Hải Phòng: Bảo vệ thủy sản nuôi trước nắng nóng cực đoan

Những ngày qua, nhiệt độ nước ao nuôi tăng cao do nắng nóng, dẫn đến quá trình phân hủy chất hữu cơ ở đáy ao diễn ra mạnh mẽ. Điều này không chỉ tiêu hao lượng lớn ôxy hòa tan mà còn giải phóng khí độc, gây ngộ độc cho động vật thủy sản. Bên cạnh đó, nắng nóng kéo dài còn tạo điều kiện cho tảo phát triển mạnh, làm giảm oxy vào ban đêm và sáng sớm.

Trước tình hình này, ngành nông nghiệp khuyến cáo bà con nuôi trồng thủy sản cần thực hiện đồng bộ các giải pháp kỹ thuật để bảo vệ an toàn cho đàn thủy sản.

Đối với cá nuôi

Để hạn chế tác động của nhiệt độ cao, bà con cần chủ động nâng cao mực nước ao: Giữ mực nước ao nuôi ở mức trên 1,5m. Đối với ao đáy nông, cần đào thêm chuôm, hố sâu cho cá trú ẩn.

Thả bèo, sử dụng lưới đen hoặc dàn mướp che phủ 30-50% diện tích mặt ao. Với ao có nhà bạt, nên thay lớp bạt bằng lưới đen. Ngừng xả chất thải chăn nuôi, sinh hoạt xuống ao; không bón phân hay khùa đục đáy ao.

Đồng thời, giảm lượng thức ăn xuống 60 – 70% vào những ngày nhiệt độ ≥32oC. Bổ sung Vitamin C (3 – 5 g/kg thức ăn) liên tục 3 – 5 ngày để tăng sức đề kháng. Không thả cá mật độ dày. Nếu ao nuôi quá dày, cần san thưa hoặc thu tỉa bớt cá lớn.

Đảm bảo pH nước ao ổn định từ 7,5 – 8,5. Vét, hút bùn đáy ao định kỳ nếu môi trường ô nhiễm. Áp dụng chế phẩm sinh học để ổn định môi trường, ức chế tảo độc, phân hủy chất hữu cơ và tăng cường vi sinh vật có lợi. Tuyệt đối không dùng men vi sinh cùng lúc hoặc khi hóa chất diệt khuẩn (BKC, thuốc tím, Chlorine, Iodine, kháng sinh) còn tồn dư trong nước.

Định kỳ 1-2 lần/tháng, dùng chế phẩm EM tỏi (1 lít/10kg thức ăn) hoặc tỏi tươi (200g/100kg cá/ngày) trộn vào thức ăn cho cá ăn 3 – 5 ngày liên tục để phòng bệnh. Khi cá bị bệnh, tăng liều gấp đôi và cho ăn 7 – 10 ngày.

Nếu cá nổi đầu do thiếu ôxy trong những ngày nắng nóng gay gắt hoặc thay đổi thời tiết đột ngột, cần thay/bơm thêm nước và tăng cường quạt nước.

Đối với tôm nuôi

Để bảo vệ tôm khỏi nắng nóng và dịch bệnh, bà con cần chú ý thực hiện đúng quy trình tẩy dọn, diệt tạp, phơi đáy và khử trùng nền đáy. Mua giống từ các cơ sở uy tín, có kiểm dịch để hạn chế bệnh nguy hiểm (đốm trắng, đầu vàng…).

Giữ mực nước ≥1,4m. Tăng cường quạt nước từ 10 – 18 giờ để tránh phân tầng nhiệt độ và tăng ôxy đáy; sục khí từ 2 giờ đêm đến 4 giờ sáng để tránh thiếu ôxy.

Dùng lưới lan che phủ 2/3 diện tích mặt ao, cao hơn mặt nước trên 2m để giảm bức xạ mặt trời, ổn định nhiệt độ nước. Cho tôm ăn vào sáng sớm và chiều mát. Giảm 30 – 40% lượng thức ăn khi nắng nóng trên ≥35∘C. Ngừng cho ăn khi nhiệt độ nước trên ≥39∘C.

