Chứng nhận thức ăn ASC và đậu tương Hoa Kỳ

Tham dự cuộc họp có khoảng 70 khách mời, gồm đại diện 20 nhà máy sản xuất thức ăn thủy sản và các bên liên quan. Sau mấy bài trình bày ngắn gọn, cuộc họp diễn ra dưới hình thức đối thoại trực tiếp giữa chuyên gia với đại diện các nhà máy.

Chuyên gia đối thoại gồm các ông Lukas Manomaitis (đại diện USSEC), Bùi Ngọc Thanh (USSEC Vietnam), Đinh Xuân Lập (Phó giám đốc ICAFIS), Lê Xuân Quỳnh (Peterson Solutions), Nguyen Hữu Tường (Bureau Veritas Việt Nam), các bà Trần Ngọc Thiên Kim (Công ty Grobest Việt Nam), Lưu Thị Kiều Oanh (Control Union).

Các chuyên gia đối thoại: Đứng là ông Lukas Manomaitis (đại diện USSEC) và ngồi từ trái sang là các ông Bùi Ngọc Thanh, Đinh Xuân Lập, Lê Xuân Quỳnh, bà Lưu Thị Kiều Oanh, ông Nguyen Hữu Tường và bà Trần Ngọc Thiên Kim 

Cuộc đối thoại cho biết, ngành nuôi trồng thủy sản nước ta đang thực hiện 13 bộ tiêu chuẩn để đáp ứng yêu cầu của các thị trường, trong đó tiêu chuẩn ASC quan trọng nhất vì được công nhận rộng rãi. Tiêu chuẩn ASC áp dụng ở nước ta từ năm 2010, đảm bảo cho sản phẩm chế biến mở rộng xuất khẩu đến các thị trường hiện đại, đặc biệt với tôm và cá tra. Tuy nhiên, trước đây tiêu chuẩn ASC chỉ tập trung ở khâu nuôi trồng nhưng từ tháng 11/2025 đã yêu cầu thức ăn thủy sản cũng phải đạt tiêu chuẩn ASC. Điểm chính ở quy định mới này, trong xu hướng chế biến thức ăn thủy sản thay bột cá bằng đậu tương thì yêu cầu nguyên liệu đậu tương khi trồng phải có trách nhiệm bảo tồn đất, không gây rủi ro phá rừng. Phải có báo cáo và chứng nhận nguồn gốc tin cậy. Nước ta đã có khoảng 300 trang trại nuôi tôm và cá tra (chủ yếu tôm) được công nhận ASC, nay phải nuôi bằng thức ăn ASC thì mới tiếp tục được công nhận và thời gian chuyển tiếp là 1 năm (những cơ sở nuôi trồng muốn được công nhận tiêu chuẩn ASC lần đầu thì phải đảm bảo thức ăn ASC). Vấn đề là thức ăn ASC ở đâu? Cả nước đã có 8 nhà máy sản xuất thức ăn đạt tiêu chuẩn ASC nhưng sản lượng phải nâng lên nhiều mới đáp ứng nhu cầu. Nhà máy muốn chuyển đổi lại cần thời gian, đầu tư.

Chuyên gia và đại diện các nhà máy cùng khách mời chụp ảnh lưu niệm

Trong lúc, số liệu thống kê từ Hải quan, 3 quý đầu năm 2025, nước ta nhập hơn 1,9 triệu tấn đậu tương, trị giá hơn 904 triệu USD. Trong đó, Brazil lớn nhất với hơn 1,1 triệu tấn, thứ hai là Hoa Kỳ gần 670.000 tấn. Đậu tương Hoa Kỳ có thuận lợi là tuân thủ quy định bảo tồn đất và không gây rủi ro phá rừng. Tuy nhiên, việc chuyển đổi nguyên liệu chế biến với các nhà máy có nhiều khó khăn.

Nhiều câu hỏi được đại diện các nhà máy đặt ra và các chuyên gia thẳng thắn trả lời.

Ông Đinh Xuân Lập nêu vấn đề: Tiêu chuẩn ASC đổi mới nhằm đáp ứng yêu cầu của thị trường toàn cầu, đi từ ăn no, ngon đến an toàn và bây giờ phải có trách nhiệm là đảm bảo phát triển bền vững. Để thực hiện, các nhà máy chế biến Việt Nam có nhiều khó khăn nên cũng đề nghị USSEC hợp tác hỗ trợ việc chứng minh nguồn gốc đậu tương. ông Lukas Manomaitis nói, đây là ý kiến đáng quan tâm, hai bên thắt chặt hợp tác để phát triển.

Nhớ lại ngày 13/10/2025, Hội Thủy sản Việt Nam đã ký ghi nhớ hợp tác 3 năm với USSEC nhằm thúc đẩy nuôi trồng thủy sản bền vững, hỗ trợ chứng nhận quốc tế và khuyến khích sử dụng nguyên liệu đậu tương Hoa Kỳ trong sản xuất thức ăn thủy sản. Trước đó, đầu tháng 6/2025, trong chuyến tháp tùng quan chức làm việc tại Hoa Kỳ, các doanh nghiệp Việt Nam đã ký kết 20 biên bản ghi nhớ, tổng trị giá 3 tỷ USD để nhập khẩu các mặt hàng nông sản từ Hoa Kỳ, trong đó có đậu nành.

Tại cuộc đối thoại. ông Lê Xuân Quỳnh cho biết, các nhà máy thực hiện thủ tục chứng nhận nguồn gốc nguyên liệu theo tiêu chuẩn ASC bước đầu có nhiều khó khăn, tuy nhiên, từng tư vấn tiêu chuẩn chất lượng ở nhiều nước thì ông cũng thấy, doanh nghiệp nước ta linh hoạt nên thường giỏi vấn đề này. Hiện các nhà máy chế biến thức ăn thủy sản ở nước ta đã có sự quan tâm đúng mức, chắc chắn sẽ tiếp tục thành công.

Sáu Nghệ