2012: Phấn đấu tổng kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản đạt 6,5 tỷ USD

Nhiều tín hiệu khả quan

 Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, dự kiến xuất khẩu tôm trong năm 2012 sẽ đạt 2,5 tỷ USD. Nguồn tôm nguyên liệu trong nước sẽ ổn định hơn nhờ sự góp mặt của tôm chân trắng và những bài học rút ra từ các đợt dịch bệnh tôm sú năm 2011. Thị trường tiêu thụ tôm lớn như Nhật, Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc vẫn cao song sẽ tăng nhập các sản phẩm giá trị gia tăng, giảm nhập tôm nguyên liệu. Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ tôm tại EU không mấy khả quan do khó khăn từ khủng hoảng tài chính.

 Xuất khẩu cá tra năm 2012 dự kiến sẽ đạt 2 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu cá tra năm 2012 sang EU sẽ giảm, nhưng tăng ở thị trường Mỹ và các thị trường khác như Brazil, Mexico, châu Phi, các nước SNG. Cá tra, cá phi lê đông lạnh vẫn là những mặt hàng chiến lược. Tuy nhiên, nguồn nguyên liệu cá tra năm 2012 sẽ tiếp tục thiếu vào những tháng trái vụ và giá có thể đạt đến mức đỉnh của năm 2011. Ông Dương Ngọc Minh, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Hùng Vương nhận định, dù khó khăn, thế giới sẽ vẫn tiêu thụ mạnh cá tra vì giá rẻ và chất lượng dinh dưỡng tốt. Các DN thuỷ sản khác cũng cho biết, trong những ngày đầu năm 2012, nhiều nhà nhập khẩu cá tra phi lê từ châu Á, châu Mỹ… đặt mua cá tra rất nhiều nên các DN đang đẩy mạnh chế biến.

Bên cạnh đó, trong năm 2012, các sản phẩm thuỷ sản khác như cá ngừ, nhuyễn thể hai mảnh vỏ… cũng sẽ tăng khá ở các thị trường Hàn Quốc, Mỹ, Nhật, Canada, Australia, Nga… Hiệp hội cá ngừ Việt Nam cho biết, khả năng khai thác bền vững oại cá này đạt khoảng 17.000 tấn/năm; Hiện trung bình mỗi năm riêng ngư dân 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà đánh bắt khoảng trên dưới 10.000 tấn. Tuy nhiên, cá ngừ vẫn được xuất nguyên con do chưa có cơ sở chế biến trong nước nên giá bán không ổn định. Dự kiến, các mặt hàng thuỷ hải sản khác sẽ đạt khoảng 2 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu.

 Theo ông Trương Đình Hoè, Tổng thư ký VASEP, trong các thị trường xuất khẩu thuỷ hải sản năm 2012, những thị trường tiềm năng ở châu Á như Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản… sẽ là mục tiêu chính cho DN thuỷ sản do nhu cầu tiêu thụ vẫn cao, khả năng thanh toán tốt và có lợi thế về vị trí địa lý.

Sẽ tháo gỡ những khó khăn còn tồn tại

 Cũng theo ông Trương Đình Hoè, trong năm 2012, ngành thuỷ sản sẽ phải đối mặt với 3 thách thức lớn là thiếu nguyên liệu, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm và phát triển thị trường xuất khẩu. Các DN cũng cho rằng, giá nguyên liệu tôm trong nước tiếp tục cao hơn giá tôm nhập khẩu khoảng 10% đang khiến các DN lo lắng, trong khi giá bán không thể tăng. Ông Lê Văn Quang, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Thủy sản Minh Phú cho biết, thời gian qua, nhiều DN đã phải nhờ vào công nghệ chế biến cao mới bù được vào giá nguyên liệu cao.

 Chất lượng nguyên liệu đầu vào cũng khiến các DN chưa hoàn toàn yên tâm. Theo ông Dương Ngọc Minh, cơ quan quản lý đang quản lý phần ngọn về chất lượng của các DN chế biến xuất khẩu, trong khi phần gốc về chất lượng từ các hộ nuôi (con giống, thức ăn…) chưa kiểm tra chặt. Điều này khiến DN khó khăn trong việc đảm bảo đầu vào. Ngoài ra, bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Tổng giám đốc Công ty TNHH Hải Nam, Bình Thuận cho rằng, do ngư dân còn đánh bắt bằng thuyền nhỏ nên chất lượng bảo quản cá đánh bắt vẫn chưa tốt.
Do đó, hầu hết các DN đều nhất trí rằng nên phát triển ngành theo chuỗi từ con giống đến bàn ăn, còn các cơ quan quản lý phải vào cuộc triệt để hơn, quản lý theo hướng hiệu quả, không nên theo kiểu phát hiện và ngăn chặn.

 Trong buổi gặp mặt các DN mới đây, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám cho biết, kế hoạch của Chính phủ trong năm 2012 là sẽ tăng đầu tư cho nông nghiệp, nhất là trong lĩnh vực nuôi trồng các sản phẩm chủ lực, có thị trường, có khả năng cạnh tranh tốt như tôm, cá tra…, quản lý chặt chất lượng đầu vào từ giống, thức ăn, môi trường nuôi…; đồng thời có chính sách hiện đại hoá tàu đánh bắt, bảo quản sau thu hoạch. Năm 2012, Bộ sẽ tăng phổ biến các chính sách hỗ trợ ngư dân, người nuôi thuỷ hải sản đúng đối tượng, đồng thời tiếp thu các ý kiến phản hồi để chỉnh sửa nội dung các chương trình hỗ trợ cho phù hợp. Theo Thứ trưởng, VASEP cũng nên tăng các hoạt động thông tin hai chiều từ các cơ quan quản lý đến DN, người nuôi trồng và ngược lại để ngành vừa quản lý tốt vừa tạo thông thoáng cho DN.
Riêng trong lĩnh vực kiểm tra chất lượng, trong quý I/2012, Bộ NN-PTNT sẽ tổ chức một hội nghị chuyên đề để Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thuỷ sản (NAFIQAD) gặp DN trong ngành giải trình và cùng đưa ra hướng tháo gỡ các vướng mắc.

Ngọc Long

Theo Báo Đối ngoại Vietnam Economic News