Ai Cập: Nghiên cứu nano nọc ong thay thế kháng sinh trong nuôi tôm

Các nhà khoa học tại Viện Công nghệ Thủy sản, Đại học Kênh đào Suez (Ai Cập) vừa công bố kết quả nghiên cứu đầy hứa hẹn trên Scientific Reports, cho thấy hợp chất nọc ong gắn trên hạt nano chitosan (BV-CSNPs) mang lại hiệu quả vượt trội trong việc cải thiện sức khỏe và khả năng kháng bệnh của tôm thẻ chân trắng. Đây được xem là một bước tiến lớn trong nỗ lực giảm thiểu tình trạng lạm dụng kháng sinh trong ngành nuôi tôm hiện nay.

Tôm thẻ dễ nhiễm Vibrio parahaemolyticus, tác nhân gây bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND), dẫn đến thiệt hại lớn về kinh tế. Trước nhu cầu cấp bách về giải pháp thay thế tự nhiên, nhóm nghiên cứu do TS. Moaheda E. H. Eissa dẫn đầu đã tiến hành thí nghiệm về nano nọc ong kéo dài 63 ngày trên 240 con tôm giống sạch mầm bệnh (SPF).

Kết quả cho thấy, tôm đạt tốc độ tăng trưởng vượt trội, cải thiện miễn dịch, tiêu hóa và kháng bệnh tốt hơn. Cụ thể, nhóm tôm được bổ sung 0,2 mg/kg BV-CSNPs đạt trọng lượng trung bình 20,35g, cao hơn 16,7% so với nhóm đối chứng. Tỷ lệ tăng trưởng riêng tăng 14,2%, trong khi hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR) giảm 19,9%. Liều 0,3 mg/kg giúp tăng mạnh biểu hiện các gen miễn dịch, trong đó gen LGBP tăng gấp 3,2 lần. Các gen chống oxy hóa cũng được kích hoạt, củng cố hàng rào miễn dịch tự nhiên. Ngoài ra, tôm có nhung mao ruột dài hơn 37,5%, lớp cơ dày thêm 28,6%, hoạt tính enzyme amylase/protease tăng 31,8% đã cho thấy khả năng tiêu hóa, hấp thụ thức ăn được nâng cao rõ rệt. Khi thử thách với V. parahaemolyticus, tỷ lệ sống đạt 80%, so với chỉ 35% ở nhóm đối chứng. Khả năng loại bỏ vi khuẩn tăng 39,4%, thể hiện cơ chế bảo vệ đa chiều của hợp chất BV-CSNPs.

Đây là nghiên cứu đầu tiên chứng minh hiệu quả kích thích miễn dịch của nọc ong nano hóa trong thủy sản. BV-CSNPs không chỉ mở rộng ứng dụng nọc ong vượt ra khỏi y học, mà còn giúp giải bài toán hòa tan kém trong nước thông qua công nghệ vận chuyển nano. Cơ chế hoạt hóa miễn dịch cũng được làm sáng tỏ qua trục tín hiệu LGBP–PX–ppA.

Dù còn cần nghiên cứu thêm về tính khả thi kinh tế và ảnh hưởng đến chất lượng thịt tôm, phát hiện này đã đặt nền móng quan trọng cho một mô hình nuôi tôm không kháng sinh, an toàn, hiệu quả và bền vững hơn.

Dũng Nguyên 

Theo The Fismedia