T6, 08/07/2022 08:26

Động lực phát triển kinh tế biển

(TSVN) – Diễn đàn “Phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam năm 2022” do Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và Tỉnh ủy Phú Yên tổ chức vừa qua là một trong những hoạt động hưởng ứng “Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam năm 2022”. Thông tin tại đây cho thấy, trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức, phát triển kinh tế biển như là một động lực tăng trưởng mới, bù đắp vào sự tăng trưởng chậm lại của kinh tế nội địa.

Phát biểu chào mừng Diễn đàn, Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên Phạm Đại Dương cho biết, kinh tế biển là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng trong thế kỷ của “biển và đại dương”. Đây cũng chính là khu vực sẽ chứng kiến nhiều sự cạnh tranh, đòi hỏi mỗi quốc gia phải có sự tiếp cận phù hợp, kịp thời để có thể khai thác lợi thế này nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Sau hơn 3 năm triển khai Nghị quyết 36-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 8 khóa XII về “Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, kinh tế biển cả nước nói chung, Phú Yên nói riêng đã có những sự phát triển quan trọng, tạo ra những động lực phát triển cho từng địa phương. Diễn đàn lần này là cơ hội quan trọng để các địa phương ven biển cùng với các cơ quan Trung ương, các chuyên gia, các nhà khoa học, doanh nghiệp trong lĩnh vực chia sẻ những kết quả, hạn chế, cũng như khó khăn vướng mắc để cùng thảo luận, tìm ra các giải pháp phát triển trong thời gian tới…

 

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân cho biết, thế kỷ XXI được xem là “Thế kỷ của đại dương”. Biển đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với phát triển kinh tế – xã hội cũng như vấn đề an ninh quốc gia. Kinh tế biển, các vùng biển, ven biển đang trở thành động lực phát triển đất nước, hiện đóng góp khoảng 3.000 tỷ USD/năm, tức 5% GDP của thế giới bao gồm các ngành chính là dầu khí, vận tải biển, cảng, năng lượng tái tạo, thủy sản, hệ sinh thái biển và du lịch biển. Kinh nghiệm lịch sử cho chúng ta biết “ra biển là thịnh vượng, ngược biển là suy tàn”.

Thời gian qua, Việt Nam đã có những nỗ lực lớn trong công tác bảo tồn, xây dựng nhiều khu bảo tồn biển, bảo tồn hệ sinh thái biển, bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Tuy nhiên, theo ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, công tác bảo tồn chưa đạt được những kết quả như mong muốn. Có nhiều nguyên nhân, như tác động của biến đổi khí hậu, thời tiết ngày càng phức tạp, cực đoan. Hay do vấn đề ô nhiễm môi trường biển cũng rất phức tạp, trong đó phải kể đến vấn đề ô nhiễm từ nguồn rác thải, nước thải và sự ô nhiễm của các hoạt động khác đã ảnh hưởng đến môi trường biển, ảnh hưởng đến các khu bảo tồn biển và nguồn lợi thủy sản. Tác động của con người cũng là một trong những nguyên nhân lớn ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển như sử dụng các ngư lưới cụ, khai thác thủy, hải sản mang tính tận diệt. Việc này không chỉ làm cạn kiệt nguồn lợi mà nghiêm trọng hơn là ảnh hưởng rất lớn đến hệ sinh thái biển.

 

Ông Trần Tuấn Anh, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương thông tin, phát triển kinh tế biển trong những năm qua chưa thực sự ấn tượng. Khi quy mô kinh tế biển còn khiêm tốn, phát triển chưa tương xứng với tiềm năng; cơ cấu ngành nghề chưa hợp lý; hệ thống các cơ sở nghiên cứu khoa học – công nghệ biển, đào tạo nguồn nhân lực cho kinh tế biển; các cơ sở quan trắc, dự báo, cảnh báo biển, thiên tai biển, các trung tâm tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn… ở ven biển còn nhỏ, trang bị thô sơ, năng lực còn yếu; môi trường biển biến đổi theo chiều hướng xấu; đa dạng sinh học biển và nguồn lợi thủy sản đang giảm sút nghiêm trọng, thiếu bền vững…

Nguyên nhân của những hạn chế này, theo ông Trần Anh Tuấn là do nhiều tác động trong đó có cả các nguyên nhân khách quan từ diễn biến cực đoan trong biến đổi khí hậu toàn cầu, song chủ yếu từ những nguyên nhân chủ quan. Cụ thể như: Tổ chức, bộ máy quản lý về phát triển bền vững kinh tế biển còn bất cập; nguồn lực để thực hiện các chủ trương, giải pháp và khâu đột phá trong Nghị quyết 36-NQ/TW chưa được bố trí phù hợp. Các phương thức quản lý biển mới, tiên tiến như: Quản trị biển theo không gian, quản lý tổng hợp vùng bờ biển, quy hoạch không gian biển còn chậm được áp dụng. Hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách phục vụ phát triển bền vững kinh tế biển còn thiếu và chưa đồng bộ.

 

Theo đó, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương đề nghị các cơ quan liên quan triển khai ngay các giải pháp, phát huy tiềm năng, thế mạnh của biển. Trong đó có việc xây dựng, trình duyệt và triển khai thực hiện các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch liên quan đến biển và hải đảo, phát triển kinh tế biển, trọng tâm là quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045; quy hoạch không gian biển quốc gia; quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ; quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia; quy hoạch các khu vực biển, đảo cho nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Sớm phê duyệt ranh giới quản lý hành chính trên biển giữa các địa phương, nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý biển của chính quyền địa phương cũng như tạo hành lang pháp lý để kiểm soát hiệu quả việc khai thác tài nguyên trong phát triển kinh tế biển.

 

Cùng đó, đề nghị các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, triển khai xây dựng bộ chỉ tiêu thống kê quốc gia về biển và hải đảo và bộ chỉ tiêu đánh giá quốc gia biển mạnh. Xây dựng và ban hành hướng dẫn cụ thể về việc xác định, đánh giá các ngành kinh tế thuần biển làm cơ sở giám sát, đánh giá tình hình thực hiện nghị quyết. Đầu tư phát triển năng lượng tái tạo trên các đảo phục vụ sản xuất, sinh hoạt, bảo đảm quốc phòng, an ninh; đầu tư xây dựng, khai thác điện gió, điện mặt trời và các dạng năng lượng tái tạo khác trên các vùng biển và hải đảo; ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật trong khâu chế biến, bảo quản và xuất khẩu thủy sản, tạo động lực phát triển ngành thủy sản theo hướng tiềm năng, lợi thế. Đặc biệt, chú trọng bảo vệ các hệ sinh thái biển, đảo, khoanh vùng, bảo vệ các khu, hệ sinh thái san hô, cỏ biển trên vùng biển. Lập kế hoạch phục hồi và phát triển các khu, hệ sinh thái, đa dạng sinh học bị suy giảm, kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải có nguồn gốc từ đất liền và từ biển, đảo…

Bình luận

Chưa có bình luận

Viết bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

error: Content is protected !!