuyên bố rằng việc đạt được chứng nhận đánh bắt cá bền vững là rất quan trọng đối với ngư dân và cộng đồng ngư dân của chúng tôi ở Sorong và sẽ giúp đảm bảo rằng các nguồn lợi thủy sản và một đại dương bền vững được duy trì cho các thế hệ tương lai. Chúng tôi hy vọng chứng nhận này sẽ truyền cảm hứng cho các nghề đánh bắt cá ngừ bằng câu cần của Indonesia để tiếp tục với việc đánh bắt và chứng nhận bền vững.

Nghề khai thác cá ngừ toàn cầu được định giá hơn 40 tỷ USD mỗi năm và Indonesia đứng đầu danh sách, với tổng số hơn 620.000 tấn cá vào năm 2014. Phần lớn cá ngừ đánh bắt trên toàn thế giới được sử dụng lưới vây lớn để bao vây các đàn cá. Chúng luôn luôn quét sạch các loài sinh vật biển khác, bao gồm rùa và cá mập, làm cho phương pháp này có hại hơn về mặt sinh thái so với các thiết bị được sử dụng trong các nghề cá như cần câu.

Martin Martin Purves, Giám đốc điều hành của tổ chức Câu cần quốc tế (IPNLF) cho biết: Triết lý của chúng tôi về một lưỡi câu, một dây câu, một con cá tại một thời điểm, được công nhận là mô hình bền vững nhất.

Vào tháng 2, Anova Food có trụ sở tại Hoa Kỳ đã thông báo rằng nhà cung cấp của họ hoạt động gần Buru ở Indonesia, Quần đảo Maluku đã tham gia đánh giá đầy đủ để được chứng nhận bởi MSC, biến nghề cá này trở thành nghề khai thác cá ngừ đầu tiên ở Indonesia làm việc này. Công ty chế biến cá ngừ PT Harta Samudra muốn 140 tàu cá ngừ vây vàng hoạt động ngoài khơi Buru được chứng nhận.

Theo ông Blane Olson, Giám đốc điều hành của Anova Technical Services, việc đạt được chứng nhận của MSC cực kỳ quan trọng đối với chúng tôi và chuỗi cung ứng của chúng tôi để đạt được các tiêu chuẩn cao nhất hiện có.

Việc câu cá thủ công ở quận Bắc Buru đã nhận được sự giúp đỡ từ các tổ chức phi chính phủ địa phương, bao gồm Hiệp hội Nghề cá Indonesia (MDPI), để ghi lại các hoạt động của họ trước khi đăng ký đánh giá MSC.

Deirdre Duggan, Giám đốc chương trình và khoa học tại MDPI, cho biết tổ chức này đã tham gia vào hoạt động đánh bắt cá trong năm năm qua, hỗ trợ một loạt các hoạt động, bao gồm thu thập dữ liệu địa điểm thủy sản cập cảng, đăng ký tàu, tăng hiểu biết về quy định quốc gia và thị trường chứng nhận, củng cố các nhóm ngư dân và cải thiện các biện pháp xử lý tốt nhất cho các loài bị đe dọa và bảo vệ.

Bà cho biết MDPI cũng đang làm việc với các chính quyền cấp huyện, tỉnh và quốc gia và các bên liên quan khác để thành lập các ủy ban đồng quản lý để giải quyết các vấn đề quan tâm trong lĩnh vực thủy sản.

Bằng chứng về các đặc điểm nghề cá như ngư trường, sản lượng đánh bắt, sử dụng ngư cụ, v.v. là chìa khóa nhưng thường là thách thức đối với một nghề cá quy mô nhỏ như vậy.

Thông tin này đòi hỏi sự cộng tác trong ngành thủy sản, cộng đồng ngư dân và chính phủ trong cả một khoảng thời gian. Ngay từ đầu, điều quan trọng là phải có sự tham gia của các bên liên quan của chính phủ.

