Chính sách mới và kỳ vọng của ngư dân

Thực tế nhiều bất cập

Hiện nay tại tỉnh Trà Vinh, việc tàu cá công suất nhỏ, hoạt động ven bờ vẫn rất đông (gần 86%, tương đương 1.102 chiếc) đã gây quá tải khai thác vùng biển ven bờ, cường lực khai thác tăng nhanh nhưng ngư trường khai thác không được mở rộng, dẫn đến hiệu quả hoạt động không cao, năng suất giảm… Đội tàu cá khai thác xa bờ đã phát triển tương đối về số lượng nhưng chưa đủ khả năng vươn xa hiệu quả. Chất lượng vỏ tàu thấp, tàu được đóng mới đã lâu, khả năng chịu sóng gió thấp.

Ông Nguyễn Văn Sang, Phó Chi cục trưởng Chi cục Khai thác và Bảo vệ Nguồn lợi Thủy sản Trà Vinh cho biết, không chỉ có sự lạc hậu của thân tàu, hầu hết các loại tàu cá của tỉnh đều lắp đặt loại máy đã qua sử dụng; chỉ trang bị số ít trang thiết bị hàng hải, như: máy thông tin liên lạc, máy định vị GPS đã dùng nhiều năm…

Đội tàu khai thác ven bờ của Trà Vinh chiếm gần 86% tổng số tàu của tỉnh

Chính những điều này đã khiến phần lớn tàu đánh bắt xa bờ của Trà Vinh chỉ khai thác chủ yếu ở ngư trường Tây Nam bộ, trong vùng biển có độ sâu 50m trở vào. Các tàu công suất nhỏ hoạt động theo phương thức độc lập, sáng đi chiều về hoặc theo chuyến biển, nhưng dài nhất cũng chỉ 3 – 7 ngày và thời gian hoạt động trên biển chỉ 5 – 10 giờ/ngày. Theo ông Sang, hiện có nhiều ngư dân mong muốn vay vốn để cải hoán tàu; tuy nhiên, hầu như đều bị ngân hàng từ chối.

Hy vọng từ chính sách mới

Vừa qua, tại kỳ họp thứ 10 Hội đồng Nhân dân tỉnh (khóa VIII) đã thống nhất phê duyệt và triển khai “Đề án hỗ trợ đầu tư đóng mới, cải hoán tàu khai thác xa bờ 2014 – 2016”; đây là kỳ vọng mà ngư dân huyện Trà Cú trông chờ nhiều năm qua, nhằm tháo gỡ khó khăn hiện nay. Theo đó, phấn đấu đến năm 2015 có 400 tàu cá công suất 90 CV trở lên và năm 2020 là 700 tàu.

Thông qua chính sách hỗ trợ sẽ góp phần chuyển dịch cơ cấu các đội tàu theo hướng khai thác xa bờ, từng bước giảm dần và đi đến ổn định số tàu khai thác ven bờ. Các nghề khai thác xa bờ được hỗ trợ gồm: nghề lưới vây, lưới rê, câu; tàu dịch vụ hậu cần nghề cá… Chủ tàu cá tham gia đề án được tạo điều kiện vay vốn ngân hàng để đầu tư đóng mới, mua mới hoặc cải hoán tàu đánh bắt xa bờ trong 3 năm (2014 – 2016) với chính sách ưu đãi đối với đóng mới tàu cásử dụng máy thủy mới 100%, mức hỗ trợ 210 triệu đồng/tàu; sử dụng máy thủy đã qua sử dụng, mức hỗ trợ 140 triệu đồng/tàu. Cải hoán thay máy tàu cá sử dụng máy thủy mới 100%, công suất máy 250CV trở lên, hỗ trợ 105 triệu đồng/tàu; công suất máy 90CV đến dưới 250CV, hỗ trợ 75 triệu đồng/tàu. Trường hợp sử dụng máy thủy đã qua sử dụng có công suất máy 250CV trở lên, hỗ trợ 70 triệu đồng/tàu; công suất máy 90CV đến dưới 250CV, hỗ trợ 50 triệu đồng/tàu.

Tuy nhiên, để triển khai đề án phát huy hiệu quả, vẫn còn không ít vấn đề, đặc biệt là nguồn vốn. Theo ông Lâm Tấn Thanh, Phó Chủ tịch UBND huyện Trà Cú, nghề khai thác xa bờ tuy độ rủi ro cao nhưng nếu ngư dân có tham gia bảo hiểm tàu thì việc đầu tư là không đáng lo. Vấn đề mức cho vay của ngân hàng so với tài sản thế chấp của ngư dân là bao nhiêu để họ có đủ điều kiện đầu tư phương tiện, trang thiết bị, ngư cụ để đánh bắt xa bờ.

Bà Nguyễn Thị Dung, Giám đốc Sở Tài chính, băn khoănliệu các ngân hàng có đồng ý cho ngư dân vay theo hình thức thế chấp tài sản thông thường không? Bởi hiện nay, đa số ngân hàng đều rất thận trọng trong cho vay, nhất là cho vay đầu tư đóng mới, cải hoán tàu đánh bắt xa bờ. Hơn nữa, thời gian trả nợ 3 năm theo Đề án liệu có quá ngắn và trở thành gánh nặng cho ngư dân?”.