Đà Nẵng: Quyết liệt hơn nữa các giải pháp chống khai thác IUU

Trước đó, ngày 7/7/2022, Bộ NN&PTNT đã tổ chức Đoàn công tác làm việc với thành phố Đà Nẵng về tình hình triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU tại địa phương so với lần kiểm tra vào tháng 2/2020, đã có một số điểm tiến bộ như: Lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá có tín hiệu trên hệ thống giám sát là 556/577 tàu, đạt tỷ lệ 96,36%; cập nhật dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFishbase đạt 100%; thực hiện việc đánh dấu tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm tương đối tốt; đã lập danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU, thông tin đến các lực lượng chức năng có liên quan để theo dõi, quản lý, giám sát.

Tuy nhiên, tình hình triển khai Luật Thủy sản 2017 và các giải pháp chống khai thác IUU trên thực tế vẫn còn hạn chế, chậm khắc phục, cụ thể: Công tác xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi khai thác IUU còn hạn chế, các hành vi vi phạm như không thông báo trước khi cập cảng, vi phạm quy định về ghi, nộp nhật ký khai thác… vẫn xảy ra phổ biến nhưng kết quả xử lý còn thấp, chủ yếu vẫn áp dụng hình thức nhắc nhở, viết cam kết.

Lắp đặt thiết bị VMS tăng so với trước, tình trạng mất kết nối VMS vẫn diễn ra khá phổ biến nhưng việc xử lý vi phạm đối với các hành vi này còn hạn chế.  Kiểm soát được khoảng 60% số chuyến biển tàu cá của thành phố. Tàu cá của tỉnh khác cập cảng tại địa phương chiếm từ 75 – 80% tổng số lượt tàu cập cảng. Tuy nhiên, chưa phân tách được sản lượng khai thác của tàu cá của thành phố và sản lượng của tàu cá của tỉnh khác, nên chưa đánh giá được tỷ lệ sản lượng khai thác của tàu cá địa phương được kiểm soát đảm bảo không vi phạm khai thác IUU.

Qua kiểm tra thực tế tại Cảng cá Thọ Quang, việc thực hiện công tác chứng nhận, xác nhận truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác còn chưa đáp ứng được yêu cầu như: Việc truy xuất hồ sơ xuất khẩu cung cấp phục vụ cho công tác kiểm tra chưa kịp thời, lưu trữ hồ sơ không đồng bộ; chưa thực sự kiểm soát được độ xác thực của nhật ký khai thác, khi đối chiếu với dữ liệu VMS; việc kiểm soát nguyên liệu trừ lùi tại các doanh nghiệp chưa được thực hiện một cách khoa học nên việc cung cấp thông tin cho đoàn công tác chưa đáp ứng được yêu cầu. Cùng đó, chất lượng nhật ký khai thác chưa đảm bảo độ tin cậy, nhiều sai sót, ghi để đối phó; đặc biệt là đối với tàu làm nghề lưới kéo của tỉnh khác cập cảng tại địa phương nhưng chưa được kiểm tra, đối chiếu VMS để xử lý theo quy định,..

Để không ảnh hưởng đến nỗ lực chống khai thác IUU của cả nước và thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ giao sớm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” vào năm 2022, Bộ NN&PTNT đề nghị Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng chỉ đạo chính quyền các cấp, Sở, Ban, ngành và lực lượng chức năng liên quan tại địa phương khẩn trương khắc phục các tồn tại, hạn chế trong triển khai thực hiện chống khai thác IUU, tập trung thực hiện một số nội dung trọng tâm như: Tiếp tục quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm, có kết quả các nhiệm vụ được  giao theo  chỉ đạo của: Thường trực Ban Bí thư, Thủ tướng  Chính  phủ, Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia về IUU và các chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ NN&PTNT về triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU, khắc  phục cảnh báo “thẻ vàng” của EC;  tập trung triển khai Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.

Đảm bảo thực hiện đúng quy định việc cấp giấy phép khai thác thủy sản, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho tàu cá, đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá; thực hiện nhập dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia theo quy định để đáp ứng yêu cầu việc tra cứu thông tin, quản lý tàu cá. 

Bên cạnh đó, tổ chức theo dõi, quản lý chặt chẽ, đảm bảo tàu cá phải duy trì hoạt động của thiết bị VMS khi tham gia khai thác thủy sản trên biển. Lập danh sách, khoanh vùng đối tượng, nắm chắc địa bàn để theo dõi, giám sát chặt chẽ tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU. Thực hiện đầy đủ quy trình giám sát sản lượng thủy sản từ khai thác bốc dỡ qua cảng để đảm bảo sản lượng qua cảng không vi phạm khai thác IUU. Thực hiện công tác xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác theo đúng quy định, đảm bảo độ tin cậy của các dữ liệu liên quan phục vụ cho công tác truy xuất nguồn gốc; lưu trữ hồ sơ đồng bộ, hệ thống để dễ dàng truy xuất phục vụ cho công tác theo dõi, kiểm tra theo quy định.

Đẩy mạnh công tác phối hợp, chia sẻ giữa các lực lượng chức năng của thành phố trong kiểm tra, xử phạt hành vi khai thác IUU theo quy định, công khai kết quả trên các phương tiện thông tin đại chúng tại địa phương để răn đe, tuyên truyền, giáo  dục; đặc biệt kiên quyết ngăn chặn, không để tàu cá địa phương vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Cùng đó, tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát; gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở trong công tác kiểm soát tàu cá; kiểm điểm, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân thiếu tinh thần, trách nhiệm trong công tác chống khai thác IUU.

Diệu Tâm