Chuyển sinh kế từ rong nho

Bám rễ ở vùng biển mới

Khu vực trồng rong nho Nhật Bản của gia đình ông Nguyễn Đức Siêng (thôn Bình Trung, xã Tam Hải, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) rộng khoảng 500 m², cũng giống như các ao hồ nuôi tôm sú, nghêu… có thêm vài tấm lưới nhựa giăng ngang che râm bóng nước. Đầu năm 2014, gia đình ông Siêng được Phòng NN&PTNT huyện Núi Thành chọn làm mô hình thử nghiệm, hỗ trợ giống và kỹ thuật để đưa cây rong nho Nhật Bản về trồng tại địa phương.

Qua 2 tháng triển khai, cây rong nho thích nghi cao với môi trường mới, phát triển khá ổn định. Mỗi tháng, gia đình ông Siêng thu hoạch trên 600 kg rong nho tươi, với giá bán tại chỗ 30.000 đồng/kg, cho lãi 18 – 20 triệu đồng. Ông Siêng cho biết: Cây rong nho không đòi hỏi kỹ thuật cao, dễ chăm sóc, phát triển nhanh, thời gian thu hoạch ngắn, từ hơn 1 tháng đến 2 tháng sau khi trồng.

Trồng rong nho giúp giải quyết việc làm cho người dân địa phương – Ảnh: CTV

Trước khi bám rễ trên vùng biển mới Núi Thành, cây rong nho đã được trồng thành công ở Ninh Thuận, Khánh Hòa và được Viện Hải dương học Nha Trang, Công ty TNHH Trí Tín (tỉnh Khánh Hòa) nhân giống, trồng trên quy mô lớn. Cách đây 8 năm, cây rong nho đã được anh Đặng Ngọc Thoại (phường Ninh Hải, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa) trồng thành công trên 4 ha ao nuôi tôm. Sản phẩm rong nho của anh Thoại đã xuất khẩu và được thị trường Nhật Bản, Đài Loan… rất ưa chuộng.

Tại TP Phan Rang – Tháp Chàm (tỉnh Ninh Thuận), gia đình ông Trần Hùng trồng rong nho theo hướng sản xuất hàng hóa, trên diện tích 5 ha, cùng cơ sở chế biến rong tươi với 5 lao động. Bình quân mỗi ngày gia đình ông Hùng thu 60 kg rong nho, bán với giá 100.000 – 130.000 đồng/kg, lãi 2 – 2,5 triệu đồng. Như vậy mỗi năm cơ sở của ông thu lãi 700 – 800 triệu đồng.

Cây chuyển đổi sinh kế

Sản phẩm rong nho còn mới lạ với người tiêu dùng ở tỉnh Quảng Nam; nhưng ở các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận… đã được săn đón nhiều, loại tốt (màu tươi xanh, trái to, đều, bóng mượt…) có giá 100.000 – 130.000 đồng/kg.

Cây rong nho có hàm lượng Vitamin A, C; các nguyên tố vi lượng và axit béo…, là loại thực phẩm được ưa chuộng tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan. Rong nho tươi có thể dùng ngay như một loại rau, rửa sạch, để ráo nước và trải lên trên lớp đá lạnh thì ăn rất ngon. Cùng đó, nguyên liệu này còn có thể chế biến thành các món nộm, súp, như một loại rau xanh thay thế. Rong nho muối nước hay muối khô bảo quản được 2 – 3 tháng.

Theo quy trình “chuẩn” trong việc di thực rong nho Nhật Bản về Việt Nam để trồng thì yêu cầu địa điểm nuôi ở vùng biển (ao, hồ) sạch, nguồn nước không bị nhiễm bẩn. Dùng các khay bằng nhựa hay đóng bằng gỗ tạp (tre, lồ ô…) có kích thước dài, rộng và cao khoảng 50x30x5 cm. Sau đó, cho chất dinh dưỡng (đất bùn đáy biển) vào và cấy nhẹ cây rong nho trải đều lên mặt đất bùn, rồi đem các khay đặt trên các giá kê cách mặt đáy khoảng 0,5 m. Nước lấy vào ao nuôi có độ sâu 1 – 1,2 m, dùng guồng đập để tạo cho nước không bị tù đọng, đồng thời cung cấp thêm ôxy cho nước để rong nho phát triển tốt. Bên trên mặt nước che bằng lưới để chủ động điều tiết lượng ánh sáng và nhiệt độ nước trong ao nuôi cho phù hợp yêu cầu sống và phát triển của rong nho.

Các hộ dân ở đây cho biết: Chi phí đầu tư trồng rong nho tập trung chủ yếu ở cây giống (1 tấn giống/sào khoảng 15 triệu đồng). Rong sinh trưởng nhanh, sau 15 ngày đã có thể khai thác một lứa, nhưng cung không đủ cầu. Theo ông Lê Văn Hiệp, chuyên viên Phòng NN&PTNT huyện Núi Thành: “Cây rong nho Nhật Bản sống và phát triển tốt trên vùng ao nuôi Tam Hải đã tạo cơ hội cho người dân ổn định việc làm tại chỗ, cho thu nhập cao so với nuôi trồng các loại thủy sản truyền thống. Áp dụng mô hình trồng rong nho, địa phương tận dụng được diện tích ao nuôi tôm bị bỏ hoang đưa vào sản xuất, tăng thu nhập, đồng thời giải quyết việc làm cho lao động nhàn rỗi tại địa phương”.

Thống kê của huyện Núi Thành cho thấy, toàn huyện hiện có trên 1.500 ha diện tích mặt nước, được xem là điều kiện để phát triển rong nho Nhật Bản. Với mô hình này, chỉ cần đầu tư một lần chi phí ban đầu; nhưng để đạt hiệu quả thì người trồng cần theo đúng quy trình kỹ thuật. Thời gian tới, huyện sẽ mở rộng mô hình trồng rong nho. Với khả năng cải thiện tốt môi trường nước, cây rong nho Nhật Bản không chỉ được xem là hướng chuyển đổi sinh kế có hiệu quả mà còn góp phần nâng cao chất lượng môi trường sống.