Ông Lương Thanh Văn: Tôi đặt chân đến Australia năm 18 tuổi và bắt đầu cuộc sống nơi đất khách. Trong những năm đầu, tôi làm việc trong ngành may mặc, trước khi chuyển sang lĩnh vực xử lý ảnh và gắn bó với ngành này suốt 25 năm. Đó là thời kỳ hoàng kim của rửa ảnh truyền thống. Nhưng khi công nghệ kỹ thuật số bùng nổ, thị trường này nhanh chóng thu hẹp, buộc tôi phải tìm kiếm một hướng đi mới.  

Trong một lần về quê Bạc Liêu ăn Tết, tôi bất ngờ trước cảnh người dân “đua nhau” nuôi tôm. Nhìn bà con vất vả mưu sinh, tôi nhận ra đây không chỉ là một nghề truyền thống mà còn mang tiềm năng rất lớn trong tương lai. Tôi tự hỏi: “Tại sao không thử sức với nghề nuôi tôm?”, nếu làm tốt, tôi không chỉ mở ra con đường mới cho mình mà còn góp phần giúp bà con cải thiện đời sống, nâng cao hiệu quả sản xuất.  

Năm 2001, tôi quyết định khởi nghiệp với con tôm. Khi đó, tôm sú vẫn là đối tượng nuôi chủ lực. Sau này, khi tôm thẻ chân trắng trở nên phổ biến, tôi chuyển hướng tập trung vào giống tôm này. Tôi bắt đầu từ con giống, vì theo tôi, con giống là “linh hồn” của vụ nuôi, quyết định hơn 50% thành công. Như bà con vẫn thường nói: “Nhất giống, nhì thức” để nhấn mạnh vai trò cốt lõi của con giống trong nghề nuôi tôm.  

Dù không xuất thân từ ngành thủy sản, tôi luôn nỗ lực học hỏi từ các chuyên gia và viện nghiên cứu trong và ngoài nước, chủ động mời chuyên gia về chuyển giao công nghệ, kỹ thuật nuôi tiên tiến, sau đó áp dụng vào thực tiễn. Đến nay, sau 23 năm gắn bó, tôi vẫn kiên định với mục tiêu cung cấp con giống chất lượng cao, giúp bà con nâng cao năng suất, phát triển bền vững và đưa ngành nuôi tôm Việt Nam vươn xa trên thị trường quốc tế.  

Ông Lương Thanh Văn: Ngành tôm là một lĩnh vực tiềm năng nhưng cũng đầy thử thách, đặc biệt trong mảng con giống. Với đặc tính sinh học phức tạp, giống tôm rất nhỏ và sống dưới nước, việc kiểm soát chưa bao giờ là dễ dàng. Thành công phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như môi trường, dịch bệnh và cả những biến động thị trường khó lường.  

Khi mới bước vào nghề, tôi đã đối mặt với vô vàn khó khăn. Nghề này đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì và không ngừng học hỏi. Đã có lúc tôi muốn bỏ cuộc. Thời điểm ấy, ở Việt Nam, kỹ thuật nuôi tôm còn phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm dân gian, thiếu sự hỗ trợ của khoa học công nghệ hiện đại.

Tôi nhận ra rằng, để thành công, không thể dựa vào lối mòn cũ mà phải thay đổi. Đam mê là quan trọng, nhưng chưa đủ; điều cần thiết hơn là quyết tâm và tinh thần học hỏi không ngừng. Tôi dành nhiều thời gian nghiên cứu, mời các chuyên gia trong và ngoài nước chuyển giao công nghệ, từng bước áp dụng các giải pháp khoa học kỹ thuật vào thực tiễn.  

Có không ít người từng thành công trong nghề nuôi tôm nhưng sau đó thất bại vì không chịu thay đổi. Họ bám víu vào thành công cũ, không kịp thời cập nhật công nghệ mới trong khi thế giới luôn vận động. Muốn đi đường dài với nghề này, điều tiên quyết là đam mê, quyết tâm, tinh thần học hỏi và đặc biệt là dám thay đổi.  

Chỉ khi mạnh dạn cải tiến, áp dụng công nghệ hiện đại, chúng ta mới có thể vượt qua thách thức và phát triển bền vững. Ngành tôm Việt Nam còn rất nhiều tiềm năng và tôi tin rằng với sự đổi mới và quyết tâm, chúng ta có thể vươn xa hơn trên bản đồ thủy sản thế giới. 

Ông Lương Thanh Văn: Một trong những quyết định mà tôi tự hào nhất chính là việc chủ động sản xuất tôm bố mẹ ngay tại Việt Nam. Trước đây, ngành tôm nước ta gần như phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn tôm bố mẹ nhập khẩu từ nước ngoài. Thời điểm đó, giá trị xuất khẩu của ngành tôm đã lên đến 2 – 3 tỷ USD, nhưng chúng ta lại không có quyền chủ động. 

