(TSVN) – Quản lý thức ăn là khâu rất quan trọng trong nuôi tôm nhằm giảm giá thành sản phẩm, quản lý được chất lượng nước cũng như sức khỏe tôm nuôi. Dưới đây là các yếu tố người nuôi cần phải dựa vào nếu muốn quản lý tốt thức ăn cho tôm.
Là thức ăn đầy đủ các dưỡng chất cho tôm (một số vitamin và khoáng cần bổ sung thêm vì bị mất trong quá trình chế biến), phù hợp với các giai đoạn phát triển của tôm, được sản xuất và bảo quản tốt, tuyệt đối không sử dụng thứ căn không rõ nguồn gốc, bao bì rách, vón cục, quá hạn dùng… Nên dùng một nhãn thức ăn trong suốt vụ nuôi, nếu phải thay đổi thì làm từ từ vì tôm có thể bỏ ăn.
Cần lựa chọn thức ăn có chất lượng tốt, đảm bảo đủ dinh dưỡng cho tôm. Ảnh: ST
Trong 24 ngày đầu: Cho tôm ăn theo hướng dẫn của công ty sản xuất thức ăn hoặc người tư vấn kỹ thuật có kinh nghiệm tại địa phương. Thức ăn cần được rải đều trong ao để tôm bắt mồi dễ dàng. Với các ao có màu nước tốt, thức ăn tự nhiên phát triển và nằm trong vùng nhiễm bệnh có thể không cần phải cho tôm ăn trong 10 ngày đầu.
Cũng như tôm sú, nên chia thức ăn trong ngày ra nhiều bữa, tháng thứ nhất từ 2-3bữa,cácthángsautừ4-5bữa,nên cho theo những giờ cố định, tránh thời gian môi trường nước không thuận lợi (từ 12 giờ đêm – 4 giờ sáng là thời gian lượng ôxy hòa tan thấp nhất và từ 11 giờ 30-2 giờ chiều là thời gian nhiệt độ nước trên bề mặt cao nhất).
Khi chuyển cỡ thức ăn, không chuyển đột ngột mà chuyển chậm từ 5 – 7 ngày, tỷ lệ thức ăn cỡ nhỏ – cỡ lớn lần lượt là 7 – 3, 5 – 5, 3 – 7 rồi mới toàn cỡ lớn, khi cho ăn thì cho cỡ nhỏ trước, cỡ lớn sau, rải đều khắp ao, với ao mới thả, lượng thức ăn ban đầu tạm tính tương ứng 80% lượng tôm, sau đó điều chỉnh lại.
Khi san, chuyển, cần nắm rõ khối lượng tôm, tỷ lệ sống, độ đồng đều để điều chỉnh lần ăn, định lượng thức ăn phù hợp. Nếu tôm phân đàn, cần chia nhỏ nhiều cữ ăn trong ngày. Khi cho tôm ăn quá khuya, khả năng tiêu hóa kém, gan tôm không có thời gian phục hồi, dễ hư gan, hư đường ruột. Cần dựa theo thực tế để điều chỉnh linh hoạt phù hợp sức khỏe tôm.
Từ ngày thứ 25 trở đi bắt đầu sử dụng sàng để kiểm tra, điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp. Vì tôm thẻ chân trắng bơi lội như cá và trong ruột lúc nào cũng có thức ăn nên nếu chỉ theo dõi thức ăn bằng sàng là không chính xác, chỉ dùng sàng để kiểm tra tôm một cách tổng quát (sức khỏe, màu sắc, cơ thể, đường ruột). Tôm 25 – 38 ngày tuổi, thức ăn cho vào sàng 15 g/kg, thời gian canh sàng là 2 giờ. Từ ngày 39 – 45, thức ăn cho vào s àng 20g/kg, thời gian canh sàng là 2 – 1 giờ 30 phút. Tôm 46 – 55 ngày tuổi, thức ăn cho vào sàng 25 g/kg, thời gian canh sàng là 1 giờ 30 phút. Từ ngày 56 – 65, thức ăn cho vào sàng 30 g/kg, thời gian canh sàng là 1 giờ 30 phút đến 1 giờ. Từ ngày 66 – 72, thức ăn cho vào sàng 35 g/kg, thời gian canh sàng là 1 giờ. Tôm 73 – 79 ngày tuổi, thức ăn cho vào sàng 40 g/kg, thời gian canh sàng là 1 giờ. Từ ngày 80 đến khi thu hoạch, thức ăn cho vào sàng 45 g/kg, thời gian canh sàng là 1 giờ.
