Lâu nay dân biển Quỳnh Phương, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An ngoài nghề lưới rê xù, rê thu, lưỡng quyét, lưỡng bao đang đứng ở tốp đầu về mức thu nhập, thì mới đây phát triển thêm nghề lưới sam cho thu nhập mỗi tháng từ 10 triệu đến 15 triệu đồng/bạn thuyền, chủ tàu lãi ròng từ 40 triệu đến 50 triệu đồng/tháng.
Từ xưa người dân vùng biển coi sam là một món ăn chơi. Sam có thể chế biến thành các món, như: gỏi sam, sam xào chua ngọt, trứng sam xào, hấp lá lốt, còn có cả tiết canh sam… Thời gian gần đây, các đại lý hải sản gom sam để xuất khẩu thì mặt hàng này đột nhiên lên giá cao ngất. Một đôi sam có giá từ 250.000 đến 300.000 đồng. Người ta bán sam chủ yếu tính bằng đôi – một cái, một đực. Nếu đôi sam bị xé lẻ thì một con sam cái có giá từ 200 ngàn đồng trở lên. Còn sam đực chỉ có 20 ngàn đến 30 ngàn đồng. Sam cái to hơn sam đực đến 30% trọng lượng. Có con cái mang trong nó đến 1 kg trứng…
Sam càng ngày càng hút hàng. Hễ có thuyền nào cập bến, người ta lập tức đưa sam bán cho các đại lý, xuất khẩu.
Niềm vui của ngư dân khi sam được giá.
Đến đại lý Chanh Cọng, từng đống sam xếp chồng lên nhau giống như từng chồng mũ bảo hiểm bằng đồng. Người ta hối hả xếp sam vào các sọt gỗ để chuyển lên xe ô tô đi xuất ngoại. Chúng tôi lên một chiếc tàu đang bốc sam từ dưới khoang lên. Hàng trăm con sam nằm la liệt trên boong, trên be tàu. Anh Nguyễn Văn Lợi, chủ tàu hồ hởi nói: "Một tháng nay tàu tôi, đánh được 900 đôi sam, bán được 250 triệu đồng, mỗi lao động được hưởng 16 triệu đồng". Hỏi chuyện về các tàu lưới sam khác, anh Lợi cho biết: Cả xã có 8 tàu đi đánh sam được vài tháng nay, còn 20 chiếc nữa đã sắm xong ngư cụ chuẩn bị ra khơi.
Về nhà anh Lợi ở xóm Tân Phong, xã Quỳnh Phương chúng tôi được thết một bữa thịt sam, món trứng sam hấp với lá lốt, thơm ngậy, ngon hơn cả trứng cá… Tàu anh Lợi sắm 3 thứ nghề, đầu năm đánh con cá đuối, cá dơi, từ tháng Tư đến tháng Bảy đánh sam, cuối năm đi nghề cá thu, cá nhồng. Cả năm thu nhập vài trăm triệu đồng từ nghề biển. Anh Lợi cho biết cách đánh bắt sam của mình: Lưới đan bằng cước, mắt lưới có then 8, độ cao của lưới tầm 1,5 m. Muốn đánh bắt sam phải đến ngư trường, công suất thuyền phải từ 70 CV trở lên. Khi bắt được sam phải xếp sam nằm ngửa, đầu quay lại với nhau để tránh va đập.
Bến cá Quỳnh Phương vốn ngày nào cũng tấp nập tàu thuyền, xe chở cá, bây giờ có thêm nghề lưới sam lại càng nhộn nhịp, sôi động hơn.
Đào Thái Hoàng
Theo Báo Nghệ An