Cảng cá xuống cấp: Lực cản tiến lên nghề cá hiện đại

Xuống cấp nghiêm trọng

Là một trong những tỉnh trọng điểm có nghề khai thác thủy sản phát triển mạnh tại khu vực miền Trung, Ninh Thuận hiện có 2 cảng cá loại II là Ninh Chữ, Cà Ná và 2 cảng cá loại III là Đông Hải và Mỹ Tân. Tuy nhiên, do hạ tầng các cảng cá được đưa vào sử dụng đã lâu, đến nay một số hạng mục công trình đã xuống cấp trầm trọng. Luồng và vũng đậu tàu của các cảng cá bị cạn, hẹp, do hàng năm bị bão lũ tác động. Hệ thống mương thu gom nước thải, đường nội bộ, mặt bằng cầu cảng bị hư hỏng, bong tróc.

Ông Đặng Kim Cương, Giám đốc Sở NN&PTNT Ninh Thuận cho biết, Cảng cá Đông Hải là cảng cá trung tâm phân phối hàng hóa hải sản đi các địa phương lân cận, nhưng thực trạng hiện nay diện tích đất chỉ có 1,8 ha, không đảm bảo theo tiêu chí cảng cá loại II là phải có diện tích đất từ 2,5 ha trở lên. Thêm vào đó, khu tiếp nhận bốc dỡ hàng hóa hải sản chưa có mái che ảnh hưởng đến chất lượng bảo quản sản phẩm sau khai thác. “Do tình trạng xuống cấp mà các cảng cá ở Ninh Thuận phần nào đã ảnh hưởng đến các tàu cá trong và ngoài tỉnh ra vào cảng mua bán sản phẩm trong tỉnh. Mặt khác, cơ sở hạ tầng cảng cá xuống cấp cũng ảnh hưởng đến công tác vệ sinh môi trường, vệ sinh ATTP chưa đáp ứng kịp thời việc truy xuất nguồn gốc thủy sản sau khai thác”, ông Cương cho hay.

Các cảng cá, luồng lạch ở tỉnh Phú Yên cũng trong tình trạng chung là bị bồi lấp, cạn hẹp gây khó khăn cho tàu thuyền ra vào nhưng chưa được thực hiện nạo vét. Theo ông Nguyễn Tri Phương, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, Cảng cá Đông Tác quy hoạch loại I nhưng đầu tư chưa đáp ứng tiêu chí nên công bố loại II. Hạ tầng cảng cá này cơ bản đáp ứng cho đội tàu có chiều dài lớn nhất từ 12 m trở lên.

Vùng nước trong Cảng cá Quy Nhơn (Bình Định) chật hẹp khiến tàu cá neo đậu trong mùa mưa bão va đập gây hư hỏng. Ảnh: VĐT

Còn tại tỉnh Bình Thuận, Cảng cá Phan Thiết là cảng cá loại I, được đưa vào sử dụng vào năm 2000, có 3 khu gồm: Bến Cồn Chà, bến 40CV và bến 400CV. Sau nhiều lần nâng cấp, đối với bến 40CV hiện nay hạ tầng cơ sở còn lạc hậu, luồng lạch bồi lấp, nên gây khó khăn, nguy hiểm cho các tàu cá ra vào khu vực này. Đại diện Ban Quản lý Cảng cá thông tin, cầu cảng này được đầu tư xây dựng gần 20 năm với chiều dài 360 m. Cách đây 7 năm về trước cầu cảng đáp ứng công suất tàu thuyền ra vào cập cảng nhưng những năm sau đó, luồng lạch khu khu vực này bị bồi lấp nên không còn phát huy hiệu quả. Theo ghi nhận, tại khu cầu cảng này hiện khoảng 120 m bị bồi lấp nên không có tàu cá nào cập được. Từ đó, các tàu phải cập dồn ở bến Cồn Chà gây quá tải, khó khăn trong việc sắp xếp tàu vào bốc dỡ sản phẩm, nhất là vào cao điểm mùa vụ cá Nam cũng như mùa mưa bão.