Sau khoảng thời gian canh sàng nêu trên, kéo sàng để xem lượng thức ăn thừa và quan sát đường ruột của tôm. Nếu đường ruột tôm đầy và có màu của loại thức ăn sử dụng là tốt. Tôm rỗng ruột hoặc thức ăn trong ruột có màu sắc lạ là những dấu hiệu bất ổn, cần phải kiểm tra.
Nếu thức ăn trong sàng được tôm ăn hết và môi trường ao nuôi tốt, có thể tăng lượng thức ăn của ngày tiếp theo thêm 5%. Ngược lại, nếu thức ăn trong sàng còn thừa 5 – 10% thì cắt giảm ngay khoảng 5% lượng thức ăn ở cữ tiếp theo, nếu thức ăn trong sàng còn thừa 10 – 20% thì giảm 10% lượng thức ăn cho lần kế tiếp. Nếu lượng thức ăn trong sàng còn > 25% thì ngưng 2 lần cho ăn và bắt đầu lại với lượng thức ăn ít hơn 10%.
Là biện pháp theo dõi thức ăn (cũng như kiểm tra tôm) đúng nhất, mỗi ao chài từ 4 đến 8 vị trí, các vị trí nên cố định cho các lần chài, chài trước khi cho ăn 30 phút, kiểm tra ruột tôm, nếu cả ruột tôm có màu thức ăn, thức ăn đang bị dư, nếu ruột tôm vừa có màu thức ăn và màu bùn đen, thức ăn cho đủ, còn nếu toàn bộ ruột tôm màu đen, thức ăn thiếu. Tăng hay giảm thức ăn được điều chỉnh vào ngày hôm sau đúng vào bữa ăn mà hôm trước chài kiểm tra, làm như vậy cho tất cả các bữa ăn sẽ tính được lượng ăn chính xác cho từng bữa. Lưu ý tôm thẻ chân trắng rất nhạy cảm với môi trường nên không chài tôm khi trời nắng nóng.
Nếu màu nước ngày càng sậm hơn, báo hiệu thức ăn đang dư, cần giảm ngay thức ăn cho các bữa vào hôm sau và chài kiểm tra lại. Theo dõi pH, ôxy hòa tan: Nếu pH ngày càng tăng, biên độ dao động sáng, chiều càng lớn, lượng ôxy hòa tan buổi sáng giảm, buổi chiều lại tăng cao hơn… chắc chắn thức ăn đang dư, giảm ngay 30% thức ăn vào hôm sau và dùng chài kiểm tra lại.
Tôm thường lột xác đồng loạt vào những ngày mưa hay ngày nước lớn, lúc đó ao tôm có nhiều váng nhớt, pH giảm, trong sàng có thể thấy tôm lột… cần chủ động giảm thức ăn ngay rồi sau đó tăng lại.
>> Một vấn đề cần lưu ý là trong thức ăn không có đủ vitamin, khoáng (thiếu Vitamin C tôm rất dễ cong thân, đục thân và chết) nên cần định kỳ bổ sung. Ngoài ra, sử dụng các chế phẩm sinh học trộn vào thức ăn giúp tăng khả năng tiêu hóa thức ăn, qua đó cũng giảm đáng kể lượng thức ăn tiêu thụ và thời gian nuôi.
Bích Hòa