Sau nhiều năm vật lộn với sự cạnh tranh gay gắt từ các sản phẩm cá da trơn nhập khẩu giá rẻ, đặc biệt là cá tra Việt Nam, nhà sản xuất cá da trơn tại Mỹ bắt đầu tính toán chiến lược “sống còn” tiếp theo – bám vào “sự bền vững” và “ an toàn” để thu hút người tiêu dùng.
Dựa vào sự bảo hộ
Bằng cách sử dụng các từ ngữ như “bền vững” và “phục hồi”, các nhà sản xuất cá da trơn tại Mỹ đang đầy lạc quan về ngành công nghiệp cá da trơn, sau nhiều năm đối mặt thách thức giá thức ăn tăng cao, diện tích nuôi trồng bị thu hẹp và sự cạnh tranh gay gắt từ cá nhập khẩu. Sự ra đời của Đạo luật nông nghiệp Farm Bill 2014 đã chuyển chức năng thanh tra giám sát từ Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) sang Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA). Theo Roger Barlow, Chủ tịch Hiệp hội Cá da trơn Mỹ (TCI), người ủng hộ đạo luật nông nghiệp mới, “niềm tin của người tiêu dùng là yếu tố quyết định” và “Bộ Nông nghiệp Mỹ quản lý việc thanh tra, giám sát chất lượng cá là hợp nhất”. Trong khi đó, có nhiều ý kiến cho rằng, đạo luật mới thực sự gây bất lợi cho các nhà nhập khẩu cá da trơn tại Mỹ, Barlow nói: Chúng ta đang sống trong thời đại của toàn cầu hóa và đây mới chỉ là một phần của quá trình toàn cầu hóa. Người tiêu dùng tại Mỹ hoàn toàn có lý khi đưa ra kỳ vọng rằng tất cả sản phẩm trên thị trường phải an toàn với sức khỏe”.
Thu hoạch cá da trơn ở Mỹ
GM Fred Johnson, một hãng kinh doanh cá da trơn tại Mỹ cho rằng, việc chuyển đổi chức năng giám sát gây ra sự xáo trộn không nhỏ, USDA có những tiêu chuẩn đánh giá, giám sát khác FDA, và việc chuyển đổi có thể gây ra tác động tiêu cực tới nền kinh tế. Không tranh cãi về các chương trình thanh tra, giám sát chất lượng, trái lại, người nuôi cá da trơn tại Mỹ ở Mississippi, Alabama, Arkansas và Texas chỉ quan tâm tới các vấn đề giảm diện tích nuôi trồng, giá thức ăn và chi phí chế biến. Doanh thu từ cá da trơn nội địa năm 2012 chỉ đạt 341 triệu USD, giảm 20% so với năm 2011 là 423 triệu USD. Tổng diện tích nuôi trồng năm 2012 là 83.000 mẫu Anh (khoảng gần 34.000 ha), giảm 7% so với tổng diện tích nuôi cá năm 2011 (hơn 36.000 ha). Tuy vậy, sản lượng cá da trơn chế biến tại các nhà máy vẫn tăng 11% so với năm ngoái. Năm 2013, sản lượng chế biến đạt 334 triệu pound, tăng 34 triệu pound so với năm 2012.
Chiến lược liên kết chặt chẽ
Theo ông Randy Rohodes, Chủ tịch của Harverst Seclec tại Northport, Ala, trách nhiệm của những người đứng đầu ngành công nghiệp cá da trơn tại Mỹ là phải cố gắng xoay chuyển tình thế, giúp ngành có hướng phát triển tích cực hơn, không thể tụt hạng như những năm qua. “Chúng tôi đã có sản phẩm cá da trơn thương hiệu tốt, chất lượng được khẳng định hơn 40 năm qua và chúng tôi không thế để thành quả của mình bị sụp đổ vì cá nhập khẩu. Ngành cá da trơn Mỹ cần phải tập trung vào lợi nhuận, và tính bền vững”. Sự bền vững cũng là từ mà Barlow sử dụng để gắn lên các sản phẩm cá da trơn nội địa.
Chiến lược tiếp theo của các nhà sản xuất cá da trơn Mỹ là marketing. “Có quá nhiều sự cạnh tranh, chúng tôi cần phải có chiến lược bám sát người tiêu dùng và tìm cách tiếp cận, phục vụ họ”, Barlow cho biết. Hội nghị thường niên của người nuôi cá da trơn Mỹ tại New Orleans đang tiếp tục hướng vào chủ đề bền vững hóa ngành công nghiệp cá da trơn Mỹ. Một trong những chương trình thành công của TCI là chiến lược tôn vinh người nuôi cá, trong đó nêu bật những gương sáng trong ngành nuôi cá da trơn tại Arkansas, Alabama và Mississippi. Theo đó, TCI sẽ phối hợp chặt chẽ với người nuôi, quản lý từ khâu nuôi cá cho tới khâu chế biến. Barlow cho biết, người tiêu dùng tại Mỹ luôn muốn có thông tin về xuất xứ và nhà cung cấp sản phẩm họ đang sử dụng. Số phận của ngành cá da trơn Mỹ nằm trong tay người tiêu dùng Mỹ – những người được đánh giá là thông minh và đầy hiểu biết.
Để tiếp cận người tiêu dùng, Barlow nói rằng kênh hiệu quả nhất là sử dụng sức mạnh truyền thông. Do đó, TCI đã “tân trang” lại diện mạo website, giới thiệu sách dạy nấu ăn mới, đăng thêm video hướng dẫn cách chế biến món ăn mới bằng sản phẩm của mình. TCI cũng kết hợp chặt chẽ với các kênh phân phối bán lẻ và chuỗi điều hành dịch vụ liên quan đến thực phẩm. Đó là những chiến lược hoạt động mà các bên cùng có lợi. Ngành công nghiệp cá da trơn không đơn lẻ hoạt động nữa, mà cùng phối hợp chặt chẽ với các ngành công nghiệp thực phẩm khác và cùng tập trung vào các vấn đề liên quan tới thực phẩm an toàn, bổ dưỡng.
>> Mức giá cá da trơn nguyên liệu trung bình của hãng Superior Catfish Products tại Mỹ là 1,1 USD/pound, và giá fillet cá da trơn là 4 – 5 USD. Trong khi đó, cá tra Việt Nam có giá thấp hơn 2 USD/pound.
|