Đắk Lắk: Đẩy mạnh liên kết, nâng cao giá trị cá rô phi

Trong những năm qua, nghề nuôi trồng thủy sản tại tỉnh Đắk Lắk đã có nhiều bước phát triển rõ rệt, góp phần quan trọng vào việc giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân. Với lợi thế về nguồn nước, khí hậu và sự quan tâm hỗ trợ của chính quyền, nghề nuôi cá rô phi – một loại thủy sản có giá trị kinh tế cao – đang dần trở thành hướng đi bền vững cho nhiều hộ dân trên địa bàn tỉnh.

Tại nhiều địa phương trong tỉnh, các mô hình nuôi cá rô phi được triển khai đa dạng, từ nuôi ghép cá rô phi đơn tính ở khu vực miền núi cho đến nuôi cá rô phi thương phẩm theo hướng hàng hóa. Nhờ đó, người dân từng bước tiếp cận kỹ thuật nuôi hiện đại, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Rô phi là loại thủy sản có giá trị kinh tế cao. Ảnh: De Hues

Theo thống kê, trong 6 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh có khoảng 2.028 ha diện tích nuôi cá rô phi, với tổng thể tích lồng nuôi đạt hơn 7.294 m³ – con số cho thấy tiềm năng phát triển lớn của ngành.

Phường Hòa Hiệp hiện có 347 ha diện tích nuôi trồng thủy sản, sản lượng đạt khoảng 440 tấn mỗi năm, tập trung chủ yếu ở khu vực hạ lưu sông Bàn Thạch, với đối tượng nuôi chính là tôm thẻ chân trắng. Tuy nhiên, từ năm 2010 đến nay, nghề nuôi thủy sản tại địa phương gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh diễn biến phức tạp, ô nhiễm nguồn nước, tác động của biến đổi khí hậu, chất lượng con giống chưa đảm bảo và giá thức ăn liên tục tăng cao.

Theo ông Nguyễn Công Dũng, Phó Chủ tịch UBND phường Hòa Hiệp, để giải quyết vấn đề này, từ năm 2024 đến nay, địa phương quy hoạch vùng nuôi khu vực sông Ngọn, sông Bàn Thạch và chuyển đổi từ nuôi tôm sang các loại thủy hải sản khác như: nuôi ốc hương trong ao cát; nuôi cá mú, cá rô phi đơn tính; xen canh cua tôm, nuôi ghép cá cua ốc,… Hiện mô hình nuôi rô phi đơn tính có triển vọng hơn cả bởi kỹ thuật nuôi đơn giản, con giống và nguồn thức ăn bảo đảm và đặc biệt có công ty xuất khẩu sẵn sàng thu mua cho bà con.

Có thể nói, nuôi cá rô phi đơn tính thực sự là hướng đi mới với nhiều hộ dân ở vùng ven biển, ven sông. Việc chuyển đổi mô hình nuôi không chỉ giúp cải tạo vùng nuôi, cải thiện môi trường mà còn tạo sinh kế mới.

Đắk Lắk có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển và mở rộng mô hình nuôi cá rô phi quy mô lớn. Toàn tỉnh hiện có khoảng 42.000 ha mặt nước, thích hợp cho việc hình thành các vùng nuôi tập trung. Thị trường tiêu thụ cá rô phi cũng ngày càng mở rộng, đặc biệt tại các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc – nơi sản phẩm này được ưa chuộng nhờ giá trị dinh dưỡng cao và dễ chế biến. Cùng với đó, nguồn giống trong tỉnh ngày càng ổn định, các chính sách hỗ trợ của Nhà nước về kỹ thuật, vốn và xúc tiến thương mại đang tạo động lực quan trọng giúp nghề nuôi cá rô phi tại đây phát triển theo hướng bền vững.

Một trong những điểm sáng trong phát triển chuỗi giá trị cá rô phi tại Đắk Lắk là mô hình liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân. Bà Phạm Thị Thu Liễu, Giám đốc Công ty TNHH Hùng Bang (Khu công nghiệp Hòa Hiệp, phường Hòa Hiệp), cho biết:

“Doanh nghiệp đang xây dựng chuỗi nuôi và chế biến cá rô phi khép kín, với sự tham gia của khoảng 100 hộ nông dân. Trong chuỗi này, có đơn vị chuyên cung cấp giống, đơn vị cung cấp thức ăn, còn công ty đảm nhiệm khâu chế biến, đóng gói và tiêu thụ sản phẩm. Các sản phẩm chế biến từ cá rô phi đang được thị trường đón nhận nên doanh nghiệp có kế hoạch nâng công suất lên 100 – 150 tấn nguyên liệu/ngày vào năm 2026. Hiện Công ty TNHH Hùng Bang muốn hợp tác với nhiều hộ nuôi để mở rộng vùng nguyên liệu và cam kết thu mua 100%”.

Theo bà Liễu, để đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường Mỹ và châu Âu, kỹ thuật nuôi phải được thực hiện nghiêm ngặt theo quy trình. Cá nguyên liệu dùng để phi lê, đóng hộp phải đạt trọng lượng từ 300 – 800 g, tương ứng với mật độ thả nuôi, lượng thức ăn và quy trình chăm sóc cụ thể. “Nếu người nuôi không tham gia chuỗi liên kết và không tuân thủ kỹ thuật, chi phí đầu vào sẽ tăng cao, trong khi sản phẩm lại khó bán với giá mong muốn”, bà Liễu chia sẻ.

Đẩy mạnh liên kết giữa doanh nghiệp, nông dân và các đơn vị cung ứng trong chuỗi sản xuất cá rô phi không chỉ giúp nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn góp phần hình thành vùng nuôi bền vững, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. Trong thời gian tới, Đắk Lắk đặt mục tiêu tiếp tục nhân rộng mô hình liên kết này, xây dựng thương hiệu cá rô phi địa phương, tạo thêm việc làm và nguồn thu ổn định cho người dân, hướng tới phát triển thủy sản theo hướng hiện đại, an toàn và thân thiện với môi trường.

Thanh Hiếu