IPNLF cho biết, hơn một chục nghề khai thác cá ngừ bằng câu cần ở Indonesia đang nỗ lực cải thiện các hoạt động của họ với mục đích được tiến hành đánh giá đạt chứng nhận MSC trong thời gian tới. Hầu hết các nghề cá này hoạt động ở vùng biển giàu có ở phía đông Indonesia, xung quanh các đảo Sulawesi, New Guinea, Malukus và Flores.

Zulficar, cán bộ chính phủ chịu trách nhiệm đánh bắt thủy sản, cho biết văn phòng của ông đã sẵn sàng hỗ trợ các hoạt động nghề cá trên cả nước để theo đuổi chứng nhận bền vững. Ông cũng thừa nhận tầm quan trọng của sự hỗ trợ từ các tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực này, bao gồm MDPI, Hiệp hội Nghề cá Câu cần Indonesia (AP2HI), Chương trình Nghề cá bền vững và WWF Indonesia.

Zulficar nói rằng nghề đánh bắt của Indonesia nói chung đã phải vật lộn để giải quyết các vấn đề chính như truy xuất nguồn gốc các sản phẩm thủy sản, thực hành đánh bắt không bền vững và điều kiện làm việc kém.

Ông cho biết: Chúng tôi đang nỗ lực để giải quyết tất cả các vấn đề trong ngành này. Khi các vấn đề này được giải quyết, nghề cá Indonesia sẽ dễ dàng hơn nhiều để được chứng nhận bởi MSC và những tổ chức khác.

Gần 90% sản lượng thủy sản của Indonesia xuất phát từ ngư dân truyền thống và quy mô nhỏ, những người thiếu các nguồn lực của các hoạt động thương mại lớn hơn để trả cho việc đánh giá cần thiết để đạt được chứng nhận.

Ông Sa Tampubolon, Giám đốc điều hành của MDPI, cho biết trong tuyên bố của Anova Food: Một điều rất khó để đáp ứng tiêu chuẩn của MSC đối với nghề cá quy mô nhỏ, bao gồm hàng ngàn tàu độc lập hoạt động trên các hòn đảo xa xôi.

MSC cam kết cung cấp quyền tiếp cận như nhau cho tất cả các nghề cá đang tìm kiếm chứng nhận của MSC. MSC cung cấp các công cụ và hướng dẫn bổ sung cho các nghề cá quy mô nhỏ và thiếu dữ liệu để giúp họ chứng minh rằng họ đáp ứng Tiêu chuẩn Thủy sản của MSC và được chứng nhận.

Tuy nhiên, đơn giản chỉ cần được chứng nhận chưa phải là kết thúc câu chuyện, vì các tiêu chuẩn được đáp ứng để đạt được điều này cần phải được duy trì. Giấy chứng nhận nghề cá bền vững như chứng nhận do MSC cấp có thời hạn sử dụng  và tổ chức chứng nhận có thể thu hồi chứng nhận bất cứ lúc nào nếu hoạt động bị phát hiện vi phạm tiêu chuẩn.

 “Tôi nghĩ rằng có rất nhiều cơ hội cho ngành thủy sản quy mô nhỏ của Indonesia được hưởng lợi từ chương trình của MSC và sẽ khuyến khích bất kỳ ngư dân nào quan tâm đến việc cải thiện tính bền vững của họ để liên hệ với nhóm của MSC”.

Abdi Suhufan, điều phối viên quốc gia của Tổ chức ngăn chặn việc đánh bắt gây tổn hại Indonesia, đã hoan nghênh số lượng nghề cá ngày càng tăng ở nước này tìm kiếm chứng nhận bền vững. Ông cho biết điều này báo trước sự bền vững của tài nguyên biển Indonesia và sinh kế của các cộng đồng ngư dân, là một trong những người nghèo nhất ở nước này.

Những tác động từ việc được chứng nhận là việc đánh bắt trở nên chọn lọc hơn, các nguồn lợi thủy sản được duy trì và có những lợi ích kinh tế cho ngư dân Indonesia.

Ông Abdi kêu gọi chính phủ nâng cao nhận thức của các cộng đồng ngư dân về lợi ích của chứng nhận bền vững và thúc đẩy điều kiện làm việc tốt hơn cho những người làm việc trong ngành thủy sản.

HNN (Theo mongabay)