Hiện nay tại thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh (Quảng Trị) đã hình thành nhiều cơ sở chuyên cung cấp đá lạnh, xăng dầu, thực phẩm… cho đội tàu thuyền của địa phương và các tỉnh bạn khi ra vào cảng Cửa Việt để có thể vươn khơi bám biển dài ngày đánh bắt hải sản.
Nhộn nhịp nơi bến cảng
Chúng tôi có mặt tại khu vực cầu Cửa Việt vào thời điểm được xem là chính vụ đánh bắt hải sản của ngư dân. Khi mặt trời vừa ló dạng cũng là lúc từng đoàn thuyền từ ngoài biển khơi nối đuôi nhau cập cảng Cửa Việt để “xả” thuyền. Ông Võ Ngọc Ninh (55 tuổi) ở khu phố 5, thị trấn Cửa Việt, một ngư dân có thâm niên hàng chục năm làm nghề biển, nay đã giải nghệ chuyển sang làm dịch vụ hậu cần cho tàu thuyền ở ngay dưới chân cầu Cửa Việt vui mừng cho biết: “Liên tiếp mấy tháng nay ngư dân địa phương cũng như tàu thuyền các tỉnh bạn đều đánh bắt thắng lợi, cập cảng với đầy ắp hải sản. Trúng vụ nên ai cũng phấn chấn, ngư dân có ăn thì chúng tôi cũng được nhờ”.
Ông Ninh cho biết, 15 năm trước ông cũng theo nghề biển đánh bắt xa bờ nhưng sau này, khi 6 đứa con lần lượt trưởng thành, đứa đi học, đứa ra làm việc và không ai nối nghiệp biển nữa nên ông đành bỏ nghề, lui về buôn bán tạp hóa dưới chân cầu Cửa Việt với vợ và đứa con gái út. Cách đây vài năm, khi luồng lạch cảng Cửa Việt được nạo vét sâu, khơi thông, đội tàu thuyền đánh bắt xa bờ của địa phương đã phát triển mạnh và các tàu khai thác thủy sản các tỉnh bạn ghé đến cảng ngày càng đông thì ông bắt đầu mở mang kinh doanh thêm các lĩnh vực khác như cung cấp xăng dầu, đá lạnh cho tàu thuyền.
Khi chúng tôi có mặt tại xưởng đá lạnh của ông Ninh nằm ngay dưới chân cầu Cửa Việt cũng là lúc một tàu cá tỉnh Quảng Bình đang vào “ăn” đá để chuẩn bị cho chuyến ra khơi dài ngày. Ông Ninh tất bật thúc giục người làm nhanh chóng ra đá để cấp cho bạn hàng. Sau chừng nửa giờ, gần 100 cây đá đã lần lượt được đẩy ra máng trượt có chiều dài chừng 30 m, nối từ xưởng ra đến tận tàu. Đá lạnh vừa chạy ra, các thuyền viên trên tàu cá khẩn trương đón lấy và cho vào máy xay nghiền nhỏ rồi đưa vào khoang thuyền. Không khí buổi giao nhận hàng diễn ra nhộn nhịp tại xưởng đá ông Ninh và những xưởng bên cạnh. Trong khi một số thuyền viên tích cực xay đá cho vào khoang thì những người còn lại tranh thủ vào hàng tạp hóa gia đình ông Ninh mua mì ăn liền, nước giải khát, bia, thuốc lá, muối sống… ra tàu để chuẩn bị cho chuyến hành trình dài ngày. Khi việc mua đá lạnh, thực phẩm xong thì ngoài cảng biển, một tàu tiếp dầu cũng trờ vào bơm dầu cho tàu. Công việc diễn ra chóng vánh và thuần thục.