Cảng cá Tam Kỳ (thuộc P. An Phú, TP Tam Kỳ, Quảng Nam) là một trong những cảng cá được quy hoạch đến năm 2020 là cảng cá loại II; tuy nhiên, đến thời điểm này, hiện trạng của cảng vẫn không có nhiều thay đổi. Trong khi, những công trình phục vụ cho hậu cần nghề cá như nhà kho, bến bãi sau hơn 10 năm sử dụng đã bắt đầu có dấu hiệu xuống cấp, nhếch nhác. Mặc dù, được quy hoạch là cảng nhưng thực chất hiện nay địa điểm này vẫn được người dân gọi với cái tên là bến cá. Bởi, từ trước cho đến nay, Cảng cá Tam Kỳ vẫn chỉ là nơi các loại xe tải chở tôm, cá được ngư dân khai thác ở các địa phương trong và ngoài tỉnh vận chuyển lên sau đó phân phối cho các chợ.

Cấp bách nâng cấp theo kịp nhu cầu

Sau nhiều năm sử dụng các cảng cá tại tỉnh Quảng Ngãi đã có dấu hiệu xuống cấp, việc cần nâng cấp, sữa chữa đáp ứng được các yêu cầu, tiêu chí theo quy định là rất lớn. Trước những khó khăn này, mới đây, Sở N&PTNT Quảng Ngãi đã kiến nghị Bộ NN&PTNT quan tâm hỗ trợ kinh phí đầu tư xây dựng, hoàn thiện cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá trên địa bàn. Trong đó, đầu tư mới dự án khu neo đậu tránh trú bão kết hợp cảng cá Sa Cần với kinh phí dự kiến 400 tỷ đồng; đầu tư dự án nâng cấp, mở rộng cảng cá kết hợp khu neo đậu tránh trú bão Sa Huỳnh với kinh phí dự kiến 300 tỷ đồng.

Hạ tầng các cảng cá ở Quảng Ngãi hiện nay cũng chưa đáp ứng được các tiêu chí. Ảnh: L.K.

Tại tỉnh Bình Định, 3 cảng cá (Quy Nhơn, Đê Gi, Tam Quan) đã được công nhận là cảng cá loại II, được UBND tỉnh và Bộ NN&PTNT công bố là cảng cá chỉ định có đủ hệ thống xác nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác. Sau nhiều lần nâng cấp, hiện 3 cảng cá nói trên đã thoát cảnh nhếch nhác, nhưng vẫn chưa thể đáp ứng được yêu cầu. Cảng cá Quy Nhơn, số lượt tàu cá về qua cảng trung bình 10.000 lượt/năm, năng lực bốc dỡ hàng hóa 40.000 tấn/năm, tổng sản lượng thủy sản lên cảng ước đạt 37.000 tấn/năm. Cảng cá Đề Gi, số lượt tàu cá về qua cảng trung bình 7.300 lượt/năm, năng lực bốc dỡ hàng hóa 20.000 tấn/năm, tổng sản lượng thủy sản lên cảng ước đạt 15.000 tấn/năm. Còn Cảng cá Tam Quan, số lượt tàu cá về qua cảng 20.000 lượt/năm, năng lực bốc dỡ hàng hóa 40.000 tấn/năm, tổng sản lượng thủy sản lên cảng ước 20.000 tấn/năm.

Ông Trần Văn Phúc, Giám đốc Sở NN&PTNT Bình Định chia sẻ, riêng tỉnh Bình Định hiện có gần 6.000 tàu cá, đó là chưa nói đến khoảng 200 – 300 tàu cá các tỉnh khác về neo đậu trong những mùa mưa bão, thế nhưng năng lực tại các khu neo nậu chỉ có thể tiếp nhận khoảng 5.300 tàu. Hiện tại cảng cá Tam Quan đã được đầu tư xây dựng đáp ứng đủ điều kiện xác nhận nguồn gốc thủy sản. Tuy nhiên, về các dịch vụ cung ứng hậu cần nghề cá còn thiếu hụt trầm trọng, phải phụ thuộc vào các bến cá tư nhân.

Đình Thung