Hàng nghìn công thức nấu ăn từ cá basa

Năm 2003, tôi xuất bản cuốn sách Everyone can cook everythings (tạm dịch: Nấu ăn không khó), lọt top những cuốn sách bán chạy nhất. Có độc giả từng hỏi tôi rằng ăn cá basa nhập khẩu liệu có an toàn không? Tôi đã không ngần ngại trả lời rằng tôi vừa mới ăn cá basa đấy, rất ngon, lại không có xương. Gần 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực ẩm thực, tôi có thể khẳng định với độc giả và khách hàng của tôi, cá basa an toàn, và xứng đáng để bạn lựa chọn.

Nhiều người Mỹ và Australia vẫn còn tranh luận về nguồn gốc con cá này, chúng được nuôi ở sông Mekong ô nhiễm? Thực tế với cái tên “basa”, nhiều người nghĩ con cá này giống cá vược (một loại cá người Canada rất thích). Thực chất, basa thuộc họ cá da trơn, tiếng Latin là Pangasius bocourti. Tôi vẫn thường gọi cá này là swai (loài cá bản địa Đông Nam Á), được nuôi số lượng lớn ở khu vực sông Mekong. Hiệp hội các nhà nhập khẩu thủy sản Australia (SIAA) – cơ quan đại diện nhiều công ty đứng ra nhập khẩu cá và nhuyễn thể cho thị trường Australia tán thành mạnh mẽ việc nhập khẩu cá basa Việt Nam, củng cố và xây dựng lòng tin của người tiêu dùng đối với mặt hàng này. Vì sao vậy? Vì cá basa có vị thanh tự nhiên, thơm ngon, thịt trắng, hợp khẩu vị người Australia, dễ chế biến, giàu đạm, ít béo, giá hợp lý.

Tại một siêu thị ở Canada, fillet cá basa đông lạnh có giá 88 xu/100 g. Do đó, sử dụng loại thực phẩm này còn mang tính kinh tế. Cá basa không đắt vì chúng lớn nhanh, dễ thu hoạch và được chế biến tại nhà máy gần trang trại nuôi nên tiết kiệm được nhiều chi phí trong vận chuyển, bảo quản. Con cá này ngày càng phổ biến và được chấp nhận tại thị trường Bắc Mỹ, EU và Australia. SIAA đã mang lại một bức tranh toàn diện về cá basa từ khâu nuôi tới khâu chế biến, để củng cố niềm tin của người tiêu dùng. Website của SIAA cũng cho đăng hàng loạt thông tin chỉ dẫn cá basa được nuôi ở môi trường nước an toàn, đảm bảo vệ sinh. Cơ quan này còn mời các nhà khoa học môi trường của Australia tới Việt Nam kiểm tra nguồn nước nuôi cá và không phát hiện mối nguy hại nào. Tại Mỹ, cá basa Việt Nam từng bị cấm tại các bang Louisiana, Mississippi và Alabama sau khi một vài mẫu cá nhập khẩu bị phát hiện có chứa chất kháng sinh cấm. Tuy nhiên, tôi và nhiều người đều hiểu, lệnh cấm này đơn giản nhằm bảo hộ ngành công nghiệp cá da trơn đáng giá hàng tỷ USD của 3 bang kể trên.

Chương trình Seafood Watch của tổ chức Monterey Bay Aquarium đánh giá việc tiêu dùng một loại thực phẩm thủy sản thông qua 3 tiêu chí: Sản phẩm mang tính lựa chọn tốt nhất; Sản phẩm thay thế tốt nhất; Sản phẩm nên tránh. Cá da trơn của Mỹ được xếp vào nhóm “sự lựa chọn tốt nhất” do được nuôi trong môi trường bền vững. Tuy nhiên, cá basa Việt Nam lại lọt vào nhóm “sản phẩm thay thế tốt nhất”, những chuyên gia của Monterey Bay Aquarium cho rằng cá basa có tiềm năng trở thành loài cá nuôi bền vững. Điều đó cũng có nghĩa cá basa Việt Nam là sản phẩm đáng tin cậy. Bản thân tôi vẫn luôn dành sự ưu tiên đặc biệt cho cá basa, tôi có thể nghĩ ra hàng nghìn công thức nấu ăn khác nhau từ con cá này. Tuy nhiên, nguồn gốc xuất xứ hàng hóa trên bao bì sản phẩm cần phải rõ ràng, chi tiết để người tiêu dùng dễ nắm bắt thông tin. Tôi nghĩ, basa là một sản phẩm đáng tự hào của Việt Nam, hãy để cả thế giới biết rõ và chi tiết về sản phẩm của các bạn.

Nhà báo, Times Colonist, Canada