Chương trình giám sát cá da trơn của Mỹ

Theo truyền thống, thủy sản nhập khẩu vào Mỹ phải được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) kiểm tra, còn thực phẩm nhập khẩu khác do Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) kiểm tra.

Đó vẫn là cách thức hoạt động hiện tại trừ một ngoại lệ nhỏ: Bất kỳ cá da trơn nào vào Mỹ sẽ phải được USDA kiểm tra. Quy định này từ Đạo Luật Nông nghiệp 2008 (Farm Bill 2008) giao cho USDA quản lý cá da trơn dựa trên việc tuân thủ những quy định trong Đạo luật Liên bang về thanh tra các sản phẩm thịt.

Gần đây, Văn phòng Kiểm toán Chính phủ Mỹ (GAO) tuyên bố, chương trình này là một sự lãng phí tiền bạc. Nhiều nhóm giám sát tài khóa bảo thủ và một số lượng lớn các thượng nghị sĩ và hạ nghị sĩ từ hai đảng phái chính trị đối lập chỉ ra rằng, chương trình này tiêu tốn 20 triệu USD chỉ để mua trang thiết bị cho việc kiểm tra trong khi đó chưa kiểm tra được bất kỳ một con cá nào.

Đa số muốn xóa bỏ chương trình này, ngoại trừ các nhà sản xuất cá da trơn nội địa và Thượng nghị sĩ Thad Cochran bang Mississippi. Ông là một thành viên xếp hạng của Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện Mỹ, cơ quan này phối hợp với Ủy ban Nhà ở Nông nghiệp, chịu trách nhiệm chuẩn bị đạo luật dự thảo cho một cuộc bỏ phiếu.

Cochran từ chối đưa ra bất cứ bình luận nào về vấn đề này với SeafoodSource. Văn phòng của Cochran đã để lộ cho chúng tôi biết, những phát biểu trước kia của Cochran về chủ đề này, trong đó chỉ ra các thượng nghị sĩ tin tưởng USDA hơn FDA trong việc kiểm tra cá da trơn đến từ các nước khác.

Liệu có nguy cơ sức khỏe thực sự nào liên quan tới cá da trơn khi chống lại mặt hàng này xuất khẩu sang Mỹ, điều này vẫn chưa rõ ràng. Nhưng nếu bất kỳ ai nghĩ đây là động cơ duy nhất của Thượng nghị sĩ thì phải nhìn nhận một số khía cạnh khác.

Công nhân đang chế biến cá da trơn gần Tunica, Miss – Ảnh: Jackie Northam

Quan trọng nhất, quy định này thiết lập nhiều rào cản hơn cho các quốc gia muốn xuất khẩu cá tra (một loại cá da trơn) tới Mỹ như Việt Nam dù USDA có tới để kiểm tra thực hay không. Nhưng đó thực sự là một tin tốt cho ngành công nghiệp cá da trơn nội địa Mỹ. Đây cũng là ngành công nghiệp lớn ở quê nhà của Thượng nghị sĩ Cochran.

Rõ ràng, ngành công nghiệp cá da trơn bang Mississippi đang dẫn đầu trong lĩnh vực này. Và ngành công nghiệp này của Mỹ quan tâm rất ít đối với các nhà xuất khẩu cá da trơn nước ngoài. Nó cũng không quan tâm đến các công ty Mỹ nhập khẩu và phân phối cá tra Việt Nam và dù thế nào đi nữa, rào cản thương mại này chắc chắn sẽ để lại hậu quả cho Mỹ trong tương lai.

Đây là kiểu chính trị “Pork Barrel”. Nếu bạn là một thành viên của ngành công nghiệp thủy sản cho dù bạn đang có trụ sở tại Mississippi hay không và nếu bạn chưa nói với Thượng nghị sĩ rằng chương trình này nực cười ra sao, đã tới lúc để nói. Chương trình cá da trơn này đã sống sót sau hai lần khó khăn và nếu nó thực sự có chín mạng sống, chúng ta có thể bị kẹt trong tình huống này trong một thời gian dài nữa.      

·Pork Barrel: Hoạt động chính trị mà trong đó các chính trị gia tìm cách đưa các dự án có thể tạo công ăn việc làm, doanh thu và các lợi ích khác… về các đơn vị bầu cử mà họ đại diện, qua đó có thể giành được sự ủng hộ từ các cử tri ở một khu vực nhất định mà họ đại diện trong khi ảnh hưởng tiêu cực hoặc không tính tới lợi ích của các đơn vị bầu cử khác.