(TSVN) – Mùa hè năm 2021, cả nước một lần nữa lại quay cuồng với đại dịch COVID-19, đỉnh điểm là tại TP Hồ Chí Minh. Hàng loạt nhà in, các đơn vị vận tải hoặc bị phong tỏa, hoặc hạn chế hoạt động tới mức tối thiểu.
Trong tình thế không mong đợi này, Tạp chí Thủy sản Việt Nam cũng như nhiều tờ báo in truyền thống khác buộc phải thông báo tạm dừng in các ấn phẩm báo chí. Khi hầu hết dân chúng đang tự cô lập lẫn nhau sau bốn bức tường, đây quả là thời gian thích hợp để ngẫm lại việc đọc.
Tất cả chúng ta đều đồng ý rằng với xu thế tương lai, thông tin cần phải nhanh chóng, thuận tiện và giảm thiểu tác động tới môi trường. Tuy nhiên, bàn về việc nắm bắt thông tin hiện nay, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mặt tối của nó nhiều hơn là những gì tích cực. Sự phổ biến và thuận tiện của website tin tức và mạng xã hội, đã khiến chỗ đứng của sách, tạp chí ngày càng lung lay. Nghiên cứu của tờ The Guardian cho thấy, nếu đọc sách hoặc tạp chí chuyên ngành khiến ta động não, thì việc tiêu thụ tin tức trên mạng lại không diễn ra như vậy; khi số lượng tin không có điểm kết thúc, được gợi ý liên tục tới người đọc từ thuật toán máy tính. Khả năng tập trung bị đánh mất, khiến ta bị động, tiêu tốn nhiều thời gian, trí nhớ giảm sút và mất khả năng sáng tạo. Tệ hơn, sự trỗi dậy của mạng xã hội đã tạo ra hội chứng nỗi sợ bị bỏ lỡ (FOMO), là nỗi sợ bản thân ta không có đủ thông tin, cơ hội và không đạt được điều gì đó như người khác làm được.
Báo giấy hay báo mạng cũng chỉ là hình thức khác nhau, mà về bản chất chức năng cung cấp thông tin của nó không hề thay đổi. Ông Tom Thompson, cựu Tổng Giám đốc của tờ New York Times cho biết, tờ báo đã chuyển đổi từ tập trung vào báo in sang báo điện tử, cũng như từ quảng cáo sang việc đọc báo trả phí. Mặc dù hiện nay, tờ báo có gần 1 triệu người đăng ký mua báo giấy dài hạn, nhưng ông cho rằng, trong vòng 20 năm tới sẽ không còn tờ báo nào được in ra nữa. Tại Việt Nam, một số tờ báo, tạp chí điện tử đã triển khai việc thu phí đọc báo, ví như: VietnamNet Premium, Ngaynay.vn Special Today, VnExpress Vlight (cung cấp ảnh bản quyền). Khó khăn vẫn còn trước mắt, nhưng đây ắt sẽ là xu thế bền vững trong tương lai.
Mặc dù còn nhiều trăn trở, những người làm báo cũng đã dần thay đổi tư duy trong thế giới ngày càng bùng nổ thông tin. Đồng thời, chúng ta cũng chắc chắn rằng, sách, tạp chí chuyên ngành sẽ luôn giữ vai trò, giá trị lớn lao của nó trong việc cung cấp thông tin tới người đọc. Với ngành thủy sản, bà con ngư dân, người nuôi, doanh nghiệp hay nhà quản lý hãy tin tưởng rằng, Tạp chí Thủy sản Việt Nam sẽ luôn là đầu mối thông tin, đồng hành trên từng cây số mỗi khi “trái gió trở trời”, thất bát hay được mùa trúng giá. Gìn giữ truyền thống đôi khi lại trở thành rào cản cho sự phát triển, chi bằng mỗi người đọc chúng ta cần tăng cường nhận thức về những gì thực sự hữu ích cho sự tiến bộ dài hạn của con người; từ đó, loại bỏ dần thông tin pha tạp, sáng suốt lựa chọn nguồn tin chính thống, sẵn sàng mở hầu bao cho tin tức chuyên ngành, giàu chất lượng. Đó là nguồn động lực cho những người làm báo chân chính trong kỷ nguyên mới.