Cà Mau: Chú trọng phát triển mô hình lúa – tôm

Hướng đi bền vững

Hiện, diện tích lúa – tôm toàn tỉnh khoảng 93.000 ha, trong đó hơn 40.000 ha canh tác sinh thái – hữu cơ. Từ những mô hình thí điểm ban đầu, đến nay toàn tỉnh Cà Mau đã xây dựng được hàng trăm ha sản xuất “lúa thơm – tôm sạch” theo các tiêu chuẩn trong và ngoài nước: BAP, ASC, GlobalGAP,…

Xã Trí Phải là địa phương đi đầu trong chuyển đổi và tổ chức sản xuất theo mô hình lúa – tôm bền vững. Trên địa bàn xã hiện có hơn 5.000 ha nuôi tôm đạt chứng nhận ASC, BAP, góp phần đưa con tôm Cà Mau ra thị trường thế giới. Nhiều mô hình canh tác lúa sạch, lúa sinh thái kết hợp nuôi tôm hữu cơ đã mang lại hiệu quả cao, cải thiện thu nhập và bảo vệ hệ sinh thái.

Hiện, diện tích lúa – tôm của tỉnh Cà Mau là khoảng 93.000 ha. Ảnh: TL

Mô hình sản xuất lúa – tôm có nhiều ưu điểm. Sau 1 vụ tôm, các chất thải sẽ được cây lúa chuyển hóa và hấp thụ, góp phần hạn chế lượng phân bón, thuốc trừ sâu trong giai đoạn đầu. Ngược lại, sau 1 vụ lúa, các loại rơm rạ bị phân hủy tạo môi trường sống cho các loài động thực vật thủy sinh, đây là nguồn thức ăn tự nhiên cho tôm. Nhờ đó, mô hình này góp phần giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất và lợi nhuận. Đây là một lợi thế lớn trong việc nâng cao giá trị sản phẩm và phát triển thương hiệu nông nghiệp bền vững của tỉnh Cà Mau.

Ngoài việc luân canh 1 vụ lúa vào mùa mưa và 1 vụ tôm sú vào mùa khô, gần đây người dân còn linh động ứng dụng tiến bộ kỹ thuật nuôi xen canh tôm càng toàn đực trong vụ lúa; nuôi kết hợp cua trong vụ tôm sú nên cho thu nhập cao trên một đơn vị diện tích.

Với định hướng phát triển bền vững mô hình luân canh lúa – tôm nhiều địa phương trên địa bàn đã chủ động tìm kiếm đối tác, liên kết sản xuất. Từ đó, tạo ra các chuỗi liên kết bền vững giữa người sản xuất với các doanh nghiệp, hợp tác xã; cho đầu ra của sản phẩm khi thu hoạch được ổn định và giá trị được tăng cao.

Theo người dân, mô hình sản xuất lúa – tôm kết hợp mỗi năm đem lại cho người nông dân khoản thu nhập từ 100 – 130 triệu đồng/ha. Nhờ đó, đời sống kinh tế của người dân trong vùng thay đổi rõ rệt.

Nâng cao giá trị

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau, địa phương đang triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện hiệu quả Kế hoạch hành động quốc gia phát triển ngành tôm Việt Nam đến năm 2025 với định hướng “Xây dựng tỉnh Cà Mau trở thành trung tâm nuôi tôm sú sinh thái (tôm – rừng, tôm – lúa, tôm hữu cơ) của cả nước”. Bên cạnh đó, Cà Mau cũng đã thực hiện Kế hoạch Chương trình Quốc gia phát triển nuôi trồng thuỷ sản giai đoạn 2021 – 2030. 

Mục tiêu đặt ra là khai thác, sử dụng hiệu quả và bền vững tài nguyên mặt đất, mặt nước nuôi thủy sản trên cơ sở ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào toàn chuỗi để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và phát triển bền vững nghề nuôi trồng thuỷ sản theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, xây dựng các vùng nuôi quy mô lớn theo hướng liên kết; chủ động các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh phát triển nuôi trồng thủy sản sinh thái, hữu cơ (trong đó, mô hình tôm – lúa được đặt lên hàng đầu).  

Theo ngành chức năng tỉnh Cà Mau, để gia tăng giá trị cho con tôm, cây lúa từ mô hình trên, các địa phương cần đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Đồng thời, cần tập trung, đảm bảo hạ tầng cơ sở, giao thông, thủy lợi, điện. Cung cấp kiến thức, kỹ thuật canh tác cho người dân, hỗ trợ xây dựng chuỗi liên kết và tìm kiếm đối tác; tạo ra sản phẩm có giá trị cao, mang lại lợi nhuận tốt hơn cho người nông dân; cung cấp các sản phẩm an toàn, đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. Từ đó, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm lúa – tôm đạt tiêu chuẩn.

Bên cạnh đó, mời gọi doanh nghiệp tham gia, từng bước hình thành liên kết chuỗi, nhất là khâu cung ứng giống, vật tư, phân bón đầu vào và tiêu thụ sản phẩm. Tổ chức liên kết theo chuỗi giá trị sản phẩm con tôm và cây lúa gắn với xây dựng vùng sản xuất an toàn vệ sinh thực phẩm và an toàn dịch bệnh.

Thanh Hiếu