Thách thức bền vững

(TSVN) – Lĩnh vực cung ứng nguyên liệu thô phục vụ ngành thức ăn chăn nuôi đang ngày càng trở nên sôi động. Ví dụ, chúng ta sản xuất khoảng 55 triệu tấn thức ăn thủy sản cho toàn cầu và để đạt được con số sản lượng như vậy, thì cần phải sử dụng khoảng 5 triệu tấn nguyên liệu đạm động vật biển như bột cá, dầu cá và 50 triệu tấn nguyên liệu thô khác.

Trong khi, nguồn cung các thành phần đạm động vật biển ngày càng khan hiếm và có nguy cơ cạn kiệt nên đây không phải là thức ăn bền vững cho tương lai. Điều này đã làm gia tăng áp lực tìm kiếm các nguồn protein thay thế (axit amin), năng lượng và omega-3 cho các loại thức ăn thủy sản. Đây cũng là nhiệm vụ cấp bách trong thời điểm hiện tại, thậm chí trong 20 năm tới. Mặc dù, những phụ gia thức ăn mới như protein đơn bào và dầu tảo cũng đầy triển vọng, nhưng vẫn còn nhiều tranh cãi xung quanh vấn đề sản xuất ở quy mô công nghiệp.

Nguồn cung và giá nguyên liệu thô trong thời gian gần đây biến động liên tục do những gián đoạn trong vận chuyển và xung đột quốc tế. Ngành NTTS hiện nay và trong 20 năm tới sẽ phải đối mặt 2 thách thức lớn mà thách thức đầu tiên là phân bổ nguồn lực bền vững. Thách thức này đặt ra câu hỏi chúng ta phải tìm các chất dinh dưỡng và năng lượng ở đâu để duy trì sự phát triển NTTS trong tương lai. Tất cả các ngành chăn nuôi thâm canh đều phụ thuộc trước tiên vào nguồn thức ăn chăn nuôi. Hiện, có thể tận dụng những nguồn thức ăn gia súc để nuôi heo, rồi nguồn lực từng được sử dụng để nuôi heo sẽ chuyển sang gia cầm và nguồn lực từng được sử dụng để nuôi gia cầm sẽ chuyển sang nuôi thủy sản. Nhưng về lâu dài vẫn cần phải có chiến lược thay thế và nhìn chung để duy trì sản xuất lương thực toàn cầu, chúng ta cần phải nhanh chóng tìm ra các nguồn dinh dưỡng chăn nuôi mới như protein và omega-3 và không cạnh tranh với các nguồn thực phẩm dành cho người. Các nguồn protein và omega-3 mới không phải lúc nào cũng sẵn có, nhưng chúng ta có thể cải thiện nguồn cung nếu biết cách tận dụng các phụ phẩm từ ngành thủy sản và bổ sung thêm protein đơn bào và dầu tảo.

Thách thức thứ hai của ngành NTTS hiện nay vẫn là dịch bệnh. Dù có thể cải thiện sức khỏe của vật nuôi nếu sử dụng chất dinh dưỡng phù hợp, tức là khẩu phần ăn cân bằng và không chứa chất kháng dinh dưỡng, thì chúng ta cũng có thể lựa chọn các khẩu phần thức ăn chứa phụ gia chức năng. Theo đó, hướng tiếp cận tiến bộ nhất là đồng thời phát triển vaccine và cải thiện di truyền bởi dịch bệnh luôn thay đổi và đột biến. Kết hợp mọi thứ với chọn lọc di truyền hiện đại có thể cải thiện khả năng phục hồi của vật nuôi, cũng như tăng sức đề kháng trước các loại mầm bệnh. Với cách tiếp cận song song này và sau đó củng cố sức khỏe vật nuôi bằng phụ gia thức ăn chức năng chính là chiến lược hiệu quả để vượt qua thách thức thứ hai của ngành NTTS.

Ngành NTTS hoàn toàn có khả năng đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho 8 tỷ người trên toàn cầu nếu có những hướng tiếp cận phù hợp trong sản xuất và quản lý. Quan trọng hơn, không chỉ cung cấp chất dinh dưỡng thiết yếu cho con người, ngành NTTS còn cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái quan trọng. Ví dụ, hàu và vẹm vừa là nguồn thực phẩm giàu dưỡng chất cho con người, lại vừa cải thiện chất lượng nước biển. Sau cùng, tất cả các thách thức của xã hội, không riêng ngành NTTS đều có thể giải quyết bằng sự tiến bộ của khoa học công nghệ.

Giám đốc kỹ thuật tại Tổ chức Dầu cá, Bột cá Thế giới (IFFO)

TS Brett Glencross