Tiềm năng cho thủy sản từ thị trường Trung Đông

Năm 2024 chứng kiến Trung Đông vươn lên trở thành một trong những thị trường nhập khẩu thủy sản tiềm năng nhất của Việt Nam, với mức tăng trưởng ấn tượng 18%. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu sang khu vực này đạt 334 triệu USD trong 11 tháng đầu năm, chiếm gần 4% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản cả nước. 

VASEP cũng đưa ra dự kiến, đến cuối năm, con số này sẽ vượt 360 triệu USD, đưa Trung Đông vào Top 2 thị trường có mức tăng trưởng mạnh nhất, chỉ sau Trung Quốc.

Trong các sản phẩm xuất khẩu sang Trung Đông, cá ngừ và cá tra là hai mặt hàng chủ lực. Cá ngừ ghi nhận mức tăng trưởng 44%, đạt gần 105 triệu USD, chiếm 31% kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang khu vực. 

Đặc biệt, các sản phẩm cá ngừ đóng hộp và đóng túi – thường được chế biến trong dầu hoặc nước muối – rất được ưa chuộng nhờ tính tiện lợi và khả năng bảo quản lâu dài. Loại sản phẩm này chiếm gần 70% giá trị xuất khẩu cá ngừ Việt Nam sang Trung Đông.

Trong khi đó, cá tra đóng góp 40% kim ngạch xuất khẩu sang khu vực này với doanh thu trên 134 triệu USD, tăng 13% so với năm trước. Các sản phẩm như cá tra phi lê, cắt khúc và đông lạnh được người tiêu dùng Trung Đông ưa chuộng nhờ dễ chế biến, phù hợp với thị hiếu và thói quen tiêu dùng địa phương.

Trung Đông bao gồm các quốc gia như Israel, UAE, Ả Rập Xê Út và Qatar – những nền kinh tế phát triển với nhu cầu tiêu thụ thủy sản lớn. Israel hiện dẫn đầu khu vực về nhập khẩu thủy sản từ Việt Nam, chiếm gần 30% tổng giá trị xuất khẩu và đạt mức tăng trưởng 35% trong năm 2024. Các quốc gia khác như UAE, Ả Rập Xê Út và Qatar cũng ghi nhận mức tăng trưởng cao, lần lượt đạt 28%, 25% và 22%.

UAE – một trong những trung tâm kinh tế lớn nhất khu vực – là điểm đến của nhiều sản phẩm thủy sản Việt Nam nhờ vào hệ thống logistics phát triển và tiêu chuẩn nhập khẩu cởi mở hơn. Ả Rập Xê Út và Qatar, trong khi đó, không chỉ có nhu cầu lớn mà còn là cửa ngõ để các sản phẩm thủy sản Việt Nam tiếp cận các nước khác trong khu vực.

Mặc dù có nhiều tiềm năng, xuất khẩu thủy sản sang Trung Đông cũng đối mặt với không ít thách thức. Một trong những rào cản lớn nhất là tiêu chuẩn Halal, yêu cầu sản phẩm phải được chế biến và chứng nhận phù hợp với luật Hồi giáo. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam phải đầu tư thêm vào quy trình sản xuất, kiểm định, và quản lý chất lượng.

Ngoài ra, tình hình chính trị bất ổn ở một số quốc gia trong khu vực cũng tiềm ẩn rủi ro, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và nhu cầu tiêu thụ. Tuy nhiên, các quốc gia Trung Đông đang giảm dần sự phụ thuộc vào dầu mỏ, thúc đẩy đa dạng hóa kinh tế, trong đó có tăng cường nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu như thủy sản.

Trung Đông không chỉ là thị trường tiêu thụ lớn mà còn là khu vực chiến lược để mở rộng xuất khẩu thủy sản Việt Nam ra các thị trường lân cận. Với mức tăng trưởng ổn định, chính sách khuyến khích từ chính phủ, cùng với các sản phẩm ngày càng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, đây hứa hẹn sẽ là một thị trường quan trọng của ngành thủy sản Việt Nam trong tương lai.

Việc tận dụng cơ hội và vượt qua các thách thức sẽ giúp ngành thủy sản Việt Nam khai thác tối đa tiềm năng của thị trường Trung Đông, góp phần nâng cao giá trị và vị thế của thủy sản Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu.

Tuệ Lâm