Cung cấp đá lạnh cho tàu đánh bắt xa bờ
“Từ tháng 5 âm lịch đến nay, chúng tôi làm không hết việc. Như xưởng tôi đây, đá làm liên tục với hai dàn máy có công suất trên 15 tấn đá/mẻ (20 giờ ra một mẻ đá), tương đương 300 cây đá (50 kg/cây đá), dù giá bán 18.000 đồng/cây đá nhưng vẫn không đủ cung cấp cho tàu thuyền. Chú nhìn hàng chục tàu cá vẫn đang neo chờ đá ngoài cảng là biết, đá làm không đủ giao khách, ai đặt sớm mới có. Hiện đá lạnh ở Cửa Việt chỉ đáp ứng được khoảng 60% nhu cầu, còn lại phải chở từ nơi khác như Thừa Thiên- Huế ra, TP Đông Hà về mới đủ. Ngoài đá, bình quân mỗi tháng gia đình tôi bán được gần 200 triệu đồng tiền xăng và thực phẩm các loại. Tuy nhiên nghề này cũng chỉ làm được 6 tháng mùa nắng thôi, mùa mưa là nghỉ”, ông Ninh cho biết.
Cũng như hộ ông Ninh, tại thị trấn Cửa Việt hiện có nhiều gia đình khác mở xưởng đá lạnh phục vụ tàu thuyền như: gia đình anh Nguyễn Văn Hạ, ở khu phố 1; Hồ Văn Huấn, khu phố 5; Nguyễn Văn Nam, khu phố 2… Những xưởng này cũng có quy mô tương đương nhau với bình quân hàng tháng mỗi xưởng cung cấp khoảng 500 tấn đá lạnh cho các tàu thuyền.
“Mỗi tàu cá ít nhất lấy 50 cây/chuyến, nhiều nhất lấy đến trên 300 cây và tùy vào đánh loại hải sản khác nhau mà mỗi tàu thuyền cũng sẽ lấy số lượng đá khác nhau. Nói chung thu nhập từ làm nghề hậu cần cho tàu thuyền cũng khá, nhưng mà phải có sức khỏe và uy tín. Như xưởng gia đình tôi mấy ngày qua liên tục nhận đặt hàng đá lạnh từ các tàu đang ngoài biển vào mà có dám nhận bừa đâu, vì nhiều tàu khác đặt trước hết rồi dù xưởng đã chạy hết công suất”, anh Nguyễn Văn Nam cho biết thêm.
Ngoài đá lạnh là thứ không thể thiếu thì mặt hàng dầu cung cấp cho tàu thuyền cũng nhộn nhịp không kém. Tại Cửa Việt cũng đã xuất hiện nhiều gia đình chuyên cung cấp dầu như gia đình anh Nguyễn Văn Chánh, Bùi Đình Chức… Những hộ này ngoài bán tại nhà thì còn đầu tư tàu chuyên chở dầu ra bơm trực tiếp cho tàu cá đậu giữa cảng. Bình quân mỗi chuyến đánh cá kéo dài chừng 1 tuần đến 10 ngày tùy công suất mỗi tàu mà sẽ cần từ khoảng 600-1.000 lít dầu. Vào thời gian cao điểm thì nguồn dầu ở thị trấn Cửa Việt cung cấp cho tàu thuyền không đủ, phải nhờ nơi khác chuyển đến “tiếp sức”…
“Hàng ra, cá vào”
Dịch vụ hậu cần nghề cá ở Cửa Việt phát triển đã mang lại thu nhập cao cho nhiều gia đình, tạo đa dạng ngành nghề cho địa phương. Ngoài dịch vụ hậu cần nghề cá ở khu vực cảng thì nhiều năm qua ở thị trấn Cửa Việt đã xuất hiện nhiều chủ tàu chuyên đưa tàu thuyền ra biển để giao dịch thu mua hải sản cũng như cung cấp nhu yếu phẩm cho các tàu thuyền đánh cá ngoài khơi. Phần lớn những gia đình này chủ yếu thu mua hải sản để cung cấp cho các lò sơ chế cá tại địa phương vốn thường xuyên thiếu nguồn nguyên liệu để chế biến lúc cao điểm.