Khi nhập khẩu tôm bố mẹ từ nước ngoài, rủi ro rất lớn. Chúng ta không thể kiểm tra chất lượng trước khi mua, mà chỉ đến khi nhận hàng mới biết được tình trạng của tôm. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với cả người nuôi và doanh nghiệp.

Tôi nhận ra nếu không tự chủ được nguồn tôm bố mẹ, chúng ta sẽ mãi phụ thuộc và chịu thiệt thòi. Vì vậy, tôi đã tìm đến các viện nghiên cứu. Tại đây, chúng tôi hợp tác chuyển giao công nghệ sản xuất tôm bố mẹ. Đến nay, Việt Úc là tập đoàn đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam làm chủ được nguồn tôm bố mẹ trong nước.

Quyết định này không chỉ giúp chúng tôi chủ động hơn mà còn giảm thiểu rủi ro cho cả ngành. Điển hình như trong đại dịch COVID-19, khi các tuyến giao thông quốc tế bị cắt đứt, việc nhập khẩu tôm bố mẹ gần như bất khả thi. Nhưng nhờ có nguồn tôm bố mẹ được sản xuất trong nước, chúng tôi vẫn đảm bảo được sự ổn định, không bị gián đoạn.

Nhìn lại, tôi thực sự tự hào vì quyết định đó. Không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, mà quan trọng hơn, nó còn tạo ra giá trị khác biệt cho cộng đồng người nuôi tôm, đảm bảo sự chủ động và an toàn cho toàn ngành trong những giai đoạn khó khăn nhất.

Ông Lương Thanh Văn: Thách thức lớn nhất hiện nay đối với ngành sản xuất tôm giống Việt Nam chính là dịch bệnh. Tuy khó giải quyết, nhưng vấn đề này hoàn toàn có thể khắc phục nếu chúng ta thực hiện đúng quy trình. Việc đảm bảo an toàn sinh học là yếu tố then chốt, cùng với việc lựa chọn những gia đình tôm có khả năng kháng bệnh tốt để đảm bảo con giống sạch bệnh, khỏe mạnh và phát triển ổn định.

Trước đây, khi tôi mới trở về Việt Nam, số loại bệnh tôm chỉ có một vài loại, nhưng hiện tại đã lên tới hàng chục, trong khi điều kiện môi trường và thời tiết ngày càng khắc nghiệt. Điều này yêu cầu người nuôi tôm phải linh hoạt và liên tục cải tiến phương pháp sản xuất.

Ecuador hiện đang nuôi tôm theo phương pháp quảng canh với mật độ thấp, giúp giảm chi phí và có lợi thế về sản lượng cũng như giá thành. Điều này tạo áp lực không nhỏ đối với các quốc gia xuất khẩu tôm, trong đó có Việt Nam. Để cạnh tranh, chúng ta cần tập trung vào nâng cao chất lượng con giống, tối ưu hóa tốc độ tăng trưởng và tỷ lệ sống.

Mặc dù vậy, ngành sản xuất tôm giống Việt Nam đã có những tiến bộ đáng kể. Trong những chuyến công tác quốc tế, tôi nhận thấy chất lượng tôm giống của chúng ta không thua kém gì so với các nước khác.

Nhiều công ty Việt Nam đã thực hiện những cải tiến đáng chú ý, giảm dần việc sử dụng hóa chất và kháng sinh, chuyển sang phương pháp nuôi tôm bền vững, thân thiện với môi trường. Đây là tín hiệu rất tích cực.

Với sự phát triển nhanh chóng của khoa học và công nghệ, tôi tin rằng nếu không đầu tư vào nghiên cứu và ứng dụng công nghệ ngay từ bây giờ, chúng ta sẽ bị bỏ lại phía sau.

Giá thành nuôi tôm hiện tại ở Việt Nam còn cao chủ yếu do rủi ro trong quá trình nuôi và tỷ lệ sống chưa ổn định. Vì vậy, việc kiểm soát và nâng cao tỷ lệ sống là mục tiêu quan trọng mà chúng tôi, tại Việt Úc, đang tập trung giải quyết. Đây là yếu tố quyết định sự bền vững và sự phát triển của ngành tôm Việt Nam trong tương lai.

Nếu chúng ta thực hiện đúng quy trình, đảm bảo chất lượng con giống và duy trì hướng đi bền vững, tôi tin rằng tôm Việt Nam sẽ vươn tầm quốc tế. Khi đó, người tiêu dùng toàn cầu sẽ biết đến tôm Việt Nam như một biểu tượng của chất lượng và uy tín.

Ông Lương Thanh Văn: Hiện tại, Việt Úc đang phát triển mạnh mẽ theo hướng khép kín chuỗi giá trị ngành tôm, từ tôm bố mẹ, tôm giống, tôm thịt, nhà máy thức ăn cho đến nhà máy chế biến. Nhờ mô hình này, mỗi con tôm khi đến tay người tiêu dùng đều có thể được truy xuất nguồn gốc rõ ràng, từ đó đảm bảo chất lượng và đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế.

