Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 67: Để chính sách đi vào cuộc sống

Ngư dân gặp khó

Theo Bộ NN&PTNT, việc ra đời Nghị định 67 đã giúp lực lượng khai thác biển có được đội tàu ngoài khơi từ 15 m trở lên với 31.000 tàu. Cùng đó, sản lượng khai thác năm 2021 đã đạt 8,71 triệu tấn, tăng 11% so thời kỳ Nghị định chưa được ban hành. Đặc biệt giá trị xuất khẩu thủy sản tăng khoảng 10% so trước khi Nghị định 67 ra đời.

Tuy nhiên, qua quá trình triển khai thực hiện, vì nhiều nguyên nhân mà nhiều tàu cá của không ít các ngư dân ở một số địa phương phải nằm bờ, thua lỗ, nợ xấu hàng trăm tỷ đồng, ngư dân tiên tiến lâm cảnh nợ nần, nguy cơ hầu tòa.

Đề cập đến bài học kinh nghiệm từ việc triển khai Nghị định 67, Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định có nhiều bài học được rút ra. Trước hết, đây là một chương trình lớn về một số chính sách phát triển ngành thủy sản, nhưng do nguyên nhân khách quan nên đề án được xây dựng trong thời gian ngắn. Chính vì vậy, có nhiều vấn đề không lường hết được, trong đó có phần trách nhiệm của Bộ NN&PTNT.

Cần nhanh chóng tháo gỡ dứt điểm những tồn tại của Nghị định 67, để ngư dân có thể ra khơi thuận lợi Ảnh: Vũ Sinh

Theo Bộ trưởng Hoan, từ thực tế triển khai Nghị định 67, không phải có tiền là giải quyết được vấn đề, dù giải ngân của chúng ta thuận lợi. Bởi có nhiều vấn đề khác cần quan tâm giải quyết như: tổ chức ngành hàng, huấn luyện đội tàu, ngư dân, tăng cường hệ thống quản lý thủy sản ở các địa phương. Cùng đó là việc triển khai cần chặt chẽ hơn khi lựa chọn ngư dân để cho vay vốn đóng tàu vỏ sắt. Có nhóm khoảng 300 tàu được xây dựng, có chức năng chuyên cung cấp hậu cần cho tàu khác để ngư dân khai thác dài ngày trên biển hơn. Nhưng chúng ta không biết rằng những tàu cá đã có đối tác chuyên cung cấp hậu cần rồi. Vì vậy, những nhóm tàu được kỳ vọng làm hậu cần thì lại không phát triển được. Với sự chỉ đạo của Chính phủ, hiện Bộ NN&PTNT đang xây dựng dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 67.

Chờ đợi chính sách mới

Theo dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 67, vấn đề quy định cơ cấu lại nợ, chính sách chuyển đổi chủ tàu để tháo gỡ khoản vay nợ xấu với các tàu cá đóng mới theo Nghị định 67 được đặc biệt quan tâm. Về cơ cấu lại nợ, sẽ điều chỉnh thời gian trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ… để ngư dân tiếp tục được hưởng hỗ trợ lãi suất đối với các khoản cho vay đóng mới, nâng cấp tàu gặp rủi ro vì nguyên nhân khách quan, bất khả kháng, nhằm tạo điều kiện cho các chủ tàu tiếp tục hoạt động sản xuất, trả nợ vốn vay.

Theo dự thảo, các ngân hàng thương mại xem xét cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ với số lần không hạn chế nhưng tổng thời gian các lần gia hạn nợ không quá 1/3 thời gian cho vay ban đầu khi ký hợp đồng tín dụng.

Đặc biệt về chính sách chuyển đổi chủ tàu, theo dự thảo Nghị định mới, sẽ cho phép chuyển đổi chủ tàu không còn khả năng tiếp tục thực hiện dự án đóng mới, nâng cấp tàu hoặc chủ tàu đã hoàn thành đóng mới, nâng cấp nhưng không còn đủ năng lực để hoạt động khai thác hải sản. Chủ tàu mới tiếp tục được hưởng các chính sách hỗ trợ khi nhận bàn giao tàu và khoản nợ vay từ chủ tàu cũ. Chủ tàu mới phải đủ năng lực tài chính với vốn tự có tối thiểu 30% khi mua lại tàu từ chủ cũ cùng với năng lực khai thác thủy sản được UBND tỉnh, thành phố xác nhận. Chủ tàu mới được ngân hàng thương mại xem xét cho vay để thanh toán một phần chi phí mua tàu theo quy định hiện hành nếu có nhu cầu.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định mới sẽ có các mức hỗ trợ với trình tự thủ tục, hồ sơ đơn giản hơn. Cụ thể, hồ sơ chỉ gồm đơn đề nghị có xác nhận của UBND xã; bản hợp đồng, thanh lý hợp đồng duy tu, sửa chữa tàu cá, hóa đơn thanh toán; bản photo giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá. Ngư dân sẽ được nhận mức hỗ trợ 150 triệu đồng đối với tàu cá có chiều dài từ 15 – 24 m; 200 triệu đồng với tàu từ 24 – 30 m; 250 triệu đồng với tàu từ 30 m trở lên…

Hồng Hạnh