Dầm mình săn lộc trời giữa lòng sông

Thuyền đi bắt bợp bợp đều là thuyền nhỏ

Lộc trời ở đáy sông

Công việc này luôn ẩn chứa những nguy hiểm, một chút sơ suất có thể đánh đổi cả tính mạng. Vậy nhưng với nguồn lợi cao mà loại thủy sản này mang lại cũng như vì miếng cơm manh áo mà suốt hơn 20 năm nay, những ngư dân ở đây vẫn bất chấp tất cả để gắn bó với nghề.

Theo những ngư dân ở đây, bợp bợp thường sinh sống trong môi trường nước lợ ở một khu vực và một thời gian nhất định. Trong đó, mùa bợp bợp xuất hiện nhiều nhất là khoảng từ tháng 3 đến tháng 4 âm lịch. Ở Đà Nẵng, có duy nhất một nơi mà loài thủy sản này sinh sống là dưới đáy sông Hàn, đoạn từ cầu Thuận Phước đến cầu Trần Thị Lý. Chúng sống ở độ sâu từ 7 đến 10 m. Còn lại những vùng khác dù môi trường nước giống nhau nhưng lại không có.

Bất chấp nguy hiểm, các thợ lặn vẫn quyết gắn bó với nghề

Cách đây khoảng gần 20 năm, do dụng cụ còn thô sơ nên những người làm nghề này đòi hỏi phải có kinh nghiệm sông nước, nhất là khả năng lặn và sức khỏe tốt, có thể chịu đựng được áp lực của nước. Tuy vậy, người lặn lâu nhất cũng chỉ được vài phút. Đặc điểm khác biệt của nghề này so với việc đánh cá ngoài biển là mất nhiều thời gian, người “săn” phải trầm mình dưới nước vài giờ đồng hồ chứ không chỉ đứng trên thuyền rồi thả lưới là bắt được. Bên cạnh đó, năng suất không cao nên số người theo nghiệp bắt bợp bợp cũng chỉ tính trên đầu ngón tay.

Thành quả thu được sau một lần lặn săn bợp bợp

“So với những người làm nghề lặn sông “săn” bợp bợp ở đây thì tôi cũng thuộc vào hạng có thâm niên. Tính đến giờ đã ngót nghét 20 năm trong nghề rồi đây. Trước đây, có nhiều người làm nghề như tôi nhưng thấy thu nhập ít quá nên họ vay vốn đóng tàu lớn ra khơi đánh cá còn nhà tôi không có điều kiện nên vẫn bám trụ với công việc này. Hồi trước, làm việc vất vả lắm nhưng thu nhập cũng không đáng là bao, chỉ đủ tiền trang trải cho cả nhà 5 miệng ăn sống qua ngày thôi. Nhưng cũng may đến bây giờ đã khác nhiều rồi, có thêm máy móc hiện đại hỗ trợ nên hiệu quả cao hơn. Thu nhập không chỉ đủ ăn mà cũng có phần dư giả”, ông Tồn (54 tuổi, một ngư dân ở An Hải Bắc, Sơn Trà) cho biết.

Một ngày làm việc của các thợ “săn” bợp bợp thường bắt đầu từ 5 giờ sáng đến khoảng 2 giờ chiều thì về cập âu thuyền Thọ Quang để nhập hàng cho thương lái. Vào mùa này, lượng bợp bợp nhiều nên mỗi thuyền trở về đều thu được ít nhất khoảng 50 kg. Mỗi người trung bình kiếm được 300 đến 500 đồng/ngày.

 Nguồn lợi hấp dẫn như vậy nên số thuyền đánh bắt bợp bợp ngày một tăng lên. Cũng may, ông trời thương ban cho con sông Hàn một loại thủy sản quý để nhiều người có cái mưu sinh giữa cuộc sống bấp bênh, lay lắt.

Đổi hiểm nguy để săn lộc trời

Dù nguồn lợi cao như thế nhưng công việc này không phải dễ dàng như nhiều người tưởng tượng. Lượng thuyền tham gia săn bắt bợp bợp ngày một đông, trong khi diện tích mặt nước có hạn nên ngư dân phải tranh thủ thời gian tìm một vị trí thuận lợi neo đậu thuyền trước khi bước vào công việc. Mọi thứ dụng cụ cần thiết phải được chuẩn bị từ chiều tối ngày trước đó để hôm sau khi trời bắt đầu hửng sáng là có thể lên đường. Thậm chí, bữa ăn sáng của những ngư dân làm nghề này cũng phải tranh thủ lúc thuyền dong khơi.

Dụng cụ mà các thợ lặn sử dụng để “săn” bợp bợp vô cùng đơn giản, gồm bộ đồ lặn, ống thở và máy trợ thở để có thể lặn được lâu. Sau quá trình kiểm tra lại độ an toàn của ống thở để đảm bảo không bị thủng và chạy thử máy thở một lần, thì điều không thể thiếu trước lúc các thợ lặn trầm mình xuống sông là uống một chén nước mắm để chống lại cái lạnh dưới nước.

Một thợ giỏi với sự trợ giúp của ống thở có thể lặn xuống đáy sông ở độ sâu 7 đến 10 m trong khoảng 3 giờ đồng hồ, còn thông thường thì khoảng 1 tiếng là phải ngoi lên để người khác thay thế. Một đợt như vậy, người lặn phải dùng tay mò mẫm trong bóng tối để móc bợp bợp trong lớp bùn lên. Công việc này cũng không phải đơn giản bởi dưới đáy nước sâu không thấy gì rất dễ gặp phải những mảnh thủy tinh cắt đứt tay. Trường hợp này dù các thợ lặn đã hết sức cẩn thận nhưng vẫn không thể nào tránh khỏi.

Nhiều người lặn săn bợp bợp nhưng không có dụng cụ bảo hộ

Bên cạnh những tai nạn thông thường đó thì cũng có đã không ít người gặp nguy hiểm vì nghề này. Chứng kiến những tai nạn thương tâm trong nghề thì nhiều người cũng có cảm giác rờn rợn. Vậy nhưng suốt bao nhiêu năm qua, chưa có ai bỏ nghề. Bởi họ biết rằng, dù công việc luôn ẩn chứa những hiểm nguy rình rập nhưng nếu không làm nghề này họ phải làm gì khi nỗi lo cơm áo luôn thường trực. Đó là nguồn sống, là cả tương lai của con em họ.

Box: Một ngày làm việc của các thợ “săn” bợp bợp thường bắt đầu từ 5 giờ sáng đến khoảng 2 giờ chiều. Vào mùa này, lượng bợp bợp nhiều nên mỗi thuyền thu được ít nhất khoảng 50 kg. Mỗi người trung bình kiếm được 300 đến 500 đồng/ngày.