Bến Tre: Những giải pháp hạn chế dịch bệnh tôm

Từ đầu vụ đến nay đã thả được 3.430ha, trong đó tôm chân trắng 2.642ha, tôm sú 788ha. Trong tuần đã có 45ha bị thiệt hại, giảm 29ha so tuần trước. Tính từ đầu vụ đến nay, tổng diện tích thiệt hại lên đến 873ha (tôm sú 176ha, tôm thẻ chân trắng 697ha). Tôm chết trong giai đoạn từ 25 – 45 ngày tuổi, chủ yếu là bệnh Hội chứng hoại tử gan tụy cấp tính, bệnh đốm trắng. Các xã có diện tích tôm chết nhiều là Thạnh Phước, Định Trung, Thạnh Trị (Bình Đại). Ngành chức năng đã hỗ trợ 56 tấn hóa chất Chlorine để người dân tiêu hủy dịch bệnh với diện tích 204ha.

Thu hoạch tôm thẻ chân trắng ở xã An Điền (Thạnh Phú).

Để hạn chế dịch bệnh trên tôm nuôi, Chi cục Nuôi trồng thủy sản Bến Tre khuyến cáo người nuôi phải thường xuyên theo dõi thông tin về thời tiết, kết quả quan trắc môi trường, khi môi trường ổn định mới tiếp tục thả giống, không thả tập trung như trước đây mà nên thả rải vụ trong suốt vụ nuôi. Tuyệt đối không được bơm bùn đáy ao, chất thải, mầm bệnh ra bên ngoài kênh rạch tự nhiên khi chưa qua xử lý. Khi tôm có dấu hiệu bị nhiễm bệnh, người nuôi phải báo ngay cho Ban quản lý vùng nuôi để được hướng dẫn xử lý kịp thời. Các hộ đang nuôi cần áp dụng qui trình nuôi khép kín đối với khu vực thường xuyên xảy ra dịch bệnh và qui trình nuôi ít thay nước có kiểm soát đối với những khu vực nuôi ổn định nhằm hạn chế khả năng lây lan. Thức ăn phải đảm bảo đủ số lượng, chất dinh dưỡng, không nên cho ăn thừa. Quản lý chặt chẽ các yếu tố môi trường trong ao như pH (kiểm tra 2 lần/ngày, vào lúc 6 giờ sáng và 14 giờ chiều), độ kiềm (định kỳ 7-10 ngày/lần), NH₃, oxy hòa tan, mật độ tảo (định kỳ 3 ngày kiểm tra/lần). Nên sử dụng chế phẩm vi sinh, khuyến khích sử dụng các chế phẩm nâng cao sức đề kháng của tôm, hạn chế thấp nhất sử dụng kháng sinh. Bố trí quạt nước ở mức 15-20 cánh quạt/1.000m² mặt nước nhằm đảm bảo đủ lượng oxy trong ao. Hàng ngày thường xuyên kiểm tra sức khỏe của tôm, nếu phát hiện có dấu hiệu bệnh cần xử lý sớm và kịp thời. Khi tôm có dấu hiệu giảm ăn, tăng trưởng chậm thì thu hoạch từng phần hoặc toàn bộ. Các hộ nuôi tôm sú cần chọn tôm giống của các trại có uy tín và được kiểm dịch giống có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tôm giống tối thiểu phải là Posslarvae 15, mật độ thả nuôi phù hợp nhất từ 20-25 con/m², tùy vào điều kiện, kinh nghiệm người nuôi. Các hộ chuẩn bị ao nuôi tôm thẻ chân trắng nên chọn tôm giống có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tối thiểu là Postlarvae 12, chọn các trại sản xuất có uy tín, mật độ thả phù hợp từ 40-50 con/m² tùy theo điều kiện đầu tư và kinh nghiệm người nuôi. Sau khi chọn tôm giống bằng phương pháp cảm quan, người nuôi đem tôm đi kiểm tra bằng phương pháp PCR để xác định tôm có bị nhiễm mầm bệnh nguy hiểm không. Tuyệt đối không mua con giống trôi nổi, không qua kiểm dịch. Trước khi thả giống cần điều chỉnh các yếu tố môi trường nước trong ao cho thích hợp như độ kiềm lớn hơn 80mg/l; pH lớn hơn 7.5 thì mới tiến hành thả giống, thả thích hợp nhất vào buổi sáng hoặc chiều tối. Đối với bệnh Hội chứng hoại tử gan tụy cấp tính (AHPNS) là một trong những bệnh gây thiệt hại lớn, người nuôi cần có các biện pháp kỹ thuật xử lý thích hợp riêng. Trước hết, cần nhận biết dấu hiệu bệnh Hội chứng hoại tử gan tụy cấp tính như: tôm chậm lớn, bỏ ăn, bơi lờ đờ, tấp mé bờ hoặc chết ở đáy ao; tôm có hiện tượng vỏ mềm, màu sắc biến đổi; gan tụy chuyển sang màu trắng đục hoặc xanh nhạt; gan tụy mềm nhũn, sưng to hoặc teo lại; xuất hiện bọt khí trong gan tụy và dạ dày đổi sang màu vàng nhạt sau đó chuyển sang màu trắng đục hoặc xanh nhạt. Dịch AHPNS thường xảy ra trong vòng 30 ngày sau khi thả tôm cho dù ao mới được cải tạo, tỷ lệ chết hơn 70%. Các giải pháp chính trong phòng chống như: kéo dài thời gian giữa 2 vụ liền kề hoặc chuyển sang nuôi các đối tượng khác để cắt đứt vòng đời của tác nhân gây bệnh. Chuẩn bị tốt môi trường ao nuôi thật kỹ như sên vét bùn đáy ao triệt để, ngâm rửa và ngâm đáy ao 2-3 lần bằng vôi đá, liều lượng 30kg/1.000m²; sử dụng thêm vôi sống rải đều nền đáy ao, bờ ao với liều lượng 20-25kg/1.000m². Tiếp tục phơi ao từ 5-7 ngày, cày xới nhằm kiểm soát chất hữu cơ và các tác nhân gây bệnh. Tiệt trùng nguồn nước đầu vào trong ao lắng hoặc ao nuôi trước khi thả tôm bằng hóa chất Chlorine liều lượng 30 ppm (30kg/1.000m²). Kiểm soát tôm ăn trong tháng đầu tiên không vượt quá 12kg/100.000 con/ngày ở ngày nuôi thứ 30 khi tôm đạt từ 2-2,5g. Việc tích lũy thức ăn trong tháng đầu tiên không được vượt quá 250kg. Giảm cho tôm ăn khi nhiệt độ thấp, nhỏ hơn 26 độ C hay lớn hơn 30 độ C. Lượng thức ăn tăng tối đa trong ngày chỉ khoảng 500g/100.000 con. Hết sức chú ý đến việc đánh giá mật độ vi khuẩn, nhất là nhóm Vibrio trong ao nuôi, nên định kỳ diệt khuẩn trong ao nuôi khi cần thiết.