Cần làm rõ thông tin cá rô phi gây hại cho sức khỏe

Mới đây, trên một số phương tiện truyền thông xuất hiện thông tin cho rằng, cá rô phi, đặc biệt là cá rô phi nuôi công nghiệp là loại thực phẩm tiềm ẩn nhiều rủi ro, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người. Thông tin này ngay lập tức khiến dư luận hoang mang, bởi cá rô phi là loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, giá rẻ, được người dân ưa chuộng.

Trao đổi với Tạp chí Thủy sản Việt Nam, TS. Lê Thanh Lựu – Giám đốc Trung tâm Hợp tác Quốc tế Nuôi trồng và Khai thác Thủy sản bền vững (ICAFIS), nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản đã tỏ ra rất bức xúc sau khi tiếp cận nguồn tin liên quan đến con cá rô phi mà theo ông, đó là thông tin phiến diện, thiếu căn cứ khoa học.

TS. Lê Thanh Lựu – Giám đốc Trung tâm Hợp tác Quốc tế Nuôi trồng và Khai thác Thủy sản bền vững (ICAFIS)

Cá rô phi là đối tượng nuôi chiến lược bên cạnh tôm và cá tra, nhờ nhu cầu toàn cầu về protein giá rẻ, lành mạnh. Loài cá này đã trở thành sinh kế của nhiều hộ gia đình, góp phần nâng cao thu nhập và phát triển kinh tế bền vững. Việc quy chụp cá rô phi nói chung và cá rô phi công nghiệp nói riêng là thực phẩm tiềm ẩn nhiều rủi ro sẽ tác động xấu đến dư luận, làm lệch lạc suy nghĩ của người tiêu dùng, ảnh hưởng tiêu cực đến ngành thủy sản.

“Không chỉ riêng cá tra hay cá rô phi, bất kể loài cá nào nuôi trong môi trường nước không đạt chuẩn, thức ăn kém chất lượng, môi trường ô nhiễm đều sẽ bị ảnh hưởng tới chất lượng thịt, các vật nuôi trên cạn như trâu bò, lợn, gà… cũng vậy. Trong khi đó, cá rô phi tại trang trại nuôi đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, đáp ứng tiêu chuẩn liên quan đến chất lượng nước, nguồn thức ăn, đảm bảo việc truy xuất nguồn gốc.

Mặt khác, cá rô phi là sản phẩm rất được ưa chuộng tại thị trường Mỹ – một thị trường có tính cạnh tranh cao, có những tiêu chuẩn rất khắt khe với các sản phẩm nhập khẩu, đặc biệt là thực phẩm. Do đó, nếu cá rô phi nuôi công nghiệp là thực phẩm tiềm ẩn nhiều rủi ro như một số phương tiện truyền thông đăng tải thì liệu rằng cá rô phi Việt Nam có thể mang về 19 triệu USD (2023) mỗi năm từ thị trường này hay không?”, ông Lựu phân tích.

Theo Giám đốc ICAFIS, trước khi đăng tải thông tin, nhất là những thông tin có thể tác động mạnh mẽ tới dư luận, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của đất nước, các cơ quan truyền thông, báo chí cần phải hết sức cẩn trọng trong việc chắt lọc thông tin, đảm bảo tính xác thực và tính khoa học.

TS. Phạm Anh Tuấn, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, Ủy viên Ban chấp hành Hội Thủy sản Việt Nam

Đồng quan điểm, TS. Phạm Anh Tuấn, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, Ủy viên Ban chấp hành Hội Thủy sản Việt Nam cho rằng, việc đưa thông tin thiếu khách quan liên quan đến con cá rô phi nuôi, cá rô phi công nghiệp sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của người tiêu dùng, gây hoang mang dư luận.

“Trước những thông tin thiếu khách quan được đăng tải trên một số phương tiện truyền thông về con cá rô phi, chỉ một phần nhỏ người đọc có hiểu biết sâu sắc về thủy sản mới có thể nhận biết được vấn đề rủi ro nằm ở đâu, trong khi đa phần mọi người sẽ nhìn vào tiêu đề bài viết và những thông tin nêu ra trong bài, để rồi nảy sinh tâm lý hoang mang, lo sợ…”, ông Tuấn trăn trở.

Ông Tuấn nhấn mạnh, Hội Thủy sản Việt Nam sẽ có những hành động cần thiết để bảo vệ uy tín, quyền lợi của doanh nghiệp sản xuất và người nuôi, đồng thời giúp người dân hiểu đúng hiểu đủ về con cá rô phi.

Hiện nay, cá rô phi là đối tượng nuôi đầy tiềm năng, bên cạnh các loài chủ lực như tôm và cá tra. Với nhu cầu ngày càng tăng về nguồn protein giá cả phải chăng và chế độ ăn uống lành mạnh, cá rô phi đã trở thành lựa chọn ưu tiên của người tiêu dùng toàn cầu.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), thị trường cá rô phi toàn cầu đạt giá trị 10,6 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến tăng lên 14,5 tỷ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng hàng năm (CAGR) 3,52%. Sản lượng cá rô phi toàn cầu đạt 7 triệu tấn trong năm 2024, dự kiến tăng lên 7,3 triệu tấn vào năm 2025. 

Nhu cầu tiêu thụ cá rô phi toàn cầu tăng 13%/năm, với tiềm năng đạt 20 tỷ USD vào năm 2030. Riêng tại Mỹ, nhu cầu nhập khẩu cá rô phi hàng năm lên tới 200.000 tấn, tạo cơ hội lớn cho các quốc gia xuất khẩu như Việt Nam.

Cảnh Nghi