Cà Mau: Đẩy mạnh phát triển ngành cua

Thiên nhiên ưu ái cho tỉnh Cà Mau với hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt thông ra các cửa biển, nhiều vùng đất ven biển, đất nuôi trồng thủy sản, cùng với nguồn nước và điều kiện thời tiết thuận lợi nên có thể thả nuôi quanh năm. Cua đang được xem là một trong những ngành hàng chủ lực của địa phương, với chất lượng và thương hiệu đã được khẳng định từ nhiều năm nay.

Được mệnh danh là “cua ngon nhất Việt Nam”, cua Cà Mau có chất lượng thịt thơm, ngon, kích thước lớn, cua gạch có chiều dài thân 11,3 – 13,14 cm, chiều rộng thân 7,92 – 9,66 cm, bề dày thân 3,37 – 4,95 cm, trọng lượng từ 0,26 – 0,5 kg/con; cua thịt có chiều dài thân 9,84 – 13,66 cm, chiều rộng thân 6,68 – 9,96 cm, bề dày thân 3,2 – 4,7cm, trọng lượng từ 0,22 – 0,46 kg/con. 

Cà Mau đã là vùng đất nuôi cua trọng điểm của cả nước. Ảnh: Gia Bách

Trong những năm gần đây, diện tích, sản lượng cua nuôi trong tỉnh không ngừng tăng lên. Năm 2016, diện tích cua nuôi đạt 220.000 ha, sản lượng đạt 17.400 tân; đến năm 2024, diện tích đạt 252.000 ha (tăng trưởng bình quân đạt 0,72%), năng suất bình quân 100 kg/ha/năm, sản lượng đạt 25.200 tấn. Đây là kết quả từ việc người dân chuyển đổi mô hình sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn ngày càng diễn biến phức tạp. Trong đó phải kể đến nuôi tôm – cua vốn được xem là mô hình kinh tế hiệu quả cho người dân.

Lợi thế là rất lớn, tuy nhiên hiện nuôi trồng thủy sản nói chung và nghề nuôi cua nói riêng vẫn còn nhỏ lẻ, quy mô nông hộ. Ngành cua Cà Mau đang đứng trước những cơ hội và thách thức lớn.

Do đó, trong năm 2025, không chỉ mở rộng diện tích hay gia tăng sản lượng, tỉnh Cà Mau đang tập trung tổ chức lại toàn bộ chuỗi ngành hàng cua, từ nuôi trồng, sản xuất, tiêu thụ đến xây dựng thương hiệu.

Tỉnh đặt mục tiêu đưa tổng sản lượng cua thương phẩm đạt khoảng 41.834 tấn/năm. Trong đó, phần lớn diện tích vẫn là nuôi cua kết hợp trên nền tảng quảng canh truyền thống, với khoảng 418.340 ha, năng suất trung bình đạt 0,1 tấn/ha/năm.

Tận dụng lợi thế vùng rừng ven biển giàu phù sa, Cà Mau đặt mục tiêu phát triển khoảng 200 ha diện tích nuôi cua bán thâm canh, với năng suất bình quân đạt 0,5 tấn/ha/vụ, cho sản lượng khoảng 100 tấn. Bên cạnh đó, để từng bước hiện đại hoá nghề nuôi cua, địa phương triển khai thử nghiệm mô hình nuôi cua trong hộp với quy mô khoảng 3.000 hộp, kỳ vọng mang lại sản lượng khoảng 7 tấn/năm.

Đặc biệt, Cà Mau triển khai xây dựng các mô hình nuôi cua đạt chuẩn trên tổng diện tích 62 ha. Cụ thể gồm: mô hình nuôi cua kết hợp gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm (10 ha); mô hình xây dựng vùng nguyên liệu cua an toàn thực phẩm có liên kết tiêu thụ (40 ha); và mô hình “lớp học hiện trường” ứng dụng chế phẩm vi sinh trong nuôi cua kết hợp với tôm sú quảng canh cải tiến (12 ha).

Cùng với đó, tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn, chuyển giao cho khoảng 1.000 hộ dân nuôi cua theo quy trình bán thâm canh, nuôi cua kết hợp nuôi tôm quảng canh cải tiến cho ăn bổ sung và hỗ trợ tư vấn kỹ thuật cho khoảng 4.000 hộ nuôi trong toàn tỉnh. Tuyên truyền vận động, hướng dẫn cho 100% hợp tác xã nuôi cua thực hiện các điều kiện, quy trình nuôi theo các tiêu chuẩn được thị trường quan tâm.

Một trong những khâu yếu lâu nay của ngành nuôi cua Cà Mau là sự manh mún, nhỏ lẻ, thiếu liên kết trong sản xuất và tiêu thụ. Để khắc phục, tỉnh chủ trương tổ chức lại sản xuất theo hướng hợp tác, liên kết chuỗi, tạo đầu ra ổn định cho người nuôi. Dự kiến, trong năm 2025, tỉnh sẽ thành lập ít nhất 12 hợp tác xã mới chuyên nuôi cua, với mỗi hợp tác xã có diện tích nuôi từ 100 ha trở lên. Đây là bước đi quan trọng để tạo ra các vùng nguyên liệu tập trung, đủ lớn để tham gia vào chuỗi giá trị hàng hóa và đáp ứng yêu cầu về truy xuất nguồn gốc – yếu tố ngày càng khắt khe trên thị trường nội địa lẫn xuất khẩu.

Bên cạnh đó, Cà Mau cũng lên kế hoạch xây dựng 12 chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm cua và hợp tác với ít nhất 2 hệ thống siêu thị lớn. Đây là lần đầu tiên tỉnh đặt ra mục tiêu cụ thể trong việc đưa cua thương phẩm từ ao nuôi đến kệ bán lẻ bằng một chuỗi khép kín có tổ chức, thay vì phụ thuộc vào thương lái như lâu nay.

Lê Loan