Việc khép kín chuỗi giá trị không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn tạo điều kiện kiểm soát chặt chẽ từng giai đoạn sản xuất. Đây là điều mà một số ngành ở các nước tiên tiến đã làm từ lâu, nhưng trong lĩnh vực tôm thì vẫn chưa được chú trọng đầy đủ, dù giá trị kinh tế của con tôm rất lớn.

Tôi tin rằng xu hướng này là bước đi tất yếu cho ngành tôm Việt Nam trong tương lai. Người tiêu dùng ngày nay, đặc biệt là thế hệ trẻ, quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe và chất lượng thực phẩm. Họ muốn biết sản phẩm mình sử dụng đến từ đâu và được sản xuất như thế nào. Điều này đặt ra yêu cầu cao hơn về việc minh bạch hóa và truy xuất nguồn gốc trong toàn bộ quy trình sản xuất.

Ngoài ra, với thực trạng môi trường ngày càng xấu đi, việc nuôi tôm theo phương pháp chủ động, kiểm soát chặt chẽ thức ăn và môi trường sống là cách duy nhất để đảm bảo an toàn và chất lượng cao.

Vì vậy, việc Việt Úc tiên phong xây dựng chuỗi giá trị khép kín không chỉ là một chiến lược dài hạn, mà còn là bước đột phá, góp phần đưa ngành tôm Việt Nam sẵn sàng cạnh tranh và đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế.

Ông Lương Thanh Văn: Trong bối cảnh ngành tôm đang đối mặt với nhiều thách thức về chi phí sản xuất và chất lượng con giống, việc tối ưu hóa quy trình sản xuất là điều cần thiết. Tuy nhiên, để giảm giá thành mà vẫn đảm bảo chất lượng con giống, các doanh nghiệp cần áp dụng những giải pháp khoa học và công nghệ hợp lý.

Một trong những giải pháp quan trọng là cải thiện di truyền, thông qua việc chọn lọc những con tôm bố mẹ có đặc điểm vượt trội như khả năng ăn ít, tăng trưởng nhanh và hấp thu dinh dưỡng tốt. Nhờ ứng dụng công nghệ hiện đại, chúng ta có thể xác định và nhân giống những dòng tôm có bộ gen tối ưu, từ đó nâng cao hiệu suất nuôi.

Giảm giá thành không có nghĩa là giảm chất lượng, mà cần phải xuất phát từ việc lựa chọn giống tốt nhất, đảm bảo tôm có khả năng hấp thu dinh dưỡng hiệu quả và tăng trưởng nhanh chóng. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro trong quá trình sản xuất.

Bên cạnh đó, việc áp dụng các công nghệ tiên tiến trong quản lý sản xuất, tối ưu hóa quy trình nuôi và kiểm soát dịch bệnh cũng là những yếu tố then chốt để vừa nâng cao chất lượng con giống, vừa đảm bảo lợi nhuận và duy trì sức cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Ông Lương Thanh Văn: Nuôi trồng thủy sản là một lĩnh vực đầy tiềm năng nhưng cũng đòi hỏi nhiều nỗ lực, kiến thức và sự hợp tác chặt chẽ. Với những ai muốn tham gia và phát triển trong ngành này, tôi có một số lời khuyên như sau:  

Trước hết, cần học hỏi và hiểu sâu về lĩnh vực này. Nuôi tôm, chẳng hạn, không chỉ đơn giản là thả giống và cho ăn mà còn liên quan đến việc quản lý an toàn sinh học, bảo vệ môi trường nuôi và áp dụng các kỹ thuật hiện đại. Hiểu biết là chìa khóa để thành công và giảm thiểu rủi ro trong quá trình sản xuất.  

Thứ hai, tôi cho rằng sự hợp tác giữa nhà nước, doanh nghiệp và người dân là rất quan trọng. Nhà nước nên hỗ trợ thông qua các viện nghiên cứu, trường đại học và tổ chức các chương trình hướng dẫn dễ hiểu để cung cấp kiến thức cho người nuôi. Đồng thời, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh việc phổ biến kỹ thuật nuôi tôm an toàn và bền vững.  

Thứ ba, chi phí đầu tư công nghệ hiện nay rất cao, điều này tạo ra nhiều thách thức cho người dân. Vì vậy, vai trò của nhà nước không chỉ là hỗ trợ về công nghệ mà còn cần mở rộng thị trường, tháo gỡ các rào cản thủ tục và quy định để giúp sản phẩm thủy sản Việt Nam cạnh tranh tốt hơn trên thị trường quốc tế.  

Cuối cùng, thế hệ trẻ cần mạnh dạn tiếp cận công nghệ mới, đổi mới cách làm và sẵn sàng thay đổi. Khi tất cả các bên cùng phối hợp, từ nhà nước, doanh nghiệp đến người dân, tôi tin rằng chúng ta có thể xây dựng một ngành nuôi trồng thủy sản bền vững và hiệu quả. 

Trân trọng cảm ơn ông!

error: Content is protected !!