Ngành nuôi trồng thủy sản (NTTS) đang cần những loại thức ăn mới và có khả năng thay thế bột cá, dầu cá; nhưng tới nay, nguồn thức ăn nào là sự thay thế hoàn hảo vẫn còn là vấn đề gây nhiều tranh cãi.
Nhiều hướng đi
Các nước NTTS đều khẳng định bột cá, dầu cá luôn là nguồn thức ăn chăn nuôi tốt nhất. Chỉ có một trở ngại duy nhất đó là giá cả tăng liên tục khiến chi phí thức ăn bị đội lên thành những khoản chi khổng lồ. Phó Giám đốc Biomar, Neils Alsted cho biết, chúng tôi, những người nuôi thủy sản vẫn chuộng bột cá. Đây là nguồn thức ăn chăn nuôi hoàn hảo, nhưng đó cũng là nguyên do khiến nó trở thành mặt hàng đắt đỏ. Giovanni Turchini, Hiệu trưởng Đại học dinh dưỡng thủy sản Deakin, tại Australia đồng tình với ý kiến trên. Ông cho biết thêm, hiện thế giới chưa có nhiều nguồn thay thế mà vẫn đem lại hiệu quả trong chăn nuôi tương tự bột cá. Trong chăn nuôi cá hồi, nguồn thức ăn thay thế bột cá cần phải đảm bảo những tiêu chí sau để duy trì năng suất hiệu quả ngang bột cá: dinh dưỡng đầy đủ gồm chất béo, protein và vitamin.
Viện Nghiên cứu Dinh dưỡng và Thủy sản quốc gia Na Uy (NIFES) đang nghiên cứu cách tận dụng những nguồn thức ăn thay thế, ví dụ phụ phẩm ngành công nghiệp thực phẩm để làm thức ăn nuôi cá. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng đã tính đến việc sử dụng tảo biển hay tảo bẹ làm thức ăn cho côn trùng, và sau đó chế biến côn trùng thành làm thức ăn nuôi cá rất hiệu quả. Việc sử dụng trực tiếp tảo bẹ vốn có thành phần carbonhydrate cao có thể khiến cá khó hấp thụ. “Theo cách thức này, côn trùng sẽ đóng vai trò là một cỗ máy chuyển hóa chất dinh dưỡng để cung cấp cho cá” – Torsetensen, Giám đốc NIFES giải thích.
Sẽ sớm tìm ra giải pháp hoàn hảo nhất có thể thay thế thức ăn từ bột cá, dầu cá – Nguồn ảnh: Idealog
Hy vọng
Tại châu Âu, nhiều nhà máy sản xuất côn trùng đã được xây dựng ở Hà Lan. Sứ mệnh tìm kiếm nguồn thức ăn bền vững đã được quan tâm từ rất lâu và đang được “hiện thực hóa”. Các nhà khoa học tại đây đã không bỏ qua bất cứ tia hy vọng nào, họ tận dụng tất cả phụ phẩm thực phẩm thải ra từ siêu thị để làm thức ăn nuôi ruồi lính đen và sau đó chuyển hóa thành chất béo, protein.
Những công ty vẫn đang miệt mài trong guồng quay của sự tìm kiếm đó phải kể đến Nutrinsic – Công ty sản xuất protein bền vững tại Mỹ. Nutrinsic vừa “tái chế nâng cấp” chất dinh dưỡng nhằm mang lại giải pháp dinh dưỡng công nghiệp từ đầu năm nay. Công ty này tuyên bố hợp tác với đại gia sản xuất bia là MmillerCoors Brewery, tận dụng nước thải bia để chuyển hóa thành sản phẩm thức ăn mới có thương hiệu Nitrinsic ProFloc. Nutrinsic loại bỏ 100% chất bùn cặn chất thải bia và sử dụng vi sinh vật chuyển hóa chất dinh dưỡng thành protein, gom lại, khử trùng và sấy khô tại các cơ sở sản xuất và đóng gói dán nhãn ProFloc. ProFloc từng được đánh giá là nguồn protein siêu phẩm sánh ngang bột cá.
Hành trình gian nan
Bia được sản xuất tươi mới mỗi ngày, giá ổn định, nhờ đó phụ phẩm từ bia có ưu điểm trội hơn bột cá. Theo Nutrinsic, nhu cầu sử dụng protein trong chăn nuôi thủy sản vẫn còn lớn, do đó, đây sẽ là nguồn thức ăn bền vững cả về chất lượng và giá. Tuy nhiên, Nutrinsic chỉ sản xuất được 5.000 tấn tại Mỹ, không thấm vào đâu so với nhu cầu của thị trường. Nhưng các nhà nghiên cứu tin chắc rằng vẫn còn những giải pháp mà họ chưa tìm ra, như việc tính đến kiếm soát chất nền, cho phép tăng năng suất 4 – 5 lần tại các cơ sở sản xuất ở Trenton, bang Ohio, Mỹ.
Ngoài ra, các công ty tại Mỹ như Alltecj và Calysta đang nghiên cứu tích cực để tìm kiếm giải pháp thức ăn chăn nuôi thay thế bột cá từ tảo và methane. Calysta khẳng định nguồn protein từ mathane sẽ là giải pháp thức ăn bền vững trong tương lai. Ở nhiều nơi trên thế giới, các nhà khoa học cũng không bỏ qua mọi nguồn thức ăn có thể thay thế bột cá từ trùn trắng tới các loại côn trùng với hy vọng khoảng trống thức ăn chăn nuôi trong ngành thủy sản sẽ sớm được lấp đầy. Trong một tương lai không xa, chúng ta hoàn toàn có thể tin và kỳ vọng những phụ phẩm từ bia hay tảo, methane đều có thể trở thành “bột cá tương lai”.
>> Đại học Texas A&M đã xây dựng quy trình thử nghiệm ProFloc và thức ăn thông thường trên tôm thẻ nuôi tại Ecuador. Kết quả cho thấy, tỷ lệ sống của tôm nuôi bằng ProFloc cao hơn tôm nuôi bằng bột cá (91,7% và 87,5%), trọng lượng tăng tốt hơn (8,23 g và 7,62 g) và hệ số chuyển hóa thức ăn thấp hơn (1,54 với ProFloc và 1,84 với bột cá). |