Bình Định: Quyết liệt triển khai các giải pháp chống khai thác IUU

• Giải pháp vận động, thuyết phục nhóm tàu câu mực hoạt động ở các tỉnh phía Nam (có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài) lắp thiết bị giám sát hành trình có kết quả thế nào, thưa ông?

– Thời gian qua, tỉnh Bình Định đã tổ chức nhiều đoàn công tác vào các tỉnh phía Nam làm việc, đề nghị các cơ quan sở tại phối hợp với tỉnh quản lý những tàu cá hoạt động trên địa bàn của họ. Tổ công tác cũng gặp trực tiếp chủ tàu, thuyền trưởng vận động và yêu cầu phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Theo chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, Sở NN&PTNT chỉ đạo Chi cục Thủy sản ban hành quyết định tạm thời thu hồi giấy phép khai thác thủy sản đối với những tàu cá chưa trang bị thiết bị giám sát hành trình, đồng thời, đề nghị tỉnh bạn phối hợp không cho những tàu cá này xuất bến.

Giải pháp đã thể hiện quyết tâm rất lớn của Bình Định trong nỗ lực chống khai thác IUU. Tính đến nay, trong tổng số 215 tàu cá thuộc nhóm này thì đã có 113 tàu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo yêu cầu để tham gia khai thác thủy sản. Thời gian tới, Sở cùng các địa phương ven biển và các tỉnh bạn liên quan tiếp tục phối hợp tích cực và tạo sự thống nhất, đồng bộ để thuyết phục tất cả chủ tàu lắp thiết bị giám sát hành trình. Khi đó, nỗi lo tàu Bình Định xâm phạm vùng biển nước ngoài mới có thể chấm dứt.

• Còn việc triển khai giải pháp cho công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, đặc biệt là hệ thống truy xuất điện tử thì sao?

– Sau đợt kiểm tra gần nhất của EC (tháng 8.2023) đến nay, Bình Định không có lô hàng nào đã được chứng nhận bị trả về cả. Tỉnh đã triển khai hệ thống truy xuất điện tử (eCDT VN) ở cảng cá, đã hướng dẫn cài đặt và sử dụng app eCDT VN cho 2.500 chủ tàu/thuyền trưởng, thực hiện thao tác trên hệ thống cho 4.891 lượt tàu rời cảng và 3.667 tàu cập cảng.

Bình Định cũng đang triển khai thí điểm ứng dụng hệ thống nhật ký điện tử cho 100 tàu cá khai thác xa bờ nhằm tạo thuận lợi hơn cho việc chứng nhận, truy xuất nguồn gốc điện tử. Trên cơ sở kết quả thử nghiệm, nếu khả thi, Sở NN&PTNT sẽ đề xuất nhân rộng việc áp dụng nhật ký điện tử trên phạm vi toàn tỉnh.

• Một khuyến nghị khác của EC với tỉnh là công tác thực thi pháp luật, được biết, tỉnh đang quyết liệt xử nghiêm những trường hợp vi phạm khai thác IUU…

– Đúng vậy. Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU tỉnh cùng lãnh đạo 5 huyện, thị xã, thành phố ven biển đã họp bàn rất nhiều lần để tìm giải pháp trong xử lý những trường hợp vi phạm khai thác IUU. Bởi trên thực tế, có chủ tàu đã tính toán từ trước, ngừa việc làm sai bị phát hiện và xử phạt nên hầu như không sở hữu, đứng tên tài sản nào có giá trị. Chính vì vậy, ngay cả khi đối tượng vi phạm được xác định không có khả năng nộp phạt, lực lượng chức năng vẫn triển khai quyết định xử phạt.

Bình Định nỗ lực nâng cao hiệu quả công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác. Ảnh: N.T

Từ tháng 10.2023 đến nay, toàn tỉnh có 8 tàu cá bị nước ngoài bắt giữ, cả 8 tàu cá này đều xuất bến ngoài tỉnh, có chiều dài dưới 15 m (không thuộc đối tượng lắp thiết bị giám sát hành trình). UBND tỉnh đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 5 trường hợp với số tiền 4,5 tỷ đồng; còn lại 3 tàu cá do chủ tàu, thuyền trưởng bị nước ngoài bắt giữ, chưa thả về, chưa xác lập biên bản vi phạm hành chính nên chưa ban hành quyết định xử phạt.

Ngoài ra, từ tháng 10.2023 đến nay, các lực lượng chức năng của tỉnh đã kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính trên lĩnh vực thủy sản đối với 46 trường hợp, với số tiền 709,5 triệu đồng. Trong đó, xử phạt đối với hành vi mất kết nối thiết bị giám sát hành trình trong quá trình hoạt động trên biển 19 trường hợp với số tiền 470 triệu đồng.

• Các cấp, ngành còn thực hiện thêm những giải pháp nào để chống khai thác IUU?

– Bình Định đang nỗ lực nâng cao hiệu quả thực thi những giải pháp hiện tại. Tỉnh cũng thắt chặt hơn nữa công tác phối hợp với các tỉnh, thành phố ven biển, trong đó có 11 tỉnh, thành phố (từ Thanh Hóa đến Khánh Hòa) quản lý tàu cá hoạt động trên biển.

Cụ thể, tỉnh Bình Định đang đề nghị các tỉnh bạn chỉ đạo các lực lượng chức năng kiểm soát chặt chẽ điều kiện tàu cá tham gia hoạt động đánh bắt thủy sản, kiên quyết không làm thủ tục xuất bến đi đánh bắt thủy sản khi không có tín hiệu thiết bị giám sát hành trình, giấy phép khai thác thủy sản hết hạn, xử lý nghiêm các trường hợp tàu cá vi phạm khai thác IUU (đặc biệt đối với trường hợp tàu cá mất kết nối VMS trong quá trình hoạt động trên biển). Tăng cường tuyên truyền Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP ngày 12.6.2024 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao, trong đó đặc biệt tuyên truyền về việc “truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi xuất cảnh đi khai thác thủy sản trái phép ở ngoài vùng biển Việt Nam” và “truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh để đưa tàu cá, ngư dân khai thác thủy sản trái phép ở ngoài vùng biển Việt Nam”…

• Xin cảm ơn ông!

Ngọc Tú

Nguồn: Báo Bình Định