Hợp chất thảo dược trị viêm ruột do khô đậu gây ra trên cá hồi

Khô đậu là một trong những thành phần thức ăn thay thế chủ yếu cho bột cá trong thức ăn thủy sản. Mặc dù, giá trị dinh dưỡng của khô đậu đã được chứng minh như một nguồn protein tuyệt vời và phức hợp axit amin gần như cân bằng, bổ sung thành phần này ở hàm lượng cao vào thức ăn chăn nuôi còn nhiều thách thức (Wu et al., 2021). Khô đậu chứa một số chất kháng dinh dưỡng, đặc biệt là saponin gây tác động tiêu cực và làm suy giảm sức khỏe đường ruột ở một số loài cá ăn thịt (Miao et al., 2018). Đối với các loài cá hồi, những nguồn thức ăn chứa chất kháng dinh dưỡng cao chính là nguy cơ gây viêm ruột, mất chức năng tiêu hóa quan trọng và tiêu chảy, suy giảm khả năng tiêu hóa chất dinh dưỡng và sau đó là tăng trưởng.

Thảo dược hỗ trợ đường ruột khỏe

Các hợp chất thảo dược tự nhiên gần đây là lựa chọn tiềm năng để bảo vệ sức khỏe đường ruột của cá. Các loại thực vật tạo ra vô số chất chuyển hóa thứ cấp từ lâu đã được con người và động vật hoang dã sử dụng để cải thiện khả năng chống chịu với môi trường. Những năm gần đây, các hợp chất thảo dược đã được đánh giá trong lĩnh vực nuôi thủy sản về khả năng chống viêm, điều hòa miễn dịch, chống ôxy hóa, cân bằng hệ vi sinh vật và cải thiện tăng trưởng (Fagnon et al., 2020). Khi những đặc tính này được phát huy trong biểu mô đường ruột, hợp chất thảo dược có thể góp phần làm giảm phản ứng viêm nhiễm ruột do khô đậu gây ra cũng như hậu quả sau đó đối với sức khỏe toàn diện của vật nuôi.

Công ty Phytosynthese tại Pháp là doanh nghiệp có hơn 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung ứng và phân tích hóa học thực vật đã phát triển sản phẩm Phyto AquaMeric – một phụ gia thức ăn chứa hàm lượng cao và ổn định các chất chuyển hóa thứ cấp thực vật. Phyto AquaMeric là sự kết hợp các chất flavonoids và terpenoids khác nhau từ thực vật và keo ong xanh Brazil. Phụ gia này có công thức đặc biệt với tác dụng giảm viêm nhiễm đường ruột và bảo vệ sức khỏe toàn diện cho cá khi thức ăn chứa nhiều khô đậu.

Vật liệu và phương pháp

Thử nghiệm được tiến hành tại trạm nghiên cứu Nofima AS ở Sunndalsora, Na Uy. Cá hồi non trọng lượng trung bình 234 g/con được cho ăn dư 10% dựa trên khẩu phần hàng ngày và mức tăng trưởng dự kiến trong 65 ngày. Thử nghiệm gồm 6 bể sợi thủy tinh hình trụ 1.000 l, mỗi bể thả 35 con cá, nguồn nước mặn được duy trì nhiệt độ 7,8°C. Mỗi khẩu phần lặp lại 3 lần trên mỗi bể, sử dụng máy cho ăn tự động.

Cá được cho ăn theo các khẩu phần: thức ăn đối chứng (CTR) (Bảng 1) và thức ăn đối chứng + 0,05 Phyto AquaMeric. Các khẩu phần được xây dựng theo công thức đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của cá với 44% protein và 21% lipid. Cuối thử nghiệm cho ăn, lấy ngẫu nhiên 6 mẫu cá từ mỗi bể để phân tích các chỉ tiêu.

Bảng 1

Hiệu suất tăng trưởng

Ở thử nghiệm lặp lại lần thứ 3, nhóm nghiên cứu ghi nhận tốc độ tăng trưởng riêng (SGR) ở nhóm cá bổ sung Phyto AquaMeric (p>0,05) không bị ảnh hưởng đáng kể. Tuy nhiên, đây lại là nhóm cá có giá trị SGR cao nhất, tăng 9,5% so với nhóm đối chứng. Xu hướng tương tự cũng được phát hiện đối với hệ số tăng trưởng nhiệt (TGC).

Mô học

Mô học của nhóm cá ăn bổ sung AquaMeric được cải thiện đáng kể so với nhóm đối chứng. Lớp dưới niêm mạc gần của nhóm cá ăn bổ sung Phyto AquaMeric đạt tỷ lệ bình thường cao hơn nhóm cá đối chứng. Phyto AquaMeric bảo vệ được nhiều cá thể hơn trước những thay đổi do viêm nhiễm. Trong lớp dưới niêm mạc ruột giữa, nhóm nghiên cứu nhận thấy những dấu hiệu thay đổi do viêm nhiễm giảm đáng kể ở nhóm cá bổ sung Phyto AquaMeric, đồng thời không phát hiện cá thể nào có biểu hiện nhiễm mỡ nghiêm trọng. Phần ruột sau cũng không có dấu hiệu bất thường liên quan đến thức ăn khô đậu.

Biểu hiện gen

Biểu hiện gen ở phần ruột sau cho thấy tác dụng tích cực của PhytoAquaMeric (Hình 1). Ví dụ, nồng độ interleukin (IL) 17α giảm ở nhóm cá bổ sung Phyto AquaMeric nhưng nồng độ các chất chỉ điểm viêm nhiễm như iIL4 và TGF-β lại tăng. Các gen miễn dịch khác cũng tăng như mmp13 và pcna. Điều này đã chứng tỏ sự thay đổi trong việc tái tạo hoặc tái tổ chức biểu mô do tác dụng của phụ gia thức ăn. Ngoài ra, gen mã hóa các protein mối nối chặt như E-Cadherin (Ecad) hoặc Zonula occludens 1 (ZO1) đã được kiểm soát tốt. Những kết quả này cho thấy, Phyto AquaMeric có thể góp phần khôi phục tính toàn vẹn của các hàng rào bảo vệ đường ruột thông qua điều chỉnh các gen nói trên.

Hình 1

Thử nghiệm được tiến hành trong điều kiện nuôi nhiều thách thức, nhưng kết quả cho thấy phụ gia Phyto AquaMeric đã cải thiện hiệu suất tăng trưởng thông qua tác dụng giảm viêm nhiễm đường ruột ở cá.

Dũng Nguyên

Theo Aquafeed