(TSVN) – Tỉnh Gia Lai hiện có 5.743 tàu cá với hơn 40.000 lao động tham gia hoạt động khai thác thủy sản. Sản lượng khai thác hàng năm đạt trên 280.000 tấn, trong đó sản lượng cá ngừ các loại ước đạt 55.000 tấn/năm.
Hoạt động khai thác cá ngừ tập trung chủ yếu vào ba nghề chính gồm: nghề câu cá ngừ: 1.253 tàu, khoảng 6.265 lao động, khai thác chủ yếu cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to. Nghề vây cá ngừ: 645 tàu, khoảng 7.740 lao động, khai thác chủ yếu là cá ngừ vằn. Nghề rê cá ngừ: 10 tàu, khoảng 80 lao động, khai thác chủ yếu cá ngừ vằn và một số loài cá ngừ khác. Riêng nhóm cá ngừ đại dương (vây vàng, mắt to) ước đạt khoảng 14.000 tấn/năm, còn lại phần lớn là cá ngừ vằn và một số loài khác.
Tuy nhiên, theo Phụ lục V của Nghị định 37/2024/NĐ-CP quy định về kích thước tối thiểu được phép khai thác, một lượng lớn sản phẩm cá ngừ thực tế của tỉnh Gia Lai không đạt chiều dài theo quy định. Cụ thể cá ngừ vây vàng, mắt to có chiều dài từ 1130 mm trở lên chiếm khoảng 70%, còn lại dưới 1130 mm chiếm khoảng 30%; cá ngừ vằn có khoảng 15% có chiều dài từ 500mm trở lên, còn lại khoảng 85% có chiều dài dưới 500 mm. Điều này khiến các cảng cá không thể xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác; doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu phải tạm dừng thu mua. Hệ quả là giá giảm mạnh, nhiều tàu phải nằm bờ, ảnh hưởng đến thu nhập và đời sống của hàng nghìn ngư dân. Bên cạnh đó, toàn tỉnh có 07 doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cá ngừ (đều là thành viên VASEP) cũng bị tác động khi nguồn nguyên liệu không đạt kích thước nên không được xác nhận tại cảng.
Trước những khó khăn phát sinh và phản ánh từ các địa phương ven biển, ngày 29/11/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định 309/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08 tháng 3 năm 2019 của Chính phủ về việc quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị định số 37/2024/NĐ-CP ngày 04 tháng 4 năm 2024 của Chính phủ. Theo đó, Chính phủ quyết định tạm ngưng hiệu lực quy định về kích thước tối thiểu được phép khai thác đối với 10 loài thủy sản sống trong vùng nước tự nhiên, gồm: cá ngừ ồ, cá ngừ vây vàng, cá ngừ mắt to, cá ngừ vằn, cá ngừ chù, cá ngừ chấm, cá hố, cá trích xương, tôm sắt cứng và mực ống.
Việc tạm ngưng được áp dụng cho đến khi sửa đổi các quy định đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật, chủ trương của Đảng, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ./.
Ái Trinh