(TSVN) – Bột trứng là protein thức ăn thay thế triển vọng nhờ giá trị dinh dưỡng cao và nguồn cung sẵn có. Ngoài ra, bột trứng chứa nhiều axit amin thiết yếu, cholesterol và phospholipid – dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển, sức khỏe và khả năng kháng bệnh của tôm.
So với các nguồn protein từ biển, bột trứng có hàm lượng chất béo thô cao hơn và hàm lượng tro thấp hơn. Cả bột trứng và protein từ biển (như bột cá, bột mực) đều có thành phần dinh dưỡng tương tự về độ ẩm, protein thô và chất xơ thô. Tuy nhiên, protein từ biển thường được ưa chuộng trong thức ăn cho tôm nhờ hàm lượng axit amin chất lượng cao, khả năng tiêu hóa tốt và axit béo có lợi.
Thành phần lipid trong bột trứng đặc biệt có lợi, vì chứa các lipid sinh học hoạt tính, bao gồm cholesterol và phospholipid, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và sinh trưởng của tôm. Khác với các sinh vật biển, tôm không thể tổng hợp cholesterol (Teshima & Kanazawa, 1971; Su et al., 2023) mà phải phụ thuộc vào cholesterol trong khẩu phần ăn với lượng yêu cầu 0,2 – 1,0% khẩu phần (Castille et al., 2004). Bột trứng, nguyên liệu giàu cholesterol và chi phí thấp, có thể đáp ứng nhu cầu này và giảm bớt lượng bổ sung cholesterol tinh khiết đắt tiền.
Một trong những lợi ích dinh dưỡng quan trọng của bột trứng là hàm lượng cholesterol cao. Nghiên cứu cho thấy, tôm thiếu cholesterol trong khẩu phần ăn thường tăng trưởng chậm và tỷ lệ chết cao hơn. Trong khẩu phần ăn có ít bột cá luôn chứa ít cholesterol tự nhiên, nên tôm cần được bổ sung cholesterol tinh khiết hoặc các nguyên liệu chứa cholesterol khác để hỗ trợ tăng trưởng tối ưu (Coutteau et al., 2002).
Bột trứng giàu phospholipid, đặc biệt là phosphatidylcholine (PC), đã được chứng minh hỗ trợ sự phát triển và sống sót của tôm trong giai đoạn đầu đời. Tôm giống và ấu trùng tôm thẻ có nhu cầu dinh dưỡng cao hơn về phospholipid do tốc độ tăng trưởng nhanh và khả năng tổng hợp nội sinh không đủ (Coutteau et al., 1996). Việc bổ sung phospholipid ở mức 0,5% – 1,5% đã được chứng minh cải thiện đáng kể sự phát triển và sống sót của tôm giống.
Bột trứng không chỉ là nguồn protein thay thế mà còn cung cấp các hợp chất sinh học có thể cải thiện sức khỏe tôm. Các chất chống ôxy hóa như lutein và zeaxanthin, cùng với các protein kháng khuẩn như ovotransferrin và ovomucin, giúp tăng cường khả năng kháng bệnh và chức năng miễn dịch ở tôm.
Hợp chất sinh học quan trọng trong bột trứng là astaxanthin (Ax), một carotenoid tăng sắc tố tôm và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, như cải thiện quá trình sinh trưởng, khả năng chống chịu căng thẳng và chức năng miễn dịch (Merchie et al., 1998; Pan et al., 2001). Tôm không thể tổng hợp astaxanthin, vì vậy cần nguồn cung cấp từ thức ăn. Carotenoid trong bột trứng có thể được tôm chuyển hóa thành astaxanthin, góp phần tạo màu thịt đẹp và cải thiện sức khỏe.
Lipids trong lòng đỏ trứng thúc đẩy sự phát triển của tôm, cải thiện việc sử dụng lipid và giảm tỷ lệ tử vong (Kiosseoglou, 2003; Zorriehzahra et al., 2016). Do đó, bột trứng là một nguyên liệu thức ăn đa chức năng – vừa là nguồn protein và chất béo, vừa là chất tăng cường sức khỏe.
Phòng thí nghiệm Nuôi trồng Thủy sản, Đại học Ghent đã tiến hành thử nghiệm cho ăn để đánh giá tác động của bột trứng (ACTIPRO 44EP) đến sự phát triển và tỷ lệ sống của ấu trùng tôm sú. Trong thử nghiệm này, bột trứng (ACTIPRO 44EP) thay thế một phần các loại đạm động vật biển.
Thử nghiệm kéo dài 4 tuần và sử dụng ấu trùng tôm sú sạch bệnh. Ba nghiệm thức gồm: khẩu phần đối chứng chứa các thành phần đạm động vật biển truyền thống và hai khẩu phần thử nghiệm chứa mức bột trứng vừa phải (12,5%) và cao (19%) (ACTIPRO 44EP). Thử nghiệm sử dụng thống tuần hoàn RAS gồm năm bể 30 lít, mỗi bể chứa 80 con tôm.
Kết quả cho thấy tỷ lệ sống của tôm trong các nghiệm thức không khác biệt đáng kể và đều đạt mức trung bình 85%. Tuy nhiên, nhóm tôm ở chế độ bột trứng có hiệu suất tăng trưởng vượt trội. Cụ thể, sau bốn tuần, tôm được cho ăn bột trứng mức độ vừa (12,5%) có trọng lượng thân cao nhất, vượt nhóm tôm đối chứng. Tốc độ tăng trưởng riêng (SGR) của ấu trùng tôm dao động 8,0 – 9,8%.
Thử nghiệm đã chứng minh tiềm năng của bột trứng khi thay thế bột cá mà không ảnh hưởng đến sức khỏe và hiệu suất của tôm. Việc bổ sung bột trứng ở mức vừa phải (12,5%) mang lại kết quả tăng trưởng tốt hơn so với mức cao (19%), cho thấy việc sử dụng quá mức không mang lại lợi ích thêm.
Mi Lan
Theo Efeedlink