Công nghệ vệ tinh kết hợp chà nổi trong khai thác xa bờ

Kết hợp hai công nghệ

Nghề khai thác cá bằng phương pháp thả chà là một nghề truyền thống có từ lâu. Lợi dụng các đặc tính trú mát của cá, mực, ngư dân thường sử dụng tre, lá dừa hoặc các vật dụng nổi khác kết lại và thả trên biển tạo ra bóng mát, nhằm thu hút cá mực đến trú ngụ, rồi sử dụng lưới để đánh bắt.

Công nghệ vệ tinh trong khai thác thủy sản tại Việt Nam trong những năm gần đây đã có những bước phát triển vượt bậc. Tại các quốc gia phát triển, ứng dụng công nghệ vệ tinh vào khai thác thủy sản đã được áp dụng từ hơn 20 năm trước, đặc biệt như các nước Tây Ban Nha, Italy, Nhật Bản… Người ta chế tạo ra cây chà rồi thả trôi nổi trên biển, đặt cạnh chà là các thiết bị dò cá, các thiết bị dò cá sẽ báo vị trí, sản lượng dự kiến cá về trung tâm được đặt trên tàu thông qua sóng vệ tinh. Qua đó, chủ tàu sẽ đánh bắt cá ở những nơi có dự báo trữ lượng cá lớn, việc làm này vừa khai thác có hiệu quả, vừa tiết kiệm nhiên liệu.

Sự kết hợp giữa các công nghệ này tạo ra một giải pháp mang tính đột phá cho ngành khai thác thủy sản ở Việt Nam, mở ra một phương thức khai thác mới đặc biệt là các vùng biển xa bờ, các ngư trường truyền thống của Việt Nam, các vùng biển nước sâu nơi trữ lượng hải sản còn dồi dào.

Cấu tạo và tính năng cơ bản

Việc ứng dụng giải pháp này khá đơn giản, ngư dân chỉ cần cột thiết bị phao dò cá bên cạnh chà nổi, dựa vào các dữ liệu phao dò cá gửi về thông qua sóng vệ tinh, chủ tàu có thể xác định vị trí đánh bắt, các tín hiệu dự báo như: tọa độ, cá ở độ sâu bao nhiêu, khối lượng cá dự kiến, nhiệt độ nước, dòng chảy… Giải pháp gồm một số bộ phận cơ bản:

Chà rạo: Là các vật dụng tự nhiên như tre, lá dừa, đá dằn, dây thừng… Được tạo ra theo thiết kế có sẵn, thả trôi nổi trên biển, nhằm mục đích tạo ta những bóng mát để dụ cá đến trú ngụ, tránh mát. Những vật liệu này rất rẻ và thân thiện với môi trường biển. Có 2 loại chà: Chà nổi di động và chà nổi cố định, nếu như chà nổi di động được thả trôi nổi tự do theo dòng nước thì chà nổi cố định được cố định bằng dây thừng và đá dằn dưới đáy biển. Các loại chà được ví như những “ngôi nhà” của các đàn cá.

Phao dò cá: Là một thiết bị đầu cuối, gửi dữ liệu qua sóng vệ tinh, được đặt cạnh chà nổi với bộ phận:

– Tự cấp nguồn: Thiết bị chạy bằng năng lượng mặt trời và pin tích trữ điện năng. Năng lượng mặt trời giúp thiết bị hoạt động liên tục trong khi pin tích trữ giúp thiết bị hoạt động bình thường trong điều kiện mưa bão hoặc không có ánh nắng mặt trời. Có thể truyền tín hiệu về bờ thông qua sóng vệ tinh.

– Đầu dò cá: Đầu dò được lắp trong thiết bị, có thể dò cá ở xung quanh và độ sâu lên đến 120 m. Vỏ ngoài được chế tạo bằng vật liệu nhẹ, giúp thiết bị tự nổi trên mặt biển. Vừa thu năng lượng mặt trời, vừa dò cá dưới biển. Chống nước tuyệt đối.

– Thiết bị hỗ trợ: Máy tính hoặc điện thoại thông minh có kết nối Intrenet.

Phao có thể dò tìm, thu thập và phân tích dữ liệu về tín hiệu đàn cá (màu sắc, hình dạng, mật độ, đậu sâu phân bố của đàn cá), các dữ liệu về hải dương tại khu vực phao; truyền tải các thông tin thu thập được đến tàu cá hoặc về bờ bằng công nghệ vệ tinh một cách liên tục và chính xác. Khi nhận được các thông tin tín hiệu đàn cá, chủ tàu hoặc thuyền trưởng lập phương án tiếp cập, xác định thời điểm, vị trí tổ chức đánh bắt phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả, tối ưu hóa chi phí.

Ưu điểm

Hiện tại ở Việt Nam, ngư dân đã trang bị rất nhiều những công nghệ hiện đại phục vụ vào khai thác thủy sản xa bờ, điển hình có thể nói đến như máy dò chụp sonar, có giá trị rất lớn, dao động từ 2 đến 5 tỷ đồng. Tuy nhiên giá thành của máy dò sonar rất cao, không phải ngư dân nào cũng có thể đầu tư được, hơn nữa việc dò tìm đàn cá liên tục trong nhiều ngày làm gia tăng chi phí nhiên liệu rất lớn, đặc biệt trong bối cảnh giá xăng dầu liên tục tăng cao.

Đối với giải pháp này, ngư dân chỉ cần thả 3 – 5 phao dò cá đặt cạnh 3 – 5 chà tại các vị trí khác nhau, khi có tín hiệu cá mới thực hiện đánh bắt, vừa hiệu quả, vừa tiết kiệm nhiên liệu. Với chi phí đầu tư rất thấp, khoảng dưới 100 triệu đồng ngư dân có thể tiếp cận được công nghệ và khai thác hiệu quả, đáp ứng được đông đảo bộ phận ngư dân. Giải pháp này đem những ứng dụng công nghệ khai thác hàng hải hiện đại trên thế giới, kết hợp với nghề truyền thống ở Việt Nam.

Lê Loan