(Thủy sản Việt Nam) – “Việc chấp hành Luật Lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Phòng chống thất nghiệp ở các doanh nghiệp chế biến thủy sản không đầy đủ, gây nhiều thiệt thòi cho công nhân”, Chánh Thanh tra Sở LĐ-TB&XH tỉnh Bạc Liêu Nguyễn Văn Hùng cho biết, sau đợt thanh tra các doanh nghiệp chế biến thủy sản mới đây. Qua đó, càng thấy đời sống của công nhân chế biến thủy sản dù đã nêu lên từ lâu nhưng chưa hề được cải thiện, nguyên nhân chính là ở các chủ doanh nghiệp.
Có 6 doanh nghiệp được thanh tra, phát hiện 38 hành vi vi phạm luật pháp, hầu hết là bớt xén quyền lợi của công nhân. Chẳng hạn, không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động không đúng luật, không xây dựng bảng lương hoặc xây dựng bảng lương thấp, không đóng bảo hiểm xã hội hoặc đóng với mức lương tối thiểu…Những doanh nghiệp chế biến thủy sản có nhiều vi phạm là Công ty Trang Khanh, Thiên Phú, Gigimex và Nigico. Trong đó, doanh nghiệp vi phạm nhiều đến 28 hành vi sai, doanh nghiệp vi phạm ít nhất cũng có 6 hành vi sai.
Kết quả ở các doanh nghiệp đó, công nhân thường xuyên phải làm việc thời gian dài hơn quy định nhưng không được trả tiền làm thêm giờ, lương ngày nghỉ hoặc lễ tết cũng không có. Công nhân không được xem xét chế độ lao động độc hại, nặng nhọc. Đặc biệt, có 2 doanh nghiệp chế biến thủy sản sử dụng 19 lao động vị thành niên.
Một công nhân nam ở phường 8, thành phố Bạc Liêu, cho biết: “Tôi luôn mệt mỏi vì thời gian lao động kéo dài. Có khi làm việc từ sáng đến 23 giờ mới được nghỉ, hôm sau tiếp tục làm nhưng không được hưởng thêm bất kỳ chế độ nào ngoài lương tháng chỉ hơn 2 triệu đồng”. Một công nhân nữ kể: “Nhiều công nhân vô làm gần một năm mới được ký hợp đồng lao động. Làm việc khi có nguyên liệu thì không kể ngày đêm, đến kiệt sức mới thôi. Tiền lương tính theo sản phẩm nhưng chủ cho sao được vậy”.
Công nhân luôn chịu thiệt thòi và không thể đấu tranh đòi quyền lợi trong tình thế đơn độc, vì nhiều doanh nghiệp chế biến thủy sản chưa có công đoàn. Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Bạc Liêu Đinh Nam Bộ cho biết: “Tỉnh Bạc Liêu có 26 doanh nghiệp chế biến, sản xuất thủy sản có sử dụng 50 công nhân trở lên, với tổng số 8.351 công nhân, nhưng mới chỉ có 14 doanh nghiệp thành lập được công đoàn”.
Một số doanh nghiệp có tổ chức công đoàn thì cũng “thành lập rồi để đó”. Tổ chức công đoàn chỉ hoạt động vào dịp như ngày 8/3 tặng cho các nữ công nhân chai sữa tắm, bịch xà bông hay cái khăn mặt, còn ngày thường im lìm. Bởi chủ tịch công đoàn cũng là “làm thuê” cho chủ doanh nghiệp.
Khi công nhân chế biến thủy sản chưa được coi trọng, chưa được đối xử đúng luật thì ngành thủy sản chưa thể phát triển bền vững.
Sáu Nghệ