Là một vùng quy hoạch nuôi thủy hải sản khổng lồ với diện gần mười ngàn hecta mặt nước, khu vực làng bè ở ven sông Chà Và (Long Sơn, TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) hiện có khoảng hơn 600 lồng bè nuôi cá bớp (hay còn gọi là cá bóp, cá bốp).
Mặc dù hầu hết các lồng cá bớp đã chuẩn bị đến thời kỳ cho thu hoạch nhưng giá cả của loài cá này lại khá bấp bênh trong khi giá các loại thức ăn chính cho cá như cua, ốc, cá tạp… thì lại ngày một tăng cao ở dịp cuối năm này, khiến nhiều ngư dân lo lắng.
Cá càng lớn càng thêm lo
Sở hữu 10 lồng bè với khoảng 500 con cá bớp cân nặng chừng 2,5 – 3 kg/con, anh Nguyễn Văn Bé, một hộ nuôi cá bè ở đây chia sẻ: “Hiện nay, mỗi ngày tôi phải đầu từ khoảng 1,2 – 1,5 triệu tiền thức ăn cho cá bớp. Cụ thể, do cá bớp là loài cá háu ăn, lại rất hung dữ nên nếu để chúng đói, những con lớn trong đàn sẽ tấn công con nhỏ để làm thức ăn. Vì thế, yêu cầu quan trọng nhất với những người nuôi cá bớp là phải cung cấp đầy đủ thức ăn cho chúng hàng ngày. Ở đây, tôi chủ yếu mua cá tạp ở Phước Tỉnh với giá khoảng 12.000 đồng/kg về làm mồi cho cá bớp. Ngoài ra, hàng tuần cũng phải cung cấp thêm những loại thức ăn khác để cá phát triển tốt. Dự kiến, cuối tháng này, khi cá đạt trọng lượng chừng 3,5 – 4 kg thì phải xuất hết bởi nguồn vốn để nuôi chúng của gia đình tôi đã cạn kiệt”.
Những lồng bè nuôi cá bớp ở Long Sơn
Hầu hết những hộ nuôi cá bớp ở khu vực cầu Chà Và này đều đã có kinh nghiệm gần chục năm nuôi loài cá có giá trị cao này. Trước đây, chỉ cần giá cá bớp khoảng 60.000 – 70.000 đồng/kg là người nuôi sẽ có lãi vì giá thức ăn chỉ 5.000 – 6.000 đồng/kg nhưng hiện nay giá thức ăn tăng hơn gấp đôi mà giá cá bớp lại chỉ nhích lên chút đỉnh khiến nhiều hộ dân cảm thấy khó khăn.
Cũng trong sự lo lắng về giá cá bớp, một chủ lồng bè khác cho biết. Hiện nay giá cá bớp chưa ổn định bởi lúc thương lái thu mua là 110.000 đồng/kg nhưng vài hôm sau, tới lồng bè khác thì lại mua với giá 100.000 đồng/kg mà ngư dân không biết kêu ai bởi nếu không bán thì sẽ càng lỗ hơn khi cá đã đến tuổi, dù vẫn phải cung cấp thức ăn thường xuyên nhưng trọng lượng của cá lại không tăng đáng kể nữa.
Đây chính là nguyên nhân mà thương lái dùng để ép giá người nuôi cá bớp.
Canh bạc cuối năm
Cũng sở hữu chừng 500 con cá bớp cân nặng từ 3 kg trở lên nhưng bác Thanh, một ngư dân khác ở khu lồng bè bên cạnh nhà anh Bé lại tỏ ra phấn khởi hơn. Bác bảo, hiện nay, nhiều người nuôi ở đây đã bắt đầu xuất bán cá bớp với giá chỉ 100.000 đồng/kg. Với mức giá này, người nuôi gần như chỉ hòa vốn. Tuy nhiên, đây là thời điểm cuối năm nên sắp tới, giá cá bớp có thể sẽ tăng cao. Như năm ngoái, gần Tết cá bớp có giá tới 140.000 – 160.000 đồng/kg nhưng nhiều gia đình không có cá để bán. “Nhìn chung, năm nay tuy khó khăn nhưng chỉ một thời gian nữa, tôi tin giá cả sẽ tăng, ở mức chừng 120.000 đồng/kg” – bác Thanh nói. Mặc dù vậy, là người gắn bó với nghề nuôi cá bớp lâu năm, bác Thanh cũng cho rằng, dù thời gian tới, giá cá có tăng nhưng tiền vốn đổ vào đàn cá sẽ nhiều lên. Vì vậy, những ngày cuối năm nay nhiều ngư dân nuôi cá bớp như đang đánh bạc với thị trường vậy bởi trị giá của những lồng bè cá bớp không hề nhỏ, lên đến hàng tỉ đồng. Nếu giá cao, có thể thu về tiền lãi vài trăm triệu nhưng ngược lại, có khi cũng mang nợ vào thân không biết chừng, người ngư phủ già bùi ngùi chia sẻ.
Bên cạnh đó, theo ông Lê Tòng Văn, Chi Cục trưởng Chi cục thủy sản tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thì cá bớp là loại cá chủ yếu của ngư dân ở vùng Long Sơn bởi vùng nước này rất thích hợp với giống cá bớp. Do đây là loài cá giá trị cao, lên đến gần cả triệu đồng/con nên hầu hết chỉ được tiêu thụ ở những thị trường nội địa trong nước, đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh. Vì thế, người nuôi cần phải nắm rõ thông tin về giá cả, trị trường tránh dao động để thương lái có thể tùy tiện tăng hoặc giảm giá. Điều cần lưu ý là các hộ nuôi cá bớp phải liên kết với nhau, không xuất bán nhỏ lẻ để thương lái lợi dụng tăng giảm giá, gây nhiễu loạn thị trường.