Anh Hồ Văn Hà, một chủ tàu chuyên thu mua hải sản ngoài biển cho biết: “Chúng tôi chủ yếu thu mua hải sản của các tàu thuyền ngoại tỉnh. Các tàu thuyền này vì muốn tiếp tục bám biển, không bỏ lỡ luồng hải sản nên thường bán hải sản ngay giữa biển luôn cho thuận tiện. Sẵn trong các chuyến thu mua này, chúng tôi cũng đồng thời cung cấp các loại nhu yếu phẩm cho tàu thuyền khi có yêu cầu. Dù ra tận biển đến vài chục hải lý để thu mua nhưng nhiều khi cũng không đủ lượng hải sản để vào, vì hiện nay nhiều tàu thuyền thu mua quá, không chỉ của Cửa Việt mà còn có tàu thuyền Cửa Tùng và một số tỉnh lân cận như Thừa Thiên- Huế, Quảng Bình nữa. Chỉ khi nào liên lạc chắc chắn có “hàng” thì chúng tôi mới đánh thuyền ra”.
Mùa nào có hải sản đó, các tàu thuyền luôn trong tư thế sẵn sàng ra khơi mua hàng. Việc hình thành đội tàu thuyền chuyên thu mua hải sản trên biển cũng đã tạo thuận lợi cho cả người bán lẫn người mua. Bởi người bán sẽ tiết kiệm được thời gian để tiếp tục đánh bắt thay vì phải vào cảng, các tàu thu mua cũng sẽ có được nguồn hải sản tươi để chế biến kịp thời.
“Mùa này chúng tôi chủ yếu thu mua cá duội, cá nục, cá cơm, ngoài ra thỉnh thoảng có mua thêm cá thu, ngừ. Mua tận gốc, bán tận ngọn nên cũng có lãi khá. Thường mỗi chuyến đi của chúng tôi là “hàng ra, cá vào” nên mang lại “lãi kép”, tiền bán nhu yếu phẩm cũng tạm đủ trang trải chi phí dầu mỡ”, chủ tàu chuyên thu mua hải sản trên biển Lê Viết Trị, khu phố 4 hồ hởi nói. Ngoài anh Hà, anh Trị, hiện ở Cửa Việt cũng có rất nhiều chủ tàu chuyên thu mua hải sản ngoài biển khơi để cung cấp cho lò sơ chế hay bỏ mối cho các chợ, hàng quán…
Anh Nguyễn Hoài Diệp, cán bộ khuyến nông- khuyến ngư thị trấn Cửa Việt cho biết: “Những năm qua, dịch vụ nghề cá ở Cửa Việt khá phát triển, tạo thu nhập cho các cơ sở kinh doanh ở địa phương cũng như tạo thuận lợi, hài lòng cho ngư dân hành nghề đánh bắt trên biển. Tuy nhiên, nhiều ngư dân cũng bày tỏ mong muốn được các cấp, ngành sớm quan tâm nghiên cứu xây dựng thêm một cảng cá nữa ở khu vực phía bắc cảng Cửa Việt để tạo thuận lợi cho tàu thuyền cập bến, giải phóng nhanh chóng hải sản, vì cảng cá ở phía nam vẫn chưa đáp ứng tốt việc bốc dỡ hải sản, nhất là vào chính vụ đánh bắt”.
>> Hiện tàu thuyền của ngư dân Cửa Việt đã có mặt ở hầu hết các ngư trường lớn trong nước như Vịnh Bắc Bộ, Phú Quốc, vùng biển Nam Trung bộ… với thời gian bám biển kéo dài từ 1 tuần cho đến cả tháng. Đội tàu thuyền được trang bị ngày càng hiện đại đã mang lại hiệu quả kinh tế cao cho ngư dân. Tính đến hết tháng 9/2013, sản lượng hải sản đánh bắt của ngư dân thị trấn Cửa Việt đã đạt trên 4.500 tấn (kế hoạch năm 2013 là 5.000 tấn). Bình quân mỗi chuyến tàu thuyền ngư dân cập bến thuận lợi cũng cho lãi hàng chục triệu, hàng trăm triệu đồng/chuyến, tùy công suất tàu thuyền, loại hải sản đánh bắt. Cũng trong năm 2013, ngư dân thị trấn Cửa Việt tiếp tục đóng mới 3 tàu thuyền có công suất từ 200 CV- 500 CV, nâng tổng số tàu thuyền của địa phương lên trên 170 chiếc. |