Xây rãnh thoát nước mưa và hố ga trên bờ ao, rải vôi quanh bờ trước khi mưa. Đảm bảo pH nước ao từ 7,5 – 8,5. Nuôi mật độ vừa phải. Đối với tôm thẻ chân trắng, nên nuôi theo mô hình 2 – 3 giai đoạn để dễ quản lý.

Theo dõi định kỳ các chỉ tiêu môi trường nước. Bổ sung khoáng chất, vi sinh đường ruột, beta glucan, vitamin để tăng sức đề kháng. Sử dụng thức ăn chất lượng và các loại thuốc, hóa chất, chế phẩm sinh học được phép lưu hành.

Khi phát hiện tôm có dấu hiệu bất thường, nghi nhiễm bệnh hoặc chết bất thường, cần báo ngay cho các hộ xung quanh và cơ quan quản lý nuôi trồng thủy sản gần nhất để được hướng dẫn xử lý kịp thời, tránh lây lan. Tuyệt đối không xả nước hoặc tôm chết ra môi trường chưa qua xử lý.

Đối với cá lồng bè trên sông và biển

Cá lồng bè trên song cần vệ sinh lồng nuôi thường xuyên để đảm bảo thông thoáng, tăng ôxy. Giữ độ sâu lồng 2,5 – 3,0 m. Bổ sung vitamin C, khoáng chất, men tiêu hóa. Cho ăn sáng sớm, chiều mát. Giảm 1/3 thức ăn khi nhiệt độ nước trên ≥35∘C, ngừng cho ăn khi trên ≥39∘C.

Cá lồng bè trên biển: Kiểm tra, gia cố hệ thống neo, phao. Vệ sinh lưới lồng, đảm bảo giãn cách lồng tối thiểu 20m. Treo túi thuốc tím hoặc vôi đầu dòng chảy định kỳ để phòng bệnh. Tăng cường dinh dưỡng, bổ sung vitamin và khoáng chất. Bố trí bè nuôi theo quy hoạch và tuân thủ phòng chống lụt bão.

Che lưới trên mặt lồng, hạ lồng đến mực nước phù hợp khi nắng nóng hoặc chuyển mùa. Tăng cường quạt nước từ 10 -18 giờ và từ 2 giờ đêm đến 4 giờ sáng. Thay dần thức ăn cá tạp bằng thức ăn công nghiệp, bổ sung men vi sinh, vitamin C định kỳ 2 lần/tháng. Khi môi trường biến động, di chuyển lồng bè đến nơi an toàn.

Đối với vùng nuôi nhuyễn thể (ngao) bãi triều: 

Với các bãi ngao/nghêu ở vùng cao triều (thời gian phơi bãi quá 4 giờ/ngày), cần san thưa mật độ và cào ngao/nghêu đến vùng thấp hơn. Thu gom xác ngao chết để hạn chế lây lan dịch bệnh.

Thu tỉa khi ngao/nghêu đạt kích cỡ thu hoạch. Với ngao/nghêu chưa đạt kích cỡ, kiểm tra mật độ để có kế hoạch san thưa, đảm bảo mật độ phù hợp với từng cỡ ngao/nghêu.

Hạn chế thả giống vào thời điểm nhiệt độ cao và nắng nóng kéo dài. Đối với ngao đạt cỡ thu hoạch, cần khẩn trương thu hoạch để tránh thiệt hại do thời tiết. Khi phát hiện ngao chết, cần thu gom và xử lý để tránh ảnh hưởng môi trường.

Việc áp dụng đồng bộ các giải pháp này sẽ giúp bà con chủ động ứng phó với điều kiện thời tiết khắc nghiệt, giảm thiểu rủi ro và bảo vệ hiệu quả đàn thủy sản nuôi trong mùa nắng nóng.

Thiên Đức