Bàn giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác thủy sản

Hai vấn đề lớn được nhiều đại biểu quan tâm, thảo luận tại Hội nghị là ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài và việc kiểm soát nguyên liệu thủy sản nhập khẩu từ tàu nước ngoài.

Báo cáo của Vụ Khai thác thủy sản, Tổng cục Thủy sản cho thấy, tính từ đầu 2022 đến nay, tổng sản lượng hải sản khai thác đạt 566,7 nghìn tấn, tăng 0,1% so cùng kỳ năm 2021. Trong đó, khai thác biển đạt 539,4 nghìn tấn, tăng 0,2%, khai thác nội địa 27,3 nghìn tấn giảm 0,7%. Tổng giá trị xuất khẩu thủy sản 2 tháng đầu năm 2022 đạt 1,508 tỷ USD, tăng 51,1% so cùng kỳ năm trước, trong đó, xuất khẩu hải sản đạt 573 triệu USD chiếm tỷ trọng 38% tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành thủy sản. Các loài hải sản có kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh: Cá ngừ, mực, bạch tuộc, cua ghẹ.

Từ đầu 2022 đến nay, tổng sản lượng hải sản khai thác đạt 566,7 nghìn tấn – Ảnh: Investone

Tuy nhiên, việc đánh bắt, chế biến và xuất khẩu thủy sản còn nhiều hạn chế, bất cập. Công tác thực thi pháp luật, xử phạt các hành vi khai thác IUU còn rất thấp so với các vụ việc vi phạm; đặc biệt là hành vi vi phạm vùng biểu nước ngoài, ngắt kết nối thiết bị VMS; hạ tầng nghề cá và nguồn lực (kinh phí, nhận lực) phục vụ cho nhiệm vụ chống khai thác IUU còn hạn chế…

Thực tế, thời gian qua công tác ngăn chặn khai thác IUU được phía EC đánh giá cao, ghi nhận sự cam kết, quyết tâm chính trị và nỗ lực của Việt Nam trong triển khai các giải pháp chống khai thác IUU. Để tháo gỡ được cảnh báo “thẻ vàng”, hai vấn đề lớn được nhiều đại biểu quan tâm, thảo luận tại Hội nghị là ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Việc kiểm soát nguyên liệu thủy sản nhập khẩu từ tàu nước ngoài và triển khai Hiệp định biện pháp quốc gia có cảng chưa có tiến bộ, do chưa được đầu tư dẫn đến còn nhiều sai sót; việc thanh kiểm tra theo quy định của Hiệp định để đảm bảo việc kiểm soát hàng thủy sản nhập khẩu vào Việt Nam là sản phẩm hợp pháp.

Về mục tiêu năm 2022, ngành thủy sản cơ bản duy trì ổn định tổng sản lượng thủy sản, trong đó điều chỉnh theo hướng giảm dần sản lượng hải sản khai thác, tăng sản lượng nuôi trồng; đồng thời triển khai mạnh các giải pháp để tăng giá trị đối với cả sản lượng nuôi và khai thác để tăng giá trị sản xuất đối với sản phẩm thủy sản, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng. Năm 2022, cũng là năm ngành thủy sản phải tiếp tục quyết liệt nhiều giải pháp nhằm thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc gỡ “thẻ vàng” của EC. 

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, năm nay với quyết tâm chính trị, nếu Việt Nam không gỡ được “thẻ vàng”, ngoài ảnh hưởng trên 500 triệu USD xuất khẩu thủy sản đi EU còn ảnh hưởng vị thế chính trị Việt Nam trên trường quốc tế. Cùng đó, trong lĩnh vực khai thác thủy sản thì hạ tầng thủy sản, hạ tầng khai thác cũng là vấn đề còn tồn đọng nhiều năm và vừa thiếu số lượng vừa kém chất lượng. Theo đó, Thứ trưởng Tiến yêu cầu lãnh đạo các tỉnh, thành cần xem bổ sung quy hoạch hạ tầng, khai thác cần phải tích hợp vào quy hoạch chung của địa phương. Trong tương lai, nếu không có quy hoạch này trong quy hoạch tỉnh, quy hoạch ngành, quốc gia thì sẽ không có tính pháp lý.