Bạc Liêu: Khai thác thủy sản hiệu quả, có trách nhiệm

Năng lực khai thác thấp

Bạc Liêu là tỉnh đồng bằng ven biển thuộc bán đảo Cà Mau, có chiều dài bờ biển 56 km với một ngư trường rộng lớn gần 40.000 km2. Đồng thời, có 4 cửa biển với nghề khai thác đánh bắt hải sản lâu đời, trữ lượng thủy hải sản đa dạng phong phú về chủng loại, hoạt động khai thác thủy sản diễn ra quanh năm. Sản lượng khai thác thủy sản hàng năm đạt trên 115.000 tấn. 

Toàn tỉnh Bạc Liêu hiện có hơn 1.000 tàu cá. Ảnh: AD

Toàn tỉnh Bạc Liêu hiện có hơn 1.000 tàu cá, với hơn 6.000 thuyền viên tham gia. Tổng sản lượng thủy sản năm 2023 ước đạt 118.405 tấn. Trong cơ cấu sản lượng khai thác thủy sản, sản lượng cá và thủy sản khác luôn chiếm tỷ trọng lớn, khoảng 90% sản lượng khai thác thủy sản… Tỉnh đã thành lập được 1 hợp tác xã và 32 tổ hợp tác khai thác thủy sản, tổ tự quản trên biển, với 292 tàu, gần 2.000 lao động tham gia. Các thành viên liên kết với nhau trong khai thác, dịch vụ hậu cần nghề cá. Thời gian qua, tỉnh Bạc Liêu cũng thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ, phát triển khai thác thủy sản của Trung ương. Bên cạnh đó, tỉnh còn có chính sách hỗ trợ chi phí vận chuyển hàng hóa cho tàu dịch vụ hậu cần khai thác hải sản xa bờ của tỉnh. Ngoài ra còn có chính sách hỗ trợ chi phí duy tu, sửa chữa định kỳ tàu cá vỏ thép; hỗ trợ khắc phục hậu quả do thiên tai. 

Năm 2025, Bạc Liêu phấn đấu sản lượng khai thác biển và nội địa đạt 120.000 tấn. Ảnh: Văn Sỹ

Tuy nhiên hiện nay, ngành khai thác thủy sản của tỉnh Bạc Liêu đã và đang đối mặt với nhiều thách thức như: Chưa có quy hoạch khai thác thủy sản cụ thể cho từng vùng biển theo nhóm nghề nên cơ cấu nghề, vùng khai thác chưa hợp lý; năng lực tàu khai thác còn hạn chế, công suất thấp, không kiểm soát được vùng biển đánh bắt, ngư cụ khai thác lạc hậu, chậm đổi mới; tình trạng khai thác thủy sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, khai thác thủy sản bằng nghề, ngư cụ cấm, hoạt động khai thác sai vùng… đã làm suy giảm nghiêm trọng nguồn lợi thủy sản.

Giai đoạn 2018 – 2023, sản lượng khai thác thủy sản trên địa bàn tỉnh tăng chậm, từ 114 nghìn tấn (năm 2018) lên 118 nghìn tấn (năm 2023), tăng bình quân 0,63%/năm. Nguyên nhân do giá nhiên liệu tăng, cộng với thời tiết trên biển diễn biến phức tạp nên hiệu quả khai thác thủy sản của các đội tàu giảm đáng kể. Chỉ có 40 – 60% số tàu hoạt động hiệu quả, còn lại hòa vốn hoặc lỗ phí, một số tàu phải tạm ngưng hoạt động. Cùng đó, theo đánh giá của Sở NN&PTNT Bạc Liêu, nguồn lợi thủy sản ven bờ bị khai thác vượt quá giới hạn cho phép từ 10 – 12%. Tỷ lệ thủy sản chưa trưởng thành khai thác chiếm 35 – 40%.

Nâng hiệu quả

Để khai thác thủy sản phát triển bền vững, trách nhiệm, hiệu quả trong thời gian tới, UBND tỉnh Bạc Liêu yêu cầu Sở NN&PTNT Bạc Liêu cần sắp xếp, tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn trách nhiệm với việc bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản.

Bên cạnh đó, tỉnh tăng cường củng cố, đổi mới các tổ, đội, hợp tác xã khai thác thủy sản; xây dựng và phát triển các mô hình liên doanh, liên kết giữa doanh nghiệp chế biến với doanh nghiệp thu mua và ngư dân, gắn kết các khâu trong quá trình sản xuất, từ khai thác, bảo quản đến chế biến và tiêu thụ sản phẩm phù hợp với từng nghề. Đồng thời thành lập đội tàu cung ứng dịch vụ hậu cần cho các tàu khai thác xa bờ, tạo điều kiện cho tàu cá bám biển dài ngày, nâng cao hiệu quả khai thác thủy sản cho ngư dân.

Cơ cấu lại các đội tàu, nghề phù hợp với khả năng cho phép khai thác nguồn lợi thủy sản; chuyển đổi một số nghề khai thác ven bờ kém hiệu quả, ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản và môi trường sinh thái.

Định kỳ điều tra, đánh giá nguồn lợi thủy sản theo quy định, nhằm làm cơ sở khoa học và thực tiễn phục vụ công tác quản lý thủy sản theo hướng bền vững và có trách nhiệm; sử dụng hiệu quả nguồn lợi thủy sản; phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển.

Ngoài ra, để chung tay cùng cả nước quyết tâm sớm gỡ “thẻ vàng” IUU, tỉnh sẽ mở các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng liên ngành, liên tỉnh. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật nhằm nâng cao nhận thức cho các chủ phương tiện, thuyền trưởng, ngư dân về chống khai thác IUU. 

Nguyễn Hằng