Bứt phá xuất khẩu

Năm 2018, xuất khẩu tôm kỳ vọng sẽ tiến xa Ảnh: Nguỵệt Nga

Nhiều thuận lợi

Có thể thấy, xuất khẩu tôm thắng lớn tại nhiều thị trường như EU, Trung Quốc, Nhật Bản… Sự gia tăng nhập khẩu của các quốc gia khiến nhiều doanh nghiệp, nhà máy chế biến tôm ra sức hoạt động. Như tại Công ty CP Thủy sản Sóc Trăng, nếu như đầu năm 2017, có thời điểm công suất hoạt động của nhà máy tại Công ty này chỉ đạt 50 – 60% thì đến giữa năm các nhà máy đã hoạt động 100% để đáp ứng các đơn hàng tăng mạnh của khách. Cùng với việc ký được nhiều đơn hàng xuất khẩu, doanh nghiệp cũng có nguồn cung dồi dào về nguyên liệu phục vụ sản xuất, tình trạng thiếu và khan hiếm nguyên liệu không còn lặp lại như những năm trước. Cùng với gia tăng đơn hàng, nhiều doanh nghiệp chú trọng những sản phẩm tinh chế từ tôm theo hướng giảm lượng tăng chất.

Trong cơ cấu hàng hóa xuất khẩu, có hai phần tác động mạnh đến giá trị kim ngạch chính là phần tăng trưởng liên quan đến giá và các mặt hàng giá trị gia tăng. Dù sản lượng bán có thể không thay đổi nhiều, nhưng chính việc đưa ra thị trường nhiều mặt hàng chế biến sâu có giá bán tốt (các mặt hàng chế biến sâu từ tôm chiếm tỷ trọng hơn 50%), cộng thêm yếu tố thuận lợi của thị trường về vấn đề tăng giá đã dẫn đến kết quả kinh doanh tốt.

Thực tế, thị trường tôm vẫn cạnh tranh mạnh mẽ lâu nay, với hai đối thủ chính là Ấn Độ và Thái Lan. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn có thể cạnh tranh sòng phẳng vì có nhiều lợi thế về quy trình và công nghệ chế biến. Những lợi thế này đã được đầu tư khá bài bản từ lâu và hiện đang phát huy tác dụng. Trong khi đó, xu thế thị trường thế giới với mặt hàng tôm là đòi hỏi chế biến sâu, nhiều giá trị gia tăng nên với khả năng và vị thế của Việt Nam hiện nay hoàn toàn có thể giành được thị phần đáng kể.

Chất lượng để tiến xa

Xuất khẩu tôm năm 2018 vẫn được kỳ vọng có thể tiến xa hơn nữa bởi dư địa để phát triển sản phẩm này vẫn còn khá lớn. Để thực hiện điều này, các doanh nghiệp nên tập trung đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu, nhất là sản xuất các sản phẩm chế biến sâu, linh hoạt xuất khẩu sang các thị trường lớn đang có nhu cầu nhập khẩu tôm. Với đà tăng trưởng như hiện nay, VASEP cũng dự báo xuất khẩu tôm sẽ tiếp tục tăng trưởng tích cực trong thời gian tới, nhất là ở một số thị trường như EU, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc… Do đó, về phía doanh nghiệp trong nước, nói tới xuất khẩu, vấn đề quan tâm hiện nay là chất lượng. Đây là yếu tố sống còn và động lực để phát triển. Khi chúng ta có sản phẩm tốt, an toàn chắc chắn có thị phần tốt trên thị trường.

Như lời khẳng định chắc chắn của ông Lê Văn Quang, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, đơn vị dẫn đầu ngành với kim ngạch xuất khẩu tôm năm 2017, đạt gần 630 triệu USD, xuất khẩu tôm nói riêng và thủy sản nói chung đang hội tụ rất nhiều thuận lợi để có thể tiếp tục tăng trưởng bứt phá trong năm 2018. Cụ thể, về nguyên liệu cho sản xuất, với công nghệ nuôi mới, năng suất đạt cao, lợi nhuận của người nuôi hiện ở mức trên 50% và điều này đang là động lực khuyến khích người nuôi đẩy mạnh đầu tư. Với nguồn nguyên liệu dồi dào, giá đầu vào cho doanh nghiệp chế biến sẽ giảm dần, góp phần hạ giá thành sản phẩm, nâng cao khả năng cạnh tranh của mặt hàng tôm Việt Nam.

Tuy nhiên, bên cạnh thuận lợi trên thì các rào cản kỹ thuật từ các nước vẫn liên tục xuất hiện. Điều quan trọng là Việt Nam vẫn phải nỗ lực, kiên trì thực hiện các biện pháp để hạn chế tối đa tác động tiêu cực. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp còn có sự đồng hành, sát cánh của Chính phủ, bộ ngành trong quá trình giải quyết các vấn đề tồn đọng hiện nay như hóa chất kháng sinh, tạp chất, khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU).