Ấn Độ xoay trục sang Nga, cứu ngành tôm khỏi “bão” thuế Mỹ

Từng được mệnh danh là “trái tim” của cuộc cách mạng xanh lam tại bang Andhra Pradesh, khu vực nuôi trồng thủy sản Nellore đã trải qua giai đoạn khủng hoảng nghiêm trọng khi Mỹ – thị trường nhập khẩu lớn nhất, áp thuế chống bán phá giá, thuế đối kháng và bổ sung, tổng cộng gần 60% từ tháng 8/2025. Cú đòn này giáng mạnh vào ngành tôm Ấn Độ, vốn lệ thuộc lớn vào Mỹ với tỷ trọng 48% trong kim ngạch 5 tỷ USD niên vụ 2024 – 2025.

Hệ quả là diện tích nuôi tôm ở các vùng ven biển như Juvvaladinne và Muttukuru giảm một nửa, chỉ còn khoảng 40.000 mẫu; nhiều nhà máy chế biến buộc phải đóng cửa, khiến hàng nghìn lao động mất việc.

Nhu cầu từ Nga cứu vùng nuôi Nellore

Theo các doanh nghiệp xuất khẩu địa phương, Nga đã nổi lên như “phao cứu sinh” giúp vực dậy ngành tôm Nellore. Nếu trước đây thị trường này chỉ chiếm khoảng 10% tổng lượng hàng xuất khẩu, thì nay tỷ trọng đã tăng vọt lên gần 40%.

“Việc đa dạng hóa thị trường đã cứu chúng tôi một bàn thua trông thấy. Nhu cầu ổn định từ Nga giúp giữ giá và khôi phục niềm tin của người nuôi,” ông S. Nagesh, một nhà xuất khẩu lớn tại Nellore, chia sẻ.

Nhờ các đơn hàng mới, nhiều nhà máy chế biến đã khởi động lại sau nhiều tháng ngừng hoạt động. “Nhà máy của chúng tôi từng có 700 công nhân, phải cắt giảm đáng kể trong giai đoạn khủng hoảng. Giờ đây, nhờ các hợp đồng từ Nga, chúng tôi hy vọng sớm khôi phục toàn bộ công suất,” ông K. Venkateswarlu, một doanh nghiệp khác, cho biết.

Hiện Nellore, nay có tên chính thức là Sri Potti Sriramulu Nellore, sở hữu 8 nhà máy chế biến thủy sản lớn, sử dụng hàng nghìn lao động, trong đó phần lớn là phụ nữ và khoảng 3.000 lao động nhập cư. Việc xuất khẩu sang Nga phục hồi đang trực tiếp mang lại việc làm và thu nhập cho người dân.

“Suốt năm qua, chúng tôi gần như không dám thả nuôi vì lo giá rớt và đầu ra bấp bênh. Nhưng giờ, khi đơn hàng từ Nga tăng, tôi đã bắt đầu thả giống trở lại,” ông P. Ramu, một hộ nuôi ở Muttukuru chia sẻ.

Chiến lược đa dạng hóa thị trường 

Chuyển hướng sang Nga được xem là bước đi phù hợp với chiến lược của chính phủ Ấn Độ nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu thủy sản. Bộ trưởng Liên bang Rajiv Ranjan Singh Lalan trước đó đã kêu gọi doanh nghiệp đối đầu thách thức bằng cách mở rộng xuất khẩu sang EU, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Nga.

Một quan chức Bộ Thủy sản nhận định: “Xuất khẩu phục hồi không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là tín hiệu tích cực cho sinh kế nông thôn. Chúng tôi đang phối hợp với các trại giống và hộ nuôi để nâng cao chất lượng con giống, kiểm soát dịch bệnh và thúc đẩy nuôi bền vững.”

Theo các chuyên gia của Crisil, về lâu dài, ngành tôm Ấn Độ cần chuyển hướng sang sản phẩm giá trị gia tăng như tôm bóc vỏ, tôm chín hoặc tôm chế biến sẵn để nâng cao lợi nhuận và giảm phụ thuộc vào xuất khẩu tôm nguyên liệu dễ bị cạnh tranh.

Bước ngoặt từ thị trường Nga, vì vậy, không chỉ là giải pháp tình thế giúp Ấn Độ vượt qua cú sốc thuế Mỹ, mà còn mở đường cho quá trình tái cấu trúc sâu rộng, hướng tới một ngành tôm bền vững và có sức cạnh tranh hơn trên thị trường toàn cầu.

Dũng Nguyên

Theo Undercurrentnews