Sử dụng thức ăn tự chế hiệu quả

Tình hình sử dụng

Trong nuôi quảng canh cải tiến và bán thâm canh, nhiều tỉnh sử dụng nguyên liệu từ cá tạp, ruốc và hến làm thức ăn tự chế cho các loại tôm, cá nuôi nước lợ (tôm sú, cua, cá chẽm, bớp, chim, tráp…).

Đối với nuôi nước ngọt, người dân đang sử dụng cám gạo, bột ngô, khoai, đậu phộng, bột cá… phối trộn để nuôi cá tra, basa, rô đồng, trê, lóc, sặc rằn… mang lại hiệu quả cao.

Việc sử dụng nguyên liệu cá tạp để tự chế thức ăn nuôi tôm, cá trong lồng bè phổ biến ở nhiều tỉnh ven biển đã góp phần quan trọng phát triển nghề nuôi biển và tạo việc làm cho hàng vạn ngư dân.

Thức ăn tự chế cho tôm tại các nông hộ với nguyên liệu sẵn có đã được nghiên cứu và áp dụng vào sản xuất ở một số địa phương. Tuy nhiên, do hạn chế bởi kỹ thuật ép viên và không giải quyết tốt thời gian tan rã của thức ăn nên việc sản xuất này cũng không phát triển được.

Sử dụng thức ăn tự chế giúp giảm giá thành nuôi – Ảnh: Trần Út

Ưu, nhược điểm

Ưu điểm:

Sản xuất thức ăn tự chế có thể sử dụng nguồn nguyên liệu giá rẻ từ địa phương hoặc tận dụng phế phẩm, phụ phẩm nông nghiệp… làm giảm chi phí nuôi và tăng lợi nhuận. Tôm, cá sử dụng thức ăn tự chế chất lượng thịt thơm ngon hơn và giá bán cao.

Đối với những doanh nghiệp sản xuất cá giống, nguồn cá tạp làm thức ăn cho cá bố mẹ rất quan trọng, không những phù hợp tính ăn của cá mà còn có tác dụng thúc đẩy quá trình phát triển tuyến sinh dục. Cá bố mẹ sử dụng cá tạp sẽ có chất lượng con giống tốt hơn so với thức ăn công nghiệp. Bởi khi sử dụng thức ăn công nghiệp để nuôi vỗ cá bố mẹ sẽ tích lũy mỡ nhiều trong cơ thể, quá trình chuyển hóa xảy ra chậm, ảnh hưởng lớn đến quá trình sinh sản của cá.

Nhược điểm:

Thức ăn tự chế có độ kết dính kém, phân rã nhanh, vật nuôi sử dụng không hết gây lãng phí; mặt khác, dễ gây ô nhiễm môi trường nước và là nguồn gốc phát sinh dịch bệnh. Sử dụng thức ăn tự chế chỉ nuôi được tôm, cá ở quy mô nhỏ lẻ, do nguồn cung cấp nguyên liệu phụ thuộc nhiều vào tự nhiên.

Đối với loại hình nuôi thâm canh, nhất là nuôi tôm, chỉ có thể sử dụng thức ăn tự chế vào cuối vụ, nhằm tăng sản lượng và chất lượng tôm nuôi.

Sử dụng hiệu quả

Thức ăn tự chế phải đảm bảo cung cấp đủ hàm lượng dinh dưỡng cho tôm, cá nuôi; với mỗi loài và mỗi giai đoạn phát triển đều có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, người nuôi cần dựa trên đặc điểm của các loài tôm, cá mà có công thức phối trộn nguyên liệu thức ăn đảm bảo đủ dinh dưỡng cho cá.

Thức ăn tự chế chỉ nên sử dụng ở những vùng có sẵn nguyên liệu và giá rẻ; đối với những khu vực ven biển thì việc mua tôm, cá tạp để tự chế biến sẽ dễ dàng và giá rẻ hơn nơi khác.

Nên sử dụng thức ăn tự chế đối với hình thức nuôi quảng canh cải tiến và nuôi các đối tượng như: cá bố mẹ, tôm hùm, cua bùn và một số loài cá biển (song vua, đù đỏ, chẽm…). Người nuôi nên sử dụng thức ăn tự chế đối với những ao nuôi có thể thay nước dễ dàng, vì loại thức ăn này dễ gây ô nhiễm nước.