Việt Nam vẫn còn cả một chặng đường dài phía trước mới có thể đuổi kịp nước láng giềng Trung Quốc để trở thành trung tâm chế biến cá thịt trắng, cho dù Việt Nam có lợi thế chi phí lao động rẻ hơn. Những người trong ngành kinh doanh thủy sản nước ngoài đều nhìn thấy rõ điều này.
Chúng tôi – High Liner, một trong những hãng chế biến thủy sản lớn nhất Bắc Mỹ – doanh nghiệp nước ngoài từng tham gia chế biến thủy sản tại Việt Nam vẫn nhận thấy những món lợi tổng thể khi sử dụng các nguồn lợi chế biến của Trung Quốc.
Việt Nam đi sau Trung Quốc khoảng 5 năm trong lĩnh vực chế biến thủy sản. Thực tế, chi phí lao động tại Việt Nam rẻ hơn, nhưng mọi chi phí khác lại đắt hơn rất nhiều. Một điểm quan trọng khác, Việt Nam vẫn chưa xây dựng được cơ sở hạ tầng phát triển đồng bộ như Trung Quốc. Dễ thấy các cơ sở hạ tầng tại Trung Quốc (như hệ thống cảng biển, kho lạnh, đường xá hỗ trợ hoạt động chế biến tại trung tâm cảng Đại Liên hay Thanh Đảo) đều được phát triển đồng bộ và hiệu quả hơn. Về vấn đề này, hiện, Việt Nam cũng đã chú trọng đầu tư, nhưng cách thức quy hoạch còn nhiều vấn đề gây tranh cãi.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa ngành chế biến cá thịt trắng của Việt Nam mất hết cơ hội. Hãng chế biến cá thịt trắng của Đan Mạch, A. Espersen vừa chuyển cơ sở chế biến từ Trung Quốc sang Việt Nam. Hay công ty thủy sản Russian Fishery của Nga (hãng thủy sản sở hữu hạn ngạch khai thác cá minh thái lớn nhất nước Nga) đã đồng ý liên doanh với Tập đoàn Hùng Vương của Việt Nam để chế biến cá minh thái. Cả hai công ty này đều nhận thấy đã đến lúc cần bắt tay hợp tác, không thể trông chờ vào doanh nghiệp tại Trung Quốc.
Ngành công nghiệp chế biến cá thịt trắng đang chịu nhiều áp lực. Nhưng nhiều nhà máy ký kết được những hợp đồng lớn tại Tây Âu và Bắc Mỹ vẫn có khả năng hoặc cơ hội tiếp cận tín dụng. Nhiều ngân hàng sẵn sàng cho nhà chế biến có tên tuổi vay tiền. Tuy nhiên, sự sáp nhập hay mua lại trong ngành công nghiệp chế biến ở Trung Quốc sẽ tiếp tục dẫn tới sự sụp đổ của một vài doanh nghiệp tên tuổi, và đẩy các doanh nghiệp nhỏ hoặc tài chính không vững ra khỏi cuộc chơi.
Chắc chắn ngành công nghiệp chế biến Trung Quốc vẫn cứ tiếp tục duy trì và cạnh tranh với Việt Nam vì ngành này cũng có thế mạnh riêng như cơ sở hạ tầng tốt, nhà máy tốt và nhân công không phải là thách thức lớn vì mức lương không tăng cao. Tuy nhiên, đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đang mất giá trước đồng USD, khiến giá chi phí nhiên liệu cũng sụt giảm theo. Nhưng điều này cũng chẳng giúp ích gì nhiều và chúng tôi khẳng định rằng, ngành công nghiệp chế biến cá thịt trắng ở thời điểm hiện tại, vẫn là một lĩnh vực kinh doanh ít lợi nhuận.
CEO của High Liner Foods