Theo các Điều 11, 12, 13 và 15 Chương III Luật Thủy sản 2003, một số vấn đề về khai thác thủy sản được quy định như sau.
Về nguyên tắc: Khai thác thủy sản ở vùng biển, sông, hồ, đầm, phá và các vùng nước tự nhiên khác phải bảo đảm không làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản; phải tuân theo quy định về mùa vụ khai thác, thời hạn khai thác, vùng khai thác, chủng loại và kích cỡ thủy sản được khai thác, sản lượng cho phép khai thác hàng năm theo quy định. Đồng thời, sử dụng các loại ngư cụ, phương tiện khai thác thủy sản có kích cỡ phù hợp với các loài thủy sản được phép khai thác.
Khai thác cá gần bờ ở Hải Hậu, Nam Định – Ảnh: Huy Hùng
Đối với khai thác xa bờ: Các tổ chức, cá nhân đầu tư vào hoạt động khai thác thủy sản xa bờ được áp dụng theo Luật khuyến khích đầu tư trong nước và được hưởng các chính sách ưu đãi khác của Nhà nước. Đồng thời, phải có trang thiết bị bảo đảm thông tin liên lạc, phương tiện cứu sinh trên tàu cá; tuân theo các quy định của pháp luật về hàng hải. Bên cạnh đó, các chủ tàu có trách nhiệm mua bảo hiểm bắt buộc đối với thuyền viên làm việc trên tàu cá. Điều kiện, mức phí, số tiền bảo hiểm tối thiểu đối với thuyền viên theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm. Bên cạnh đó, Nhà nước cũng có chính sách khuyến khích đối với chủ tàu tự nguyện mua bảo hiểm thân tàu.
Đối với khai thác ven bờ: Tổ chức, cá nhân khai thác thủy sản ven bờ phải có phương tiện cứu sinh, theo dõi dự báo thời tiết; tuân theo các quy định của pháp luật về giao thông đường thủy nội địa và pháp luật về hàng hải. Mặt khác, tổ chức cá nhân khai thác thủy sản ven bờ khi chuyển đổi sang khai thác thủy sản xa bờ, nuôi trồng thủy sản được hướng dẫn, đào tạo, hỗ trợ vốn, giao đất, mặt nước biển để nuôi trồng thủy sản theo chính sách của Nhà nước.
Lưu ý: Tổ chức, cá nhân hoạt động khai thác thủy sản trên các vùng biển, sông, hồ, đầm, phá và các vùng nước tự nhiên khác phải tuân theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan; Chính phủ có trách nhiệm phân vùng biển, phân tuyến khai thác thủy sản; phân công, phân cấp quản lý cho các bộ, ngành hữu quan và địa phương để bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các lực lượng kiểm tra, kiểm soát hoạt động thủy sản trên các vùng biển, tuyến khai thác thủy sản…