(TSVN) – Ngày 21/7/2021, Văn phòng Chính phủ có Thông báo số 198/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành tại cuộc họp lần thứ năm Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Thông báo nêu rõ, thời gian qua, công tác chống khai thác IUU theo khuyến nghị của EC, gỡ “thẻ vàng” đạt được 5 kết quả quan trọng. Một, hệ thống pháp luật về thủy sản từng bước hoàn thiện. Hai, tình hình thực thi pháp luật, ý thức của ngư dân chuyển biến tích cực, tàu cá vi phạm vùng biển các nước đã giảm so các năm trước. Ba, hệ thống giám sát tàu cá, cơ sở dữ liệu và thiết bị giám sát tàu cá (VMS) được đầu tư, lắp đặt, kết nối từ Trung ương tới địa phương. Bốn, việc quản lý, truy xuất nguồn gốc thủy sản đã được thực hiện. Năm, hệ thống cơ sở hạ tầng cảng cá được quan tâm nâng cấp.
Tuy nhiên, vẫn còn 5 tồn tại, hạn chế. Một, tình trạng tàu cá, ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài vẫn xảy ra, một số vụ việc có tính chất phức tạp, ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao. Hai, công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác chưa đảm bảo theo quy định. Ba, hầu hết cơ sở hạ tầng nghề cá còn lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu về chống khai thác IUU trong kiểm soát tàu cá ra vào cảng, sản lượng thủy sản qua cảng. Bốn, việc lắp đặt thiết bị VMS chưa đúng tiến độ, hệ thống giám sát tàu cá, thiết bị VMS còn chưa ổn định, thông suốt, còn hiện tượng cố ý tắt thiết bị. Năm, việc điều tra, xử lý đối với tàu cá vi phạm khai thác IUU, tổ chức, cá nhân môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài chưa kịp thời, chưa đảm bảo tính răn đe, nghiêm minh của pháp luật.
Một là, xây dựng Đề án chống khai thác IUU. Để hoàn thành mục tiêu đến năm 2022 Việt Nam gỡ “thẻ vàng” của EC, Phó Thủ tướng yêu cầu người đứng đầu của các ban, bộ, ngành liên quan và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển thực hiện nghiêm túc các khuyến nghị của EC. Bộ NN&PTNT chủ động rà soát, kịp thời bổ sung, hoàn thiện hệ thống các văn bản quy định pháp luật về thủy sản, về chống khai thác IUU; khẩn trương xây dựng Đề án phòng, chống khai thác IUU, gỡ “thẻ vàng”.
Hai là, nâng cấp hệ thống thông tin quản lý nghề cá trên biển. Phó Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT phối hợp với các bộ, ngành liên quan và địa phương đầu tư nguồn lực nâng cấp cơ sở hạ tầng nghề cá, hệ thống thông tin quản lý nghề cá trên biển đồng bộ, hiện đại. Bộ Công an chỉ đạo các lực lượng điều tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài; ngăn chặn và tiến tới chấm dứt tình trạng này trong thời gian tới; nắm bắt phản ứng, động thái và dư luận các nước trước tình hình tàu cá và ngư dân Việt Nam khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài để kịp thời báo cáo, đề xuất giải pháp với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU.
Ba là, kiên quyết không cho tàu cá xuất bến nếu không đảm bảo hoạt động khai thác. Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan có giải pháp hiệu quả nhằm ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá đi khai thác trái phép hải sản ở vùng biển nước ngoài, xử lý nghiêm các vụ việc vi phạm; kiểm soát chặt chẽ tàu cá xuất bến, nhập bến; kiên quyết không cho tàu cá xuất bến nếu không đảm bảo các yêu cầu về hoạt động khai thác thủy sản theo quy định. Bộ Ngoại giao thông qua các kênh ngoại giao truyền tải thông điệp thể hiện quyết tâm chính trị của Chính phủ Việt Nam trong nỗ lực ngăn chặn tàu cá ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác IUU; tăng cường nắm tình hình, phối hợp giải quyết vụ việc liên quan đến tàu cá, ngư dân Việt Nam bị bắt giữ tại các nước, kịp thời phản đối các vụ việc ngư dân Việt Nam bị nước ngoài đối xử thô bạo trên các vùng biển, nhất là tại các vùng biển chồng lấn, đang đàm phán phân định; phối hợp với cơ quan chức năng trong nước củng cố hồ sơ, bằng chứng để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương và các cơ quan liên quan chủ động xây dựng và triển khai chiến lược, kế hoạch thông tin, tuyên truyền trong và ngoài nước về những nỗ lực và kết quả triển khai chống khai thác IUU của Việt Nam.
Phó Thủ tướng yêu cầu, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển tăng cường công tác quản lý và thực thi nghiêm pháp luật về chống khai thác IUU, kiên quyết xử lý các tổ chức cá nhân vi phạm. Đầu tư, nâng cấp hoàn thiện hệ thống cảng cá thuộc thẩm quyền quản lý, khẩn trương hoàn thành việc lắp đặt thiết bị VMS, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, chứng nhận nguồn gốc thủy sản theo đúng quy định của pháp luật. Quan tâm đầu tư, kiện toàn và nâng cao năng lực cho bộ máy quản lý thủy sản tại địa phương.
Hội Nghề cá Việt Nam, VASEP, các hiệp hội ngành nghề thủy sản, các doanh nghiệp thủy sản tiếp tục chung tay, tích cực tuân thủ nghiêm các quy định về chống khai thác IUU. Kiên quyết từ chối không thu mua, chế biến, xuất khẩu các sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác IUU.
Sáu Nghệ