Làm thật để phát triển

Thủ tướng chỉ rõ: “Phải nghĩ thật, nói thật, làm thật, hiệu quả thật, nhân dân hưởng thụ thành quả thật, đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, đã thực hiện phải có hiệu quả. Phải nhận thức rằng, việc chống IUU không phải là hình thức đối phó mà vì lợi ích của quốc gia, lợi ích của người dân, giữ hình ảnh đất nước, thực hiện các cam kết quốc tế, khẳng định Việt Nam là thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế, trong đó có bảo vệ môi trường biển, hệ sinh thái biển”.

Theo Bộ NN&PTNT, Đoàn thanh tra của EC cuối tháng 10/2022 đánh giá, tình hình vi phạm IUU ở nước ta có chuyển biến nhưng vẫn nhiều tồn tại, hạn chế và đưa ra 4 nhóm khuyến nghị cần khắc phục. Về khung pháp lý, cần tăng mức xử phạt lên gấp nhiều lần so với lợi ích thu được, bổ sung hình thức truy tố một số hành vi nghiêm trọng hoặc tái phạm. Tàu vi phạm phải được xử lý nghiêm, không ngoại lệ. Có biện pháp quản lý đối với tàu chưa lắp thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS), không có giấy phép khai thác. Xây dựng quy trình kiểm soát nguồn gốc thủy sản khai thác nhập khẩu vào Việt Nam bằng tàu container, các doanh nghiệp phải đảm bảo không trộn nguyên liệu khai thác IUU khi xuất sang EU.

Cũng theo Bộ NN&PTNT, EC sẽ không gỡ “thẻ vàng” nếu còn tàu cá đánh bắt trái phép, trong lúc tình trạng đánh bắt trái phép ở nước ta còn rất phức tạp. Chỉ riêng tàu vi phạm khai thác vùng biển nước ngoài, trong năm 2022 tính đến thời điểm thanh tra có 73 tàu bị nước ngoài bắt giữ, tập trung ở các tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bạc Liêu, Bến Tre, Cà Mau và Kiên Giang.

Công tác xử phạt khai thác IUU tại địa phương còn yếu kém, thiếu trách nhiệm, chưa thống nhất. Từ đầu năm 2022 đến hết tháng 11, xảy ra 412 lượt tàu trên 24 m mất kết nối VMS thì 108 lượt tàu/8 tỉnh chưa xử lý đến cùng, 46 lượt tàu/9 tỉnh không phản hồi kết quả xử lý. Một số tỉnh xử phạt vi phạm IUU còn rất hạn chế như Thái Bình, Hà Tĩnh, Phú Yên, Hải Phòng.

Tại cuộc họp, Thủ tướng yêu cầu khẩn trương xây dựng chương trình, kế hoạch hành động 180 ngày thực hiện các khuyến nghị của EC để gỡ “thẻ vàng”. Thủ tướng nhấn mạnh những tồn tại, hạn chế trong chống IUU có sự thiếu trách nhiệm của một bộ phận tổ chức, cá nhân chưa hoàn thành nhiệm vụ được giao. Do đó, Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành phối hợp với các địa phương rà soát tổng thể về các biện pháp kỹ thuật, công nghệ để chống khai thác IUU, điều chỉnh các quy định cho phù hợp với tình hình. Kế hoạch phải cụ thể trách nhiệm của Chính phủ, Bộ, ngành, tỉnh, thành phố, huyện, xã và từng người dân; lượng hóa để mọi cơ quan, cá nhân dễ hiểu, dễ làm, dễ giám sát, dễ kiểm tra, dễ đánh giá.

Bên cạnh đó, xây dựng chiến lược lâu dài chống IUU với quy hoạch, phát triển nghề cá hiện đại, đảm bảo cuộc sống cho ngư dân. Hy vọng, chỉ đạo của Thủ tướng sớm có kết quả tốt đẹp trong